بخشی از مقاله
چکیده
بشر در آینده نه چندان دور با دو بحران بزرگ روبرو خواهدبود ؛ یکی آلودگی محیط زیست در اثر احتراق
سوخت فسیلی و دیگري شتاب فزاینده در جهت به پایان بردن این منابع است . در سال 1387 کل تولید انرژي اولیه در کشور ، 2916 /2 میلیون بشکه معادل نفت خام بوده که نسبت به سال گذشته 3/2 درصد افزایش یافته است . بیشترین سهم در تولید انرژي اولیه مربوط به تولید نفت خام است . میزان دي اکسیدکربن منتشر شده به ازاي هر نفر در سال1377حدود 6/3 تن براي هر نفر بوده است که بیش از میزان متوسط دي اکسید کربن منتشر شده به ازاي هر نفر در دنیا 4/48 تن در سال 2006 براي هر نفر می باشد .
انتشار منوکسیدکربن از 20 کیلوگرم به ازاي هر نفر در سال 1377 به 29 کیلوگرم در سال 1387 با متوسط رشد سالیانه 3/79 درصد افزایش یافته است . در این مقاله به بررسی این مسایل ، جایگاه انرژي تجدید پذیر به خصوص انرژي بیوماس در ایران ، آمریکا و جهان پرداخته می شود که علاوه بر این ، به ضرورت و دلایل سرمایه گذاري و توسعه انرژي هاي تجدید پذیر ، بیوماس در ایران از دیدگاه انرژي و پتانسیل هاي موجود در تولید انرژي از منابع تجدید پذیر به خصوص بیوماس در کشور و عوامل باز دارنده در گسترش تولید این تکنولوژي در ایران پرداخته می شود . هدف مقاله نیز از مقایسه کردن دو کشور آمریکا و ایران ، صرفاً به این علت می باشد که این دو کشور در گذشته اختلاف خیلی زیادي در تولید انواع انرژي تجدید پذیر و بیوماس نداشتند و امروزه است که این اختلاف نسبتاً چشمگیر شده است .
-1 مقدمه
توسعه اقتصادي و اجتماعی و راه هاي رسیدن به آن امروزه مشغله فکري بسیاري از اقتصاددانان ، سیاستمداران و جامعه شناسان می باشد . در کشور ما ، تکیه اصلی سیستم ، به استفاده از منابع رو به زوال نفت و گاز می باشد و به دلیل نامحدود بودن منابع انرژي فسیلی باید به دنبال جایگاهی براي انرژي تجدید پذیر نوین در مصرف کلیه انرژي جهانی در طول دهه هاي آتی بود . بشر در آیندة نه چندان دور با دو بحران بزرگ روبرو خواهد بود ؛ یکی آلودگی محیط زیست در اثر احتراق سوخت فسیلی و دیگري شتاب فزاینده در جهت به پایان بردن این منابع است .
به طوري که در ایران تا سال 1357 براي تولید هر یک میلیون ریال تولیدات داخلی نزدیک به 20 بشکه معادل نفت خام انرژي به مصرف می رسید که در سال 1367 به 36 بشکه و بالاخره در سال 1374 به بیش از 41 بشکه معادل نفت خام افزایش یافته است که رقم اخیر بیشتر از دو برابر مصرف انرژي در سال هاي قبل از انقلاب است ، عرضه سرانه انرژي اولیه از14/49 بشکه به نفر در سال 1377 با متوسط رشد سالانه 5/0 درصد ، به حدود 23/6 بشکه به نفر در سال 1387 رسیده است .
