بخشی از مقاله
چکیده
امروزه در اکثر کلان شهرها و شهرهای بزرگ رشد و توسعه رویه بلند مرتبه سازی مشهود است و اثرات مثبت و منفی زیادی بر جای گذارده است.تاثیر گسترده این ساختمانها بر کالبد و فضای شهری امروز قابل مشاهده می باشد.در این میان یکی از جنبه های تاثیر گذاری بلند مرتبه سازی ،تاثیر بر آسایش اقلیمی و کاهش میزان آسایش مردم در فصول مختلف سال می باشد.
هدف از ارائه این پژوهش تعیین شرایط آسایش اقلیمی با استفاده از نرم افزار Rayman می باشد.در این مطالعه با بررسی وضعیت موجود بلند مرتبه سازی در خیابان جانباز مشهد و تحلیل داده های اقلیمی روزانه سال1394شهر مشهد که شامل :دمای هوا،فشار بخار اشباع،رطوبت نسبی و سرعت باد می باشد که از سازمان هواشناسی استان خراسان رضوی تهیه گردیده است.
روش تحقیق در این پژوهش تحلیلی -توصیفی بوده است و به منظور گردآوری اطلاعات از مشاهدات میدانی و بازدید از سایت استفاده گردیده است.با توجه به حجم جامعه ی آماری این پژوهش که 102 نفر می باشد و از طریق روش نمونه گیری تصادفی به دست آمده است به تحلیل ویژگی های اقلیمی ،برآورد و تحلیل آسایش اقلیمی با استفاده از نرم افزار Rayman پرداخته شده است.
ازجمله یافته های پژوهش می توان به آسایش اقلیمی در ماه های فروردین ،اردیبهشت،خرداد و مهر اشاره نمود که این آسایش را می توان از طریق اصلاح جایگذاری توده ها در خیابان جانباز برای شهروندان فراهم نمود.
مقدمه
از نیمه دوم قرن نوزدهم به بعد که استفاده از ساختمانهای بلنددر شهرهای جهان متداول گردید و گسترش یافت ،بلند مرتبه سازی همواره بعنوان یک پدیده مهم و اساسی مورد بحث بوده است.در واقع این پدیده از سویی می تواند به بسیاری از مسائل شهری مانند کمبود زمین،مسکن،بهینه نمودن هزینه تاسیسات شهری ،جلوگیری از رشد افقی شهرها و.. پاسخ داده و از سوی دیگر خود پدید آورنده ی مشکلات و نارسائیهایی مانند افزایش تراکم جمعیتی و ساختمانی ،اختلال در تاسیسات زیربنایی و خدمات شهری ،تاثیرات نامطلوب کالبدی وزیست محیطی و...در فضای شهری باشد.
بدیهی است افزایش تراکم بی رویه در کاربریها ،مسائل و مشکلات بسیاری در مقیاس های مختلف در سطح شهر ایجاد می نماید. - فرهودی ، - 80 انسان در طول تاریخ سعی در شناسایی و ارزیابی محیط خود داشته و بر اساس همین معیارتلاش نموده به نحو طبیعی و محیط خود ارتباط صحیح و مناسبی پیدا کند .بشر به مدد بهره گیری از تکنولوژی جهت جبران ضعفهایش و قرار دادن آن به عنوان بهترین دستاویز ها برای پاسخ به نیازهایش دست زدن به طبیعت را عنوان منبع تأمین نیازها مجاز دانست .
امنیت وآسایش و احساس امنیت در شهر مسأله ی مهمی است که کم و بیش در تمام نقاط دنیا مورد توجه قرار گرفته است.یکی از عوامل تاثیرگذار بر طراحی شهر وشهرسازی در هر منطقه اقلیم آن می باشد .زیرا که نحوه بهره برداری از اقلیم می تواند شرایط مناسب یا نامناسبی را برای زیست، سکونت و فعالیت ایجاد کند.
بخش اول این پژوهش به معرفی آسایش اقلیمی ونرم افزار Rayman پرداخته و همچنین به معرفی محله جانباز و بررسی توده گذاری قطعات در این خیابان توجه گردیده است.در بخش دوم با استفاده داده های اقلیمی روزانه سال 1394و با استفاده از نرم افزار Ray man به تعیین آسایش اقلیمی در فصول مختلف سال در ساعات مختلف شبانه روز پرداخته شده دربخش سوم پژوهش نیز با توجه به شناخت مقادیر آسایش اقلیمی در خیابان جانباز به ارائه راهکارهای طراحی در خصوص فراهم آوردن آسایش اقلیمی از طریق طراحی و توده گذاری مناسب می باشد.
