بخشی از مقاله
چکیده:
جامعه در حال تغییر امروزی تقاضاهای جدیدی دارد که توانایی تغییر و تجدید نظر در آن یک عنصر ضروری به نظر میرسد و باید توانایی رویارویی با این مشکلات و چالشها جزء مهارتهای اساسی افراد جامعه باشد. ارتقا کشاورزی کشور با اهمیت بخشی به نیروی کار انسانی و یا کشاورز به عنوان عامل اصلی بخش کشاورزی و جستجوی فرصت های مناسب و ایدهها برای ایجاد کسب و کار و ترویج کسب و کارهای کارآفرینانه در بخش کشاورزی می باشد. یکی از گزینه های مناسب جهت استفاده بهینه از مزیتهای نسبی بخش کشاورزی در عرصه تولید، بازاریابی، رقابتی کردن بخش کشاورزی و حضور فعال در بازارهای جهانی، توسعه تعاونیهای تولیدی کشاورزی میباشد.
پژوهش حاضر با هدف تحلیل عوامل موانع و محدودیتهای توسعه اشتغال در تعاونیهای تولیدی کشاورزی ایران در چارچوب پژوهشهای توصیفی- همبستگی انجام شده است. نمونه آماری این پژوهش 300 نفر از اعضاء تعاونیهای تولیدی هستند که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای با انتساب متناسب از شش منطقه کشور انتخاب و با ابزار پرسشنامه مورد مطالعه قرار گرفتهاند. ضریب آلفای کرونباخ، به منظور تشخیص پایایی پرسشنامه ها برابر با 0/86 محاسبه گردیده است.
روایی محتوایی پرسشنامه نیز با نظر خواهی از کارشناسان و اساتید مرتبط با موضوع تایید شده است. پس از تکمیل پرسشنامه ها و گردآوری دادهها از نرم افزار spss برای تحلیل داده ها بر اساس تکنیک تحلیل عاملی از نوع اکتشافی بهره گرفته شد.
نتایج مربوط به تحلیل عاملی موانع و محدودیتهای کارآفرینی تعاونیها منجر به استخراج هفت مانع زیربنایی شد. این موانع به ترتیب اهمیت عبارتند از مانع اطلاع رسانی، فنی ، مالی، ساختاری، بازاریابی و فروش، مدیریتی و قانونی که در مجموع 76/547 درصد واریانس کل موانع و محدودیتهای اشتغالزایی تعاونیهای تولیدی کشاورزی را تبیین نمودهاند.
نتایج تحلیل رگرسیونی نشان داد که موانع مالی، فنی و اطلاع رسانی و قانونی بر توسعه فعالیتهای تعاونیهای تولیدی تاثیر دارند. همچنین موانع اطلاع رسانی، مالی و فنی نیز بر افزایش تعداد اعضاء تاثیر دارند.
مقدمه:
جامعه در حال تغییر امروزی تقاضاهای جدیدی دارد که توانایی تغییر و تجدید نظر در آن یک عنصر ضروری به نظر میرسد و میباید توانایی رویارویی با این مشکلات و چالشها جزء مهارتهای اساسی افراد جامعه باشد
کشور ما در دهههای اخیر با تغییرات بیرونی و درونی بسیاری مواجه بوده است. در راستای رویارویی با این چالشها، بخش کشاورزی و دیگر بخشها دستخوش تغییرات بسیاری بویژه در بخش مشاغل یا کسب و کارهای کوچک2 و تعاونی های کشاورزی بوده است. سرعت تغییر در زمینه های مختلف ناشی از سرعت تغییر در دانش مورد نیاز برای انجام وظایف تخصصی میباشد، به روز شدن و هماهنگی با ساختارهای جدید در دنیای پیچیده امروز، امری اجتناب ناپذیر مینماید
این تغییرات نیاز به سازگاری در زمینه های مختلف جامعه جهت دستیابی به معیشت پایدار، توسعه مشاغل و همچنین دسترسی به خدمات مالی پایدار را بوجود آورده است. در شرایط حاضر اهمیت ایجاد اشتغال با توجه به جمعیت ونرخ رشد بیکاری از سویی و نقش اقتصادی تعاونیها در کنار ارزشهای انسانی تعاون همچون عدالت ، انصاف، همبستگی، مشارکت اعضاء و..... از سویی دیگر لزوم توجه و برنامه ریزی دقیق تر در زمینه ایجاد تعاون واشتغال زایی را بدیهی میسازد.