علت افزایش سرانه انرژي اولیه ، رشد کمتر جمعیت نسبت به افزایش مصرف انرژي است . [1] میزان دي اکسیدکربن منتشر شده به ازاي هر نفر در سال1377حدود 6/3 تن براي هر نفر بوده است که بیش از میزان متوسط دي اکسید کربن منتشر شده به ازاي هر نفر در دنیا 4/48 تن در سال 2006 براي هر نفر می باشد ، ضمن آنکه رشد متوسط سالیانه آن طی دوره 1377 – 87 در کشور حدود 3/70 درصد است که بیش از رشد جمعیت - 1/5 درصد - بوده و همانطور که انتظار می رود افزایش سرانه پخش گاز هاي دي اکسیدکربن بیانگر افزایش مصرف سرانه انرژي می باشد و متناسب با رشد مصرف انرژي ، سرانه تولید این گاز نیز بیشتر شده است . انتشار منوکسیدکربن از 20 کیلوگرم به ازاي هر نفر در سال 1377 به 29 کیلوگرم در سال 1387 با متوسط رشد سالیانه 3/79 درصد افزایش یافته است
با توجه به شرایط فوق ، رشد چشمگیر شدت مصرف انرژي کاملا مشهود است و با توجه به محدود بودن سوخت هاي فسیلی ، لازم است انرژي جایگزینی براي آنها انتخاب شود . [21] دامنه مصرف کنندگان زیست توده بسیار گسترده است به عنوان مثال از خانوار هاي کوچک به خصوص در نواحی روستایی و رستوران ها شروع شده تا واحد هاي کوچک ، متوسط و بزرگ صنعتی و تجاري ادامه پیدا می کند . زیست توده در میان انرژي هاي تجدید پذیر ، مقام نخست را در عرضه انرژي جهان دارا می باشد ؛ به گونه اي که در سال 2000 بیش از 10 درصد عرضه انرژي اولیه جهان از منابع زیست توده تأمین گردیده است
-2 وضعیت بهره برداري از زیست توده در جهان
منابع انرژي تجدید پذیر پس از ذغال سنگ ، نفت و گاز طبیعی ، چهارمین منبع بزرگ انرژي در دنیا میباشند . این منبع حدود 14درصد از انرژي اولیه جهان را تامین مینماید . قابلیت هاي زیست توده تنها در تولید حرارت نیست ، بلکه در تولید سرما ، سوخت هاي مورد نیاز براي حمل و نقل و تولید انرژي الکتریکی نیز استفاده دارد . در سال 2005 حدود 44000 مگاوات نیروگاه تولید برق - با انواع فن آوري ها - و 225000 مگاوات حرارتی نیروگاه مدرن تولید حرارت با منبع زیست توده احداث شده است که حدود 10000 مگاوات آن فقط در ایالات متحده بوده است - حدود 58 درصد از بازار تولید انرژي از منابع تجدید پذیر در امریکا - .
همچنین بیش از 50 میلیارد لیتر سوخت تجدید پذیر از منابع زیست توده تولید و مصرف می- گردد . بر مبناي مطالعات انجام شده ، منابع زیست توده حدود 64 درصد از منابع اولیه انرژي هاي نو در اتحادیه اروپا را به خود اختصاص داده است و حدود 9 درصد از انرژي الکتریکی تولیدي و 98 درصد از انرژي حرارتی تولیدي از طریق منابع انرژي هاي نو به منابع انرژي زیست توده تعلق دارد . - با در نظر گرفتن منابع برق آبی - . انرژي زیست توده تنها منبع انرژي تجدیدپذیر میباشد که انرژي را به فرم هاي برق ، حرارت ، سرما و سوخت خودرو و به اشکال جامد ، مایع و گاز تحویل می نماید . به علاوه مواد زیستی جایگزین خوراك پترو شیمی و . . . نیز از محصولات دیگر آن میباشد .
شکل : 1 نمودار کل مصرف انرژي جهان شکل : 2 نمودار سهم بیوماس از کل انرژي مصرفی 133 کشور در سال 2000
-3 ضرورت استفاده از بیوگاز از دیدگاه انرژي هاي نو
افزایش گاز هاي گلخانه اي ، افزایش دماي کره زمین ، بالا آمدن سطح آب دریا ها ، تغییرات آب و هوایی ، آلودگی بستر هاي طبیعی و تاثیرات ویرانگر زیست محیطی بر جوامع انسانی و اکوسیستم هاي طبیعی ، حاصل مصرف بی رویه سوخت هاي فسیلی و رشد صنایع از یک سو و محدود بودن این منابع و رشد روز افزون مصرف انرژي ، که جوامع بشري را در آینده اي نه چندان دور با بحران انرژي مواجه خواهد ساخت ، از سوي دیگر ، به طرح نوع جدیدي از توسعه با نام توسعه پایدار منجر شده است. یکی از ابعاد مطرح شده در توسعه پایدار که سبب توجه کشور ها به توسعه و سرمایه گذاري در این زمینه شده است.
