بخشی از مقاله
چکیده
عرضه ی اولیه سهام و موضوع ورود شرکتهای جدید یکی از کارکردهای مهم بازار سرمایه بوده که نشانهای از موفقیت و پویایی واحدهای اقتصادی در زمینه استفاده از فرصت تأمین مالی مناسب است. اقلام تعهدی که به صورت تفاوت میان سود حسابداری و جریانهای نقدی حاصل از عملیات تعریف شدهاند، شاخصی مهم برای تشخیص کیفیت سود بوده و در ارزشیابی سهام کاربرد داشتهاند و یکی از رویکردهای مهم در تخمین و اندازهگیری اختیار مدیریت در تعیین سود، مبتنی بر کاربرد اقلام تعهدی اختیاری بوده است.
هدف اصلی این پژوهش تعیین رابطه بین فعالیتهای مدیریت سود و اقلام تعهدی اختیاری با ریسک شکست در عرضه عمومی اولیه سهام در بورس اوراق بهادار تهران بوده است. روش پژوهش از نوع همبستگی و براساس معادلات رگرسیونی، از نظر هدف کاربردی و از نظر ارتباط بین متغیرها علی و پسرویدادی بوده، جامعه آماری شامل کلیه شرکتهای فهرست شده در بورس اوراق بهادار تهران بوده که با توجه به ماهیت پژوهش و نیز وجود برخی ناهماهنگیها از میان 635 شرکت، 127 شرکت به روش غربالگری به عنوان نمونه طی سالهای 1393-1389 انتخاب گردید.
-1مقدمه
حرکت به سمت بازارهای عمومی یک بخش مهم در طول چرخه عمر شرکتهای مختلف میباشد که دسترسی به سرمایههای عمومی و کاهش هزینههای تامین مالی را برای شرکتها بدنبال دارد. هرساله شرکتهای متعددی در مسیر رشد و توسعه اقتصادی برای تامین مالی مورد نیاز و یا درفرآیند خصوصیسازی شرکتهای دولتی، برای نخستین بار قدم به بازار سرمایه نهاده و مبادرت به عرضه اولیه سهام خود به عموم در بورس اوراقبهادار می نمایند
شرکتهای 1IPO از عدم توجه سرمایهگذاران به ماهیت موقتی افزایش سود به واسطه اقلام تعهدی سوءاستفاده میکنند و سهام را به قیمت بیش از ارزش واقعی معامله میکنند.
با توجه به این موضوع که مدیران مجبورند که اقلام تعهدی را در دوره بعد برگردانند ، احتمال کاهش سود شرکتهای با عملکرد ضعیف در دورههای بعد افزایش مییابد. زیرا برای شرکتهای با عملکرد ضعیف که به مدیریت سود می-پردازند، احتمالا جریانهای نقدی جهت مخفیسازی تاثیر اقلام تعهدی برگردانده شده کافی نباشد. بنابراین، انتظار میرود که کشف مدیریت سود در زمان عرضه اولیه سبب شود که سرمایهگذاران خارجی در برداشت خود از کیفیت آتی سود بازنگری کنند و ارزیابی خود را از اینگونه شرکتها که به مدیریت سود بر مبنای اقلام تعهدی میپردازند، تعدیل کنند
-2مبانی نظری پژوهش
هر ساله صدها شرکت با انتشار سهام برای اولین بار وارد بازار سهام میشوند.انگیزه اصلی این شرکتها برای ورود به بورس سهام، دسترسی به منابع عمومی است، البته اهداف دیگری شامل استفاده از معافیتهای مالیاتی، امکان معاملات ثانویه توسط سهامداران، ایجاد شهرت و مواردی از این دست باعث حضور شرکتها در بازار سهام میشود. از طرفی برای خریداران سهام در زمان عرضهی این شرکتها، بازدهی موضوع مهمی است و برای سهامداران قبلی نیز این موضوع مهم است که بازار سهام به شرکت آنها خوشآمد گفته و بتوانند در فاصله زمانی کوتاهی، مقدار زیادی سهام به سرمایهگذاران بازار سهام بفروشند و همزمان سرمایهگذاران از این سرمایهگذاری خشنود باشند
سرمایهگذاران و دیگر ذینفعان شرکتهای سهامی عام،در زمان ارزیابی شرکت و ارزیابی مدیران آن، بر ارقام صورتهای مالی تاکید دارند. کیفیت این ارقام از اهمیت ویژهای برخوردار است و به عنوان عاملی مهم و تاثیرگذار بر قیمتگذاری سهام شرکتها در نظر گرفته میشود
در این پژوهش، منابع را با تجزیهوتحلیل پیامدهای مدیریت سود واقعی - علاوه بر تعهدی - در رابطه با احتمال شکست در سال اول عرضهی عمومی سهام - - IPO و قابلیت بقای شرکت در دوره های بعدی توسعه داده و مورد بررسی قرار میدهیم. هدف اصلی این پژوهش تعیین رابطه بین فعالیتهای مدیریت سود و اقلام تعهدی اختیاری با ریسک شکست در عرضه عمومی اولیه سهام در بورس اوراق بهادار تهران است.