پیشینه پژوهش
در پژوهش حاضر ادبیات مرتبط با موضوعات آسایش اقلیمی ،بلندمرتبه سازی و معرفی نرم افزار Rayman می باشد که در ذیل به شرح مفاهیم نام برده پرداخته شده است:
· آسایش اقلیمی
به شرایطی که در آن مجموع عناصر دما،رطوبت،جریان هوا،تابش پوشش برای آسایش فراهم باشد .نقطه ی آسایش گویند
باهریک از عناصر نام برده شده شرایط آسایش از بین رفته و برای جبران آن باید عنصر دیگری تغییر داده شود. - سعیدی مفرد،93 - شرایط اقلیمی و محیطی پرامترهای خیلی مهم در طراحی ساختمانها هستند.ساختمانهای طراحی شده فضای مناسبی برای آسایش انسان ایجاد می کند.
در شکل گیری شرایط آسایش انسان از دید اقلیمی چهار عنصر اقلیمی دما،رطوبت،باد و تابش نقش عمده ای دارند.
محدوده آسایش وضعیتی است که در آن حدود 80 درصد از مردم احساس راحتی کنند .شش فاکتور اصلی آسایش عبارتند از دمای هوا، رطوبت، تشعشع، جریان هوا، پوشش و سطح فعالیت . البته فاکتور های دیگری از قبیل سن، جنس، فرم بدن، وضعیت سلامتی، رژیم غذایی، رنگ لباس، سازش با آب و هوای محیط و ...بر میزان آسایش تاثیرگذار می باشند.
· بلند مرتبه سازی
بلند مرتبه سازی، عبارت برج و ساختمان های بلند را بطور مترادف بکار می گیرد و منظور از آن را ساختمان های افزونتر از 9 طبقه بیان می کند.
راهبرد بلندمرتبه سازی در ارتفاع به عنوان محصول رشد جمعیت و افزایش شهرنشینی و همچنین کمبود زمین مناسب جهت ساخت و ساز، در دهه های اخیر رواج یافته است .رشد و شکل گیری این گونه ساختمانی با توجه به خصوصیات و ویژگی های این مسأله،طبیعتاً در کنار آثار مثبت آن با محدودی تها و تهدیداتی نیز مواجه است موفق ترین شهرها در گذشته، آ نهایی بودند که مردم و ساختمان ها در یک تعادل ویژه با طبیعت قرار داشتند
در طول تاریخ مقتضیات روز، به ویژه توسعه ناگهانی ناحیه تجاری ،افزایش جمعیت و رشد شهرنشینی امکانات جدید ساختمانی را برای مقاصدی همچون دفاتر تجاری ، آپارتمان های مسکونی و ...به کار گرفته که به شکل بلند مرتبه سازی در شهرسازی ظهور یافته است
شهرهای بزرگ با پدیده ای به نام بلند مرتبه سازی مواجه هستند که امروزه روش غالب ساخت و ساز می باشد هدف از طرح مسئله بلند مرتبه سازی بهره برداری مفید تر از زمین های مرکز شهر بوده است. - حسینی، - 93این موضوع به عنوان یکی از سیاستها د ر جهت پاسخ به نیاز مسکن به سرعت گسترش یافته است .ایجاد ساختمانها وبرج های بلند مسکونی، ایجاد مجتمع های مسکونی د ر انواع مختلف بلند و نیمه بلند و به شکل گسسته و پیوسته د ر شهرهای مختلف گویای صحت این موضوع است.
شکل شماره:1رابطه فرآیندو فرم در یک پدیده شهری
· نرم فزار Rayman
مدل ریمن ابتدا توسط ماتزاراکیس ابداع شد و سپس توسط انجمن مهندسان آلمان - VDI - در سال 1998 توسعه داده شد. این مدل شار تابش را در محیط های ساده و پیچیده و بر مبنای چند پارامتر مختلف شامل دما، رطوبت، سرعت باد و تابش موج بلند و کوتاه خورشیدی محاسبه می کند. در نهایت این مدل دمای تابشی خورشید را بر روی بالانس انرژی انسان در یک فعالیت نرمال با پوشش عادی تخمین می زند خروجی مدل می تواند برای شاخص های حرارتی و آسایش بیوکلیماتیک مثل دمای معادل فیزیولوژیک - - PET ، دمای مؤثر استاندارد - SET - و یا میانگین دمای پیش بینی شده در نظرسنجی - PMV - به کار برده شود.
