بخشی از مقاله
چكيده
يكي از اهداف اساسي در تفسير دادههاي ژئومغناطيسي، تخمين عمق آنوماليهاي مغناطيسي ميباشد. تاكنون روشهاي متعددي براي اين منظور عرضه شده است كه يكي از اين روشها، روش واهماميخت اويلر ميباشد. اين روش برمبناي محاسبهي گراديان ميدان پتانسيل است و تنها محدوديت زمينشناسي در نظر گرفته شده براي آن ضريب هندسي ميباشد.
در پژوهش حاضر به جهت قرار گيري منطقهي مورد نظر در مرز بين بلوك لوت و بخش فليشي خاور ايران و فعال بودن منطقه به دليل حضور گسلهاي فعال برآن شديم تا عمق آينهي گسلي ٤ گسل منطقه را به روش واهماميخت اويلر برروي دادههاي مغناطيسسنجي هوابرد ، تخمين بزنيم كه ميانگين عمق بدست آمده توسط اين روش براي ٤ گسل در حدود ١٠٠ تا٢٠٠ متر برآورد شد.
١ - مقدمه
معمولا دادههاي ميدان پتانسيل بهوسيلهي برآورد عمق يا محل منبع بيهنجاري، در حوزهي مكان يا عدد موج تفسير ميشوند، كه تاكنون الگوريتمهاي متعددي براي اين منظور ارائه شده است، كه در اين مطالعه از روش واهماميخت اويلر به جهت بدست آوردن عمق تقريبي آينهي گسلي ٤مورد از گسلهاي تشخيص داده شده بوسيلهي تفسير دادههاي مغناطيس هوابرد در جنوب شرق ايران استفاده گرديد.
روش اويلر روشي خودكار براي برآورد عمق منبع بيهنجاري از حجم وسيعي از دادههاي ميدان پتانسيل در حوزهي مكان است. اين روش تخمين عمق در ابتدا توسط هود - ١٩٦٣ - معرفي گرديد و بوسيلهي تامسون - ١٩٨٢ - و ريد - ١٩٩٠ - و ديگران توسعه يافت و واهماميخت اويلر ناميده شد. وابستگي اساسي اين روش به طبيعت و هندسهي چشمهي آنومالي است و اساس آن بر مبناي ديفرانسيل جزئي اويلر بنا گرديده و تنها براي معادلات همگن معتبر ميباشد
٢ - روش تحقيق
مطالعهي حاضر برروي بخشي از قسمت جنوب شرق ايران انجام شده است. از لحاظ زمينشناسي منطقهي مزبور تشكيل شده از رسوبات كواترنري عهد حاضر - - Q1 ، كنگلومرا و مارنهاي داراي قطعات آتشفشاني - - Ngc2, Ngr,Ngcl همچنين گدازههاي آندزيتي - Ngvs - و توفهاي بلورين آندزيتي داسيتي - tu - ميباشد كه در - شكل١ - قابل مشاهده است. دادههاي مغناطيس سنجي برداشت شده در اين منطقه در سال١٣٨٣توسط سازمان زمينشناسي كشور با فاصله خطوط برداشت٤٠٠متر بدست آمد و پس از اعمال فيلتربرگردان به قطب مغناطيسي، به منظور بدست آوردن عمق آينهي گسلي ٤ گسل موجود بر روي نقشهي زمينشناسي منطقهي مورد مطالعه، از روش واهماميخت اويلر استفاده شد.
شكل - ١ - . نقشهي زمينشناسي منطقهي مورد مطالعه برروي نقشهي١٠٠٠٠٠:١ چاهسنگي
در صورتي كه تابع f x , y , z را در مختصات دكارتي در نظر بگيريم صفحهي z 0 خواهد بود و به گونهاي است كه جهت آن به سمت پايين مثبت است. در صورتيكه تابع x , y , z f از درجهي n همگن باشد بنابر تعريف خواهيم داشت:
بهعلاوه ميتوان اينگونه نشان داد كه در صورتيكه f x , y , z از درجهي n همگن باشد، رابطهي زير برقرار است:
اين معادله نشانگر معادلهي ديفرانسل با مشتقات جزئي معروف به معادلهي همگن اويلر است. حال اگر تابع f x , y , z ، به صورت عمودي در نظر گرفته شود:
كه معادلهي - ٣ - از درجهي n N است و در معادلهي اويلر صدق مي كند:
a ثابتي خواهند بود كه به متغيرهاي مكاني همگن است. با توجه به روابط - ١ - تا - ٣ - ، x , y , z بستگي ندارد. واضح T يك تابع همگن از مرتبه ي x x 0 T y y 0 x كه z 0 , y 0 , x 0 مختصات محل منبع و z , y , x مختصات نقاط اندازه گيري و تابع همگن T ،بيهمجاري ميدان با فاصله از منبع ميباشد. ضريب N انديس ساختاري ناميده ميشود كه با مشخص بودن آن ميتوان شكل كلي منبع را برآورد نمود. در حالت كلي ميتوان ميدان اندازهگيري ناشي از منبع را T و ميدان ناحيه اي را دانست كه مقدار ثابتي دارد:
اين رابطه بايد براي همهي نقاط شبكه يا نيمرخ حل شود. پارامترهاي ,z 0 , x 0 , y 0 مجهولات اين معادله هستند، كه برابر با مقدار ثابتي ميباشد، x 0 , z 0 .بيانگر عمق و جايگاه افقي نقطه اي از چشمه و N بيانگر نوع چشمه است و بستگي به خصوصيات هندسي چشمه دارد.
در مطالعهي حاضر به دليل بررسي عمق آينهي گسلي بنابر گفتهي تامسون - ١٩٨٢ - از ضريب ساختاري ٥.٠ استفاده شد. با اعمال فيلتر زاويهي تيلت برروي دادههاي مغناطيس هوابرد منطقه وتعيين مكان گسل-هاي موجود برروي نقشه ي زمينشناسي برروي آن ، با استفاده از نرمافزار Oasis montaj عمليات واهماميخت اويلر برروي اين گسلها اجرا گرديد
نتايج حاصله گوياي ميانگين عمقي ١٥٠ متر براي ٤ گسل نقشهي زمينشناسي ميباشد. از ميان آنها عمق آينهي گسلي گسل A در لبهي شمالشرقي ١٥٠ متر، در قسمت مركزي ١٠٠ متر و در قسمت جنوب غربي ١٢٠ متر مشخص شد. همچنين آينهي گسلي گسلهايB و C داراي عمق تقريبي١٠٠ متر و گسل D داراي آينهي گسلي با عمق تقريبي ١٢٠ متر در قسمت شمالي و ١٨٠ متر در قسمت مركزي است.