نقش واهمیت اقلام تعهدی
یکی از نقشهای مهم اقلام تعهدی انتقال یا تعدیل شناسایی جریانهای نقدی در طول زمان میباشد. به طوری که اعداد تعدیل شده بهتر عملکرد شرکت را ارزیابی کند.
اقلام تعهدی اغلب براساس مفروضات و برآوردها میباشند که اگر اشتباه باشند باید در سود و اقلام تعهدی آینده تصحیح شوند. بنابراین کیفیت اقلام تعهدی و کیفیت سود در هنگام مواجه با خطای برآورد کاهش مییابد.بهعنوان نمونه از دیدگاه پالپو خطای برآورد به عنوان عاملی است که کیفیت حسابداری را کاهش میدهد.او اعتقاد دارد صحت،درستی و دقت برآورد به ویژگیهای شرکت از قبیل پیچیدگی معاملات و توانایی پیشبینی محیط شرکت بستگی دارد.اقلام تعهدی موجب تغییر یا تعدیل در شناسایی جریانهای نقدی در طول زمان میشوند و بنابراین اقلام تعدیل شده - سود - عملکرد شرکت را بهتر ارزیابی میکنند.اعتقاد براین است که خطاهای برآورد اقلام تعهدی و اصلاحات بعدی آنها نوعی پارازیت تلقی و منجر به کاهش سودمندی اقلام تعهدی میشوند.
عبده تبریزی و دموری - - 1382 در پژوهشی با عنوان شناسایی عوامل مؤثر بر بازده بلندمدت سهام جدیداً پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران،شرکتهایی را بررسی کردند که برای نخستین بار در بورس اوراق بهادار تهران عرضه شده بودند.در این پژوهش شرکتهای تازه وارد به بازار طی سالهای 1369 تا 1374 مورد بررسی قرار گرفتهاند و عوامل مؤثر بر بازده بلندمدت این شرکتها به طور خاص مورد آزمون قرار گرفتهاست.
این عوامل عبارت از حجم معاملات سالانه سهام،اندازه شرکت و بازده کوتاه مدت حاصل از خرید و فروش سهام شرکتهای مربوط است.نتایج این پژوهش نشان دهنده وجود بازده کوتاهمدت بیشتر سهام شرکتهای جدیدالورود به بازار نسبت به شاخص بازار و بازده بلندمدت کمتر سهام این شرکتها نسبت به شاخص بازار بوده است.بنابراین آنان عملکرد قیمتگذاری سهام شرکتهای جدیدالورود به بورس را مشابه بازارهای سرمایه در کشورهای مختلف دانسته اند
-3فرضیه پژوهش
بین فعالیتهای مدیریت سود مبتنی براقلام تعهدی اختیاری با ریسک شکست شرکتها در عرضهی عمومی اولیه سهام رابطه مثبت ومعناداری وجود دارد.
