بخشی از مقاله
چکیده
رویکرد همه شرکتهای تولیدی دنیا به سمت کاهش هزینه، استفاده اقتصادی از منابع، و افزایش سوددهی از طریق ایجاد ارزشافزوده بیشتر در محصولات میانی و نهایی میباشد. مبحث تولید در ایران به دلایل استقلال اقتصادی، اشتغال و جلوگیری از صنعت خام فروشی از اهمیت ویژهای برخوردار است.
قطعاً با توجه به نقش پررنگ دولت در صنایع، اتخاذ سیاستها و تصمیمات دولتی در راستای رفع چالشها و برآورده کردن انتظارات کارخانههای فولادی شامل معافیتهای مالیاتی برای صادرکنندگان، مشوقهای صادراتی و صدور مجوزهای توسعه و تکمیل زنجیره ارزش، توسعه، زیرساخت های جادهای، ریلی و بندری، افزایش تسهیلات ارزانقیمت و... میتواند الگوی رقابتی صنعت فولاد را با استراتژیهای کاهش هزینه، ادغام صنایع فولادی و تولید محصولات با کیفیت و ویژه با انجام بهموقع اقدامات استراتژیک تا افق 1404 در دنیا تقویت و مزیت رقابتی خاصی را برای این صنعت به ارمغان آورد.
مقدمه
با توجه به نقش محوری صنعت فولاد در تأمین محصولات صنایع کلیدی شامل خودرو، ساختوساز، حملونقل، برق و... این صنعت توانسته است بیش از 50 میلیون نفر جمعیت جهان را بهصورت شاغل در خود جای دهد. ایران هم بهعنوان یکی از 20 کشور برتر تولیدکننده فولاد دنیا چشمانداز افق 1404 صنعت فولاد خود را تولید 55 میلیون تن و همچنین دستیابی به سهم 4 درصد صادرات جهانی فولاد ترسیم کرده است. هر چند روند صادرات فولاد ایران و محصولات فولادی ایران از سال 1390 بهصورت افزایشی بوده ولی محقق ساختن چشماندازو کاهش فاصله وضعیت کنونی با هدف تعیینشده، چالشی است که پیش روی کشور وجود دارد.
محقق شدن چشمانداز افق 1404 نیازمند برنامهریزی دقیق و اجرایی در حوزههای صنعت فولاد کشور، شناخت و بنچ مارک صنعت فولاد کشورهای پیشرو و رقیب و تحلیل و توجه به انتظارات مشتریان بالفعل و بالقوه منطقه و جهان میباشد لذا ابتدا باید شناخت دقیقی از وضعیت فعلی صنعت فولاد در بازار صادرات جهانی پیدا کنیم تا بدانیم چقدر از ایدهآل روز دنیا فاصله داریم و آن وقت در پی راهکارها جهت پر کردن این شکاف باشیم.
جهت شناخت وضعیت موجود صنعت فولاد ایران نیاز است این صنعت در پی پاسخ سؤالهای به سؤالهای ذیل باشد.
• مزیت رقابتی صنعت فولاد ایران در دنیا چیست؟
• یا صنعت فولاد ایران امکان رقابت در عرصه جهانی را دارد؟
• آیا استراتژی رهبری قیمت که یک استراتژی اثربخش است، دستیافتنی است؟
• آیا ایران به هدف تدوینشده تولید 55 میلیون تن فولاد در افق 1404خواهد رسید؟
روش تحقیق
مدیریت استراتژیک
مدیریت استراتژیک عبارت است از: "تصمیمات و فعالیتهای یکپارچهشده در جهت تدوین، اجرا و ارزیابی استراتژیهای مؤثر".[1] از نگاه کلی، منفعت اصلی مدیریت استراتژیک، کمک به سازمان برای انتخاب راهها یا گزینههای استراتژیک از طریق روشهای منظمتر، معقولتر و منطقیتر میباشد. از منافع مدیریت استراتژیک علاوه بر منافع اقتصادی، میتوان به مواردی نظیر افزایش آگاهی آنها از تهدیدات خارجی، افزایش بهرهوری کارکنان و کاهش مقاومت در برابر تغییرات اشاره کرد. مدیریت استراتژیک از سه فاز تدوین استراتژیها، اجرای استراتژیها و ارزیابی استراتژیها تشکیلشده است.
تحلیل استراتژیک صنعت ...
در این تحقیق ابتدا تحلیل استراتژیک محیطی بر صنعت فولاد جهت شناسایی فرصت ها، تهدیدها براساس مدلهای PORTER، PESTEL و همچنین شناسایی نقاط قوت و ضعف کلیدی با استفاده از تکنیک طوفان ذهنی صورت گرفت.
استراتژیها و اقدامات استراتژیک جهت تقویت الگوی رقابتی صادرات صنایع فولادی مدیریت راهبردی یا مدیریت استراتژیک یک تجزیه و تحلیل درخصوص مسائل مهم و برجسته سازمان است که توسط رهبران ارشد سازمان به نمایندگی از مالکان، بهمنظور کنترل منابع در محیطهای خارج از سازمان، اتخاذ میشود.[2] این فرایند شامل مشخص کردن مأموریت، چشم انداز، داراییهای سازمان و توسعه برنامهها و سیاستهای سازمان و همه فعالیتهایی که برای نیل به آنها نیاز است، نیز میشود.
با بررسی تحلیل محیط داخلی صنعت فولاد ایران - نقاط قوت و ضعف - و همچنین تحلیل محیط خارج - خارج از مباحث این گزارش میباشد - و همچنین بنچ مارک کردن کشور چین به این نتیجه میرسیم که موفقیت در بازار جهانی فولاد بیشتر منوط به مزیت قیمت رقابتی یا مزیت متمایز بودن محصولات ازنظر کیفیت یا ویژه بودن میباشد. از آنجائی که بهای تمامشده محصول ارتباط مستقیم با هزینههای عوامل تولید از قبیل حامل های انرژی، مواد اولیه، قطعات یدکی، حملونقل، بهرهوری تکنولوژی و نیروی انسانی و... دارد نیاز است با حمایتهای دولت و شرکتهای سرآمد فولادی ایران برنامه های راهبردی اثربخشی تدوین و اجرا گردد. با بررسیهای صورت گرفته استراتژیهای ذیل در قالب 4 دسته جهت موفقیت صنعت فولاد پیشنهاد میگردد. لازم است تا این 4 دسته استراتژی با در نظر گرفتن اولویت اول تا چهارم با هم اجرایی گردند.
-1 کاهش بهای تمامشده محصولات -2 استراتژیهای ادغام تولیدکنندگان فولاد - تکمیل زنجیره ارزش/ مشترکالمنافع نمودن شرکتهای فولادی در طول زنجیره ارزش/ توسعه ظرفیت - -3 افزایش تولید و ارتقاءکیفیت سبد محصولات جاری -4 تولید محصولات ویژه با کیفیت بالاتر مهمترین بخش در موفقیت سازمانها منوط به اجرای استراتژیها میباشد. زمانی استراتژی های ذکرشده قابلیت اجرایی پیدا خواهند کرد که پیشنیازهای آنها، که بیشتر مربوط به انتظارات و یا چالش های صنایع فولادی است، بایستی در قالب اقدامات استراتژیک طراحی و اجرایی گردند.
