بخشی از مقاله
چکیده
امروزه مشخص است که بهبود نگرش دانشجویان نسبت به اشتغال در بخش کشاورزی یکی از عوامل موثر بر ارتقاء کیفیت منابع انسانی آینده بخش کشاورزی است. بر این اساس تحقیق حاضر با هدف بررسی و تحلیل نگرش دانشجویان دختر و پسر رشته های کشاورزی نسبت به اشتغال در بخش کشاورزی در پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران صورت گرفت.
جامعه آماری این تحقیق حدود 1677 نفر از دانشجویان دختر و پسر پردیس مذکور بودند. با روش نمونهگیری طبقهای تصادفی با انتساب متناسب نمونهای با حجم 236 نفر انتخاب شد. روایی و پایایی پرسشنامه با روش های مناسب مورد تأیید قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که رابطه بین میزان تحصیلات همسر دانشجویان مورد مطالعه و نگرش آنها نسبت به اشتغال در بخش کشاورزی منفی و معنی دار بود . نتایج حاصل از تحلیل عاملی نگرش دانشجویان نسبت به اشتغال در بخش کشاورزی به تفکیک دختر و پسر نشان داد که مهمترین عامل از دیدگاه دانشجویان پسر ادراک از ویژگی های اقتصادی- اجتماعی شغل کشاورزی و از دیدگاه دانشجویان دختر مزایای روانشناختی شغل کشاورزی بود.
مقدمه
در زمانی که محوریت اغلب بحثها برجوانی جمعیت و جوان بودن جامعه متمرکز است، شاید بحث از سالخوردگی جمعیت تا اندازهای غیر قابل انتظار و عجولانه به نظر برسد. اما واقعیت امر این است که بخش هایی از جامعه هم اکنون دچار سالخوردگی شده و پیرگرایی در این بخش ها رو به گسترش است. از جمله این پدیده در بخش کشاورزی رایج است، علی رغم اینکه کشاورزی به دلیل کارکردهای ویژهاش، همواره به عنوان یکی از محورهای مهم توسعه کشورها محسوب می شود.
در سیاستهای کلان کشور، کشاورزی بعنوان محور توسعه و استقلال کشور قلمداد شده است. توسعه کشاورزی علاوه بر دارا بودن سهم مهمی در تولید ناخالص ملی، صادرات غیر نفتی و ایجاد اشتغال، تأمینکننده مواد غذایی کشور است
توسعه کشاورزی بدون توجه به توسعه سرمایه انسانی تحقق نمی یابد. این در حالی است که هم اکنون بخش کشاورزی از نظر نیروی انسانی با دو چالش عمده پیرگرایی نیروی انسانی فعلی و عدم رغبت فارغ التحصیلان کشاورزی به کار و اشتغال در این بخش روبرو است. بنابراین قبل از اینکه فرصتها از دست رود و این بخش از بعد نیروی انسانی دچار مشکلات جبران ناپذیری شود باید به فکر چاره بود. آموزش و تربیت نیروی انسانی ماهر، ایجاد علاقه و انگیزه در آنها و تغییر و بهبود نگرش دانش آموختگان این بخش راهی برای حل مشکلات مذکور است. در حال حاضر با توجه به افزایش فارغ التحصیلان این بخشو خصوصاً دختران، این بخش همچنان از کمبود نیروی انسانی ماهر رنج می برد و این یکی از موانع توسعه کشاورزی در کشور محسوب می شود.
بنابراین توسعه کشاورزی در ایران در وهله اول مستلزم توجه به عوامل انسانی تولید از جمله نیروی انسانی متخصص است و موفقیت وکارآیی آن بستگی به استفاده بهینه از نیروی انسانی به عنوان مهمترین عامل توسعه کشاورزی دارد . از سوی دیگر، دانشکدههای کشاورزی دولتی و غیر دولتی در سال های اخیر گسترش فراوانی یافتهاند و بیکاری دانش آموختگان کشاورزی به یکی دیگر از معضلات اجتماعی تبدیل شده است.
زمینه های اشتغال دانش آموختگان کشاورزی را میتوان به بخش های مختلفی از جمله دولتی، بخش خصوصی و آزاد و بخش خود اشتغالی تقسیم کرد. نگاهی به گذشته نشان می دهد که درصد شایان توجهی از دانش آموختگان کشاورزی جذب ادارات دولتی شدهاند. اما در سالهای اخیر از یک سو توسعه کمی دانشگاه ها و افزایش سریع تعداد دانش آموختگان بخش مذکور و از سوی دیگر محدودیت های دولت برای استخدام - اشباع دستگاههای دولتی، کوچک کردن سازمان ها و... - مشکلاتی را برای دانش آموختگان کشاورزی و برنامه ریزان و سیاستگذاران پدید آورده است.
با توجه به موارد مذکور وارد کردن فارغالتحصیلان کشاورزی در بخش خصوصی، آزاد و خود اشتغالی ضرورتی اجتناب ناپذیر است. اما یکی از موانعی که در این بین وجود دارد، عدم نگرش مثبت یا فقدان یک نگرش مطلوب و صحیح فارغ التحصیلان این بخش به اشتغال در بخش کشاورزی می باشد. اما به نظر می رسد که این نگرش منفی در طی دوره آموزش عالی آنها قابل تغییر است به شرطی که بازار کار رشته های کشاورزی بهبود یابد.
اصطلاح جنسیت به تفاوت هایی اطلاق می شود که در طول تاریخ روابط اجتماعی، میان مردان و زنان شکل گرفته و طی زمان و در چارچوب فرهنگ ها دچار تغییر شده اند، تحلیل جنسیتی به عنوان یک روش شناسی، تفاوتهای موجود در زندگی زنان و مردان را بررسی و تحلیل می کند که مشتمل است بر تفاوتهایی که منجر به نابرابری اجتماعی و اقتصادی برای زنان شده است و حاصل تحلیل جنسیتی، درک جامع الشرایط منابع انسانی بر اساس جنسیت میباشد و می تواند در تدوین و اجرای سیاستهایی برای بهبود وضعیت گروه های مخاطب برنامه های توسعه متناسب با شرایط خاص زنان از طریق توسعه برنامه ها و عرضه خدمات کارآمد بکار آید
