بخشی از مقاله
چکیده
امروزه با توجه به افزایش جمعیت و آلودگی های زیست محیطی در شهرها، نقش حیاتی فضاهای سبز روز به روز برجسته تر میشود. فضای سبز به عنوان یک فیلتر طبیعی آلودگی های محیطی را کاهش می دهد و تضمین کننده نسبی سلامت فردی و اجتماعی شهروندان در هر شهر می باشد فضای سبز به عنوان یکی از مهمترین عناصر حیات و پایداری درهر شهر، در صورت توجه به استانداردهای زیست محیطی و توزیع مکانی آن در ارتباط با فاکتورهای متفاوتی همچون جمعیت، تراکم و مساحت، تاثیر فراوانی بر بهبود کیفیت زیست محیطی وآرامش روحی و روانی و کیفیت زندگی و سلامت شهر وندان خواهد داشت.
لذا از اهداف این پژوهش تحلیل و بررسی کاربری فضای سبز شهری وتاثیر آن بر کیفیت زندگی شهروندان در شهر کبودر آهنگ می باشد که با توجه به مشاهدات و برداشت میدانی در حال حاضر، شهر کبودر آهنگ در راستای موضوع مورد مطالعه با مشکلاتی همچون :عدم سرانه استاندارد، کمبود فضا های سبز ، توزیع و عدم پراکنش و مکانیابی صحیح فضای سبز و .... مواجه میباشد که این وضعیت موجبات نارضایتی شهروندان از فضای سبز شهری و نزول تدریجی کیفیت زندگی وآرامش و سلامت شهروندان در شهر کبودر آهنگ را فراهم آورده است لذا در این پژوهش که بر اساس مشاهدات میدانی ،کتابخانه ای و اسنادی تهیه شده است ضمن بررسی و تحلیل مسائل و مشکلات مربوط به موضوع مورد پژوهش به ارائه بهترین راهکارها و استراتژی های پیشنهادی نیز پرداخته شده است
مقدمه
فضای سبز شهری بخشی از فضاهای باز شهری است که در عرصههای طبیعی یا مصنوعی آن تحت استقرار درختان،گلها، چمنها و سایر گیاهان است که بر اساس نظارت و مدیریت انسان با در نظر گرفتن ضوابط، قوانین و تخصصهای مرتبط با آن برای بهبود شرایط زیستی، زیستگاهی و رفاهی شهروندان و مراکز جمعیتی غیرروستایی حفظ، نگهداری یا بنا میشود - میررحیمی،1385 ،67 ، - فضای سبز در شهرها، محیط زیست جامعه انسانی را معنی دار کرده و با مقابله با اثرات سوء گسترش صنعت و کاربری نادرست تکنولوژی از یک سو و بالابردن سطح زیبایی از سوی دیگر،باعث افزایش کیفیت زیستی شهروندان میشوند. مهمترین اثرات فضای سبز در شهرها تعدیل دما، افزایش رطوبت نسبی، تلطیف هوا و جذب گردوغبار است. سایر اثرات فضای سبز در شهرها نقش نسبی دارندولی مجموعه اثرات فضای سبز حضور آن ها را در شهرها اجتناب ناپذیر میکند به طوری که بدون وجود آن ها ممکن نیست شهرها پایدار باقی بمانند . - جعفریان ،1389، . - 23 ساکنان شهرهای امروزی تنها به غذا نیازمند نیستند که با برطرف کردن آن، مسأله به نوعی پایان یافته تلقی گردد؛
بلکه مسکن خوب، فضای زندگی مناسب، محیط آرام و تنفس هوای پاکیزه نیز در زمره نیازهای اصلی و عمده به شمار میآیند - شکویی،1358 ،65 - .بیتردید فضایسبز و پارکهای شهری را باید در زمره اساسیترین عوامل پایداری حیات طبیعی و انسانی در شهرنشینی امروز بهشمار آورد - اسماعیلی،11،. - 1381 که اگر به صورت صحیحی برنامه ریزی شوند، در سالم سازی جسم و روح شهروندان تأثیرات مطلوبی خواهند داشت. پارکهای شهری به عنوان یکی از مهمترین فضاهای عمومی وخدماتی شهر نقش زیادی در ارتقاء شرایط اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی نواحی شهری دارند. این فضاها به موازات رشد و متراکم شدن نواحی شهری در جوامع مختلف مورد توجه قرار گرفتهاند و راهبردهای گوناگونی برای مکانیابی و توزیع مناسب آنها در محیطهای شهری ابداع و به کار گرفته شده است - قربانی، 1386 ،. - 54 در این پژوهش به تحلیل و بررسی کاربری فضای سبز شهری و تاثیر آن بر کیفیت زندگی و زیباسازی فضای شهری و آرامش روحی و روانی و سلامت شهروندان در شهر کبودر آهنگ پرداخته شده است و از اهداف این پژوهش تحلیل و بررسی نقاط ضعف و مسائل و مشکلات کاربری فضای سبز شهری در شهر کبودر آهنگ می باشد که از این طریق بتوان بهترین راهکار ها و استراتژی مناسب و کارآمد را جهت بهبود ورفع مساله پژوهش در پیش گرفت.
بیان مساله پژوهش
روند رو به رشد جمعیت و توسعه شهری و آلودگی های زیستمحیطیِ امروزی وجود فضای سبز و گسترش آن را بیش از هر زمان دیگر ضروری و مهم می سازد ،کاربری فضای سبز، جزء لاینفک کالبد یک شهر محسوب می شود و باید نقش اساسی خود را در متابولیسم شهر بازی کند و چارچوبی برای ارتقاء فرهنگ، جامعه شهری و هویت افراد باشد . - Derider,2004:47 - .امروزه در همه شهر ها بویژه در کلانشهرها، افزایش جمعیت و کاهش سطح در آمد خانوارشهری ، فشارهای حاصل از کار روزانه و مشکلات تأمین هزینه های زندگی، و.. آثار زیانبار و نامطلوبی در نحوه زندگی سالم و فعالیت های اجتماعی _ فرهنگی و رفاهی شهرنشینان برجای می گذارد که با توسعه فضاهای سبز، دگرگونی های این عوامل نامطلوب، تا حد بسیار زیادی انکارناپذیر می شود و احتیاجات شهروندان را در بهره برداری از امتیازات مفید این گونه مکان ها روزافزون می کند.
اصل قابلیت دسترسی مناسب به فضای سبز شهری ،طراحی و توزیع فضایی مناسب فضای سبز در شهرها متناسب با استاندارد و سرانه و نسبت جمعیت ، تأثیر بسزایی در آرامش روحی و روانی و ارتقاء سطح کیفی زندگی شهر وندان در هر شهر بر جای می گذارد . بنابراین ساخت و طراحی این فضاها از مهم ترین بخش های مورد توجه در مدیریت شهری می باشد لذا با توجه به موارد فوق و مشاهدات میدانی محقق کاربری فضای سبز در شهر کبودر آهنگ از وضعیت مطلوب و مناسبی برخوردار نیست و نقاط ضعف و مشکلات زیادی در ارتباط با کاربری فضای سبز در شهر کبودر اهنگ وجو دارد از جمله : پراکنش و توزیع مکانی نامناسب ،کمبود سرانه نسبت به جمعیت ،و... که این امر محقق را بر آن داشت که به بررسی و تحلیل موضوع مورد مطالعه پرداخته و در نهایت به ارائه راهکار ها و استراتژی های مناسب جهت بهبود و رفع مساله پژوهش بپردازد.
