بخشی از مقاله
چکیده
سکنی گزینی انسان در زیست کره همواره مستلزم آگاهی از قانونمندي محیط و طبیعت و همسو ساختن سکونت با جریان دائمی طبیعت بوده است. در واقع ایجاد محیطی مطبوع، متنوع و دلپذیر که هم صرفه هاي مالی و اقتصادي را به دنیال داشته باشد و هم به پایداري در توسعه بیانجامد، ضرورت توجه به شرایط اقلیم را مسلم میسازدح در پرداختن به این اصل و در تحقیق پیشرو، به بررسی اقلیم منطقه، سپس تأثیرات عوامل اقلیمی بر معماري بومی شهرستان کلاردشت و همچنین میزان آسایش اقلیمی پرداخته شده است. همچنین با استفاده از مدلهاي زیست اقلیمی اولگی و گیونی و ماهانی به اصول لازم براي هماهنگی ساختمان با اقلیم دست مییابیم.
روش مورد استفاده به این صورت بوده که ابتدا، فاکتورهاي اقلیمی ماهانهي هواي منطقه کلاردشت در یک دوره
29 ساله - 80- 52 - از ایستگاه هواشناسی کلاردشت اخذ شد و در بررسی شرایط اقلیم منطقه مورد استفاده قرار گرفت. دربحث پیرامون تعیین ویژگی مصالح مورد نیاز براي هر اقلیم، روشهاي گوناگونی پیشنهاد شده است که در این تحقیق ابتدا به روش پیشنهادي اولگی اشاره میکنیم. سپس به توضیح روش گیونی که ظرفیت و مقاومت حرارتی مصالح ساختمانی مورد نیاز هر اقلیم را با دقت بیشتر و با در نظر گرفتن دماي هوا و شرایظ آسایش تعیین نموده، می پردازیم. در نهایت با استفاده از جدول چهارگانهي ماهانی پیشنهادات معماري ارائه شدهاست ،
.1مقدمه
خلق شرایط محیطی راحت و مطلوب زندگی و تامین امنیت ساکنین بنا از گزند شرایط نامساعد محیطی و جوي از اصول لاینفک معماري و ساختمان به شمار میرود، این اصول از زمانی که انسان اولیه جهت در امان ماندن از شرایط نامناسب محیط به غارها پناه برده و یا با ساختن سرپناه در کنار رودهاي بزرگ تمدنهاي کهن را آفریده است تا به امروز که در پی خلق معماري هوشمند جهت تامین آسایش ساکنین و بهرهوري از انرژيهاي طبیعی برآمده است و یا در تکاپوي آن است که شرایط زندگی در کرات دیگر غیر از زمین را منطبق بر نیازهاي محیطی خویش محیا کند همواره زیر و بناي حیات و بقاي بشر بوده است
عدهاي ازمحقّقین آن چنان به تأثیرات آب و هوا در فعالیت هاي انسانی معتقدند که حتّی ظهور و افول تمدنهاي اولیه بشري را ناشی از شرایط آب و هوایی می دانندح مساعدت یا عدم مساعدت آب و هوا بیش از سایر عوامل طبیعی در زمینه مکان گزینی، تکوین و تکامل شهرهاموثّر است.
چنان که خالی بودن فضاهاي وسیع در نقاط مختلف دنیا از نظر پراکندگی انسانی یا فشردگی اجتماعات انسانی در مناطق ویژه جغرافیایی ناشی از شرایط اقلیمی حاکم بر آن فضاها و مناطق می باشد. انواع آب و هوا و تغییرات سالیانه و فصلی آن، انسان ها را در جهت ساختن و به وجود آوردن فضاي زیستی خود به ایجاد نقاط مسکونی در رابطه با نوع آب و هواي محیطی که در آن زندگی می کنند ملزم ساخته است حطول و عرض در و پنجره ها، ضخامت دیوارها، شکل و فرم ساختمان، نوع سقف، جنس مصالح، ارتفاع ساختمان و همه و همه هماهنگ با شرایط محیط طبیعی و خاصه عوامل آب و هوایی می باشد
از سوي دیگر، عدم توجه به شرایط اقلیمی در طراحی باعث بروز مشکلات عدیده و هزینههاي بی مورد اقتصادي و وابستگی زیاد و نیز بروز مسایل زیست محیطی و اجتماعی میشود
در همین راستا، معماري سنتی به فرمهایی اطلاق میشود که بر اساس نیازهاي ساکنین یک منطقه و محدودیتهاي محل و اقلیم شکل گرفته باشد
توسعه این معماري در اثر بکارگیري فنون محلی و استفاده از مصالح بوم آورد، اغلب فرآیندنسبتاً ساده داشته و به راحتی به بخشی از نیازهاي عملکردي ساکنین پاسخ می داده است. به همین دلیل برخی از طراحان، آن را به مثابه مدل معماري پاسخگو و پایدار تعبیر مینمایند
با توجه به اهمیتی که ویژگیهاي اقلیمی در طراحی محیطهاي مسکونی ایفا میکنند، این تحقیق به طور مشخص درصدد پاسخگویی به این سوال شکل گرفته است که، خصوصیات اقلیمی منطقه کلاردشت چه تاثیري بر ترکیب معماري این منطقه دارد
بنابراین دو هدف زیر در تحقیق پیشرو دنبال میشود:
o بررسی مقایسهاي تاثیر اقلیم بر معماري بومی و مدرن
o لحاظ کردن روشهاي اولگی و گیونی و ماهانی در معماري اقلیمی
2. پیشینه تحقیق
تحقیقات متعددي در دنیا در مورد سازگاري اقلیمی انجام شده است از جمله کارهاي انجام شده در این زمینه در سطح جهانی کار ویکتور و آلدار اولگی - 1953 - میباشد که به صورت علمی شرایط رطوبتی و حرارتی را در رابطه با احتیاجات انسان و طراحی اقلیمی مطرح نمودند و اقدام به ترسیم جداول بیوکلیماتیک نمودند. ماهانی - 1971 - جدول ماهانی را ارائه داد که در آن منطقه آسایش با استفاده از میانگینها قابل ارزیابی است.
کارمونا - 1971 - احداث ساختمان با توجه به شرایط اقلیمی را در مناطق گرم و خشک مورد بررسی قرار داده است
حگیونی نمودار زیست اقلیمی را در دهه 60 ارئه کرد. گریشفیلد - 1979 - به انتخاب محل ساختمان اشاره میکند و استفاده بهینه از حداکثر شرایط خرد اقلیم محلی را در آسایش مفید می داند.
دان مک لین به مطالعه شاخص انرژي اقلیمی و شاخص انرژي ساختمان و مقایسه آنها با شاخص هاي جدید براي ارزیابی و محک عملکرد انرژي ساختمان پرداختند. دکتر الو الا اگونسوته در مقاله اي به انتخاب شاخص حرارتی براي طراحی معماري اقلیمی در نیجریه پرداخته است. ساپا ویسیتساك و جف هبرل در مقالهاي به تجزیه و تحلیل استراتژي هاي طراحی توسط جدولی شبیه سازي شده از نمودار زیست اقلیمی گیونی و با استفاده از اطلاعات آب و هوایی از اقلیم پرداخته اند.
در ایران از از جمله فعالیتهاي انجام شده در این زمینه میتوان به کار مهندس عدل در سال - - 1339 اشاره نمود حوي با ایجاد تغییراتی در آستانه هاي حرارتی موجود در روش کوپن شرایط اقلیمی شهرهاي ایرانی را ارزیابی نمود و براي اولین بار نقشه بیوکلیماتیک ایران را ارائه نمود