از آنجا که امروزه توسعه کارآفرینی و بهسازی مشاغل کوچک بعنوان استراتژی اشتغالزایی و رشد اقتصادی در بسیاری از جوامع میباشد، آگاهی و دانش بیشتری در مورد تعاونیها و اشتغالزایی آنها "بعنوان گزیدار حرفهای" برای افراد مورد نیاز میباشد
اهمیت توسعه مشاغل کوچک در ایران شامل موارد ذیل می باشد:
· تشویق و ترغیب جوانان و فارغ التحصیلان به خود اشتغالی در مناطق شهری و رستایی.
· کاهش وابستگی به دولت و شرکتهای بزرگ از نظر استخدام افراد و تحقق هدف خصوصی سازی دولتها.
· مشاغل کوچک مقیاس, محرک توسعه روستایی بوده و دستیابی به بک سطح معنی دار استقلال اقتصادی و توسعه روستایی را امکان پذیر می سازد
هر چند نتیجه توسعه تعاونیها ایجاد مشاغل بیشتر و پایداری مشاغل ایجاد شده خواهد بود ولی موانعی نیز در انجام این امر وجود خواهند داشت، بنابراین شناسایی موانع موجود در راستای توسعه تعاونیهای تولیدی کشاورزی و اشتغالزایی تعاونیها ضروری مینماید. تحقیقات مختلفی موانع و محدودیتهای موجود بر اشتغال تعاونیها را مورد بررسی وتجزیه وتحلیل قرار دادهاند، نتایج این تحقیقات حاکی از این است که عوامل مختلفی اشتغال تعاونیها را تحت تاثیر قرار میدهند. برای آگاهی از نتایج پژوهش های پیشین مرتبط با موضوع، به تعدادی از آنها اشاره میشود: مرکز پایش کارآفرینی نتیجه گرفته است که نگرشهای فرهنگی و اجتماعی جامعه و مردم در انگلستان عمدهترین و اصلی ترین مانع رشد خود اشتغالی و کسب وکار کوچک است
پیشرفت مشاغل کوچک بعنوان عامل افزایش فرصتهای شغلی، بویژه در مناطق دارای اقتصاد حاشیهای مانند نواحی روستایی شناخته شده است. توسعه تعاونی های تولیدی ابزاری بسیار مهم برای کمک به جوامع روستایی و کشاورزی جهت ایجاد اشتغال و تنوع منابع درآمدی مورد نیاز آنها میباشدهمچنین دولتهای بسیاری سیاستها حمایتی ایجاد مشاغل توسط تعاونیها را تقویت کرده و بر این عقیده میباشند که توانمندسازی افراد با ایجاد تعاونیهای کارآفرین و اشتغالزا رهیافت بسیار کارآیی در کشورهای در حال توسعه شناخته شده است که در نتیجه آن رشد اقتصادی و اشتغالزایی تعاونی ها را بهمراه خواهد داشت.
در بررسی موانع کارآفرینی "خلاء کادر فنی مجرب در بخش تعاونی" از مهمترین مشکلات امروزی تعاونیهای توسط فالتون - - 1999 وICA در سال - 1994 - بیان شدهاند. از آنجا که امروزه توسعه کارآفرینی و بهسازی مشاغل کوچک بعنوان استراتژی اشتغالزایی و رشد اقتصادی در بسیاری از جوامع میباشد. آگاهی و دانش بیشتری در مورد تعاونیها و اشتغالزایی آنها "بعنوان گزیدار حرفه ای" برای افراد ذینفع میباشد
