بخشی از مقاله
چکیده
مشکلات کلانشهرها ریشه در سیاستهاي برنامه ریزي شهري ایران درگذشته تا امروز دارد. مهاجرت، رشد جمعیت بدون هماهنگی باتوسعه زیرساختها، آلودگی محیط وکیفیت پایین فضاهاي زندگی، بافت خودروي بسیاري از محلات و ایجاد لکه هاي ناهمگون و متضاد ازعواملی هستندکه امروز چالش مدیریت شهري محسوب میشوند و ناتوانی در پاسخگویی به نیاز شهروندان آغازي براي پیدایش نابرابري شده است و ضرورت پرداختن به این موضوع را نشان میدهد.
هدف از انجام این پژوهش شناسایی مدل مدیریتی برتر و نیز استقرار نظام مدیریتی نوین و بهینه میباشد. دراین پژوهش از روش جمع آوري اطلاعات کتابخانه اي و مشاهدات میدانی استفاده شده و نتیجه حاصل نشان میدهد که درکلانشهرتهران باتوجه بداشتن ویژگیهایی همچون، تنوع جمعیتی وفرهنگی وجغرافیایی مدل"شورا - شهردار قوي"بعنوان الگوي بهینه مدیریتی توصیه میشود که بدلیل دارا بودن ویژگیهایی که به شاخصهاي برتر مدیریت یکپارچه و حکمروایی شهري نزدیک است کشور را بسوي مدیریتی بارویکرد عدالت محور پیش خواهد برد.
-1 مقدمه
توسعه و رشد شهرها و شهرگرایی درسده اخیر ابعاد تازه اي به مسایل شهري بخشیده و مراقبت، هدایت، ساماندهی و توسعه شهرها و مناطق پیرامونی اهمیت ویژه اي یافته است. امروزه پدیده هایی همچون فقر و بیخانمانی شهري، جرایم خیابانی، اسکان غیررسمی، آلودگی محیط زیست، محرومیت از خدمات و زیرساختها، بخشی از مسایل و معضلات شهري را تشکیل می دهند.
از این رو مدیریت شهري فقط درچارچوب محدوده ارایه خدمات شهري خلاصه نمی شود، بلکه افق ها و مأموریت هاي بسیار گسترده تري را دربر می گیرد. شهر زمانی شهر انسانی می شود که عدالت همه زوایاي آن را بپوشاند، بنابراین باید به تحول درعرصه هاي مدیریت شهري پرداخت و این مدیریت را با دانش فنی و تحولات روز و نقش پراهمیت عدالت در ارکان و فضاهاي شهري مجهز ساخت.
بررسی تجارب مدیریت مناطق کلانشهري مانند آمریکا، کانادا و انگلیس مشخص می کند که این مدیریت ها در اصول کلی، مانند ایده ومنطق تشکیل، حوزه وظایف و نظایر اینها قابل انطباق هستند؛ اما در جزییات اجرایی مانند نحوه تشکیل، ساختار سازمانی و نحوه ارتباط با سطوح دیگر تحت تأثیر نظام سیاسی، اداري و برنامه ریزي خاص کشور خود قراردارند. با توجه به اینکه کشور ما داراي مشکلات زیادي در مناطق کلانشهري است، بنابراین تأمل در شیوه هاي اجرا شده در مناطق مختلف جهان و موفقیت هاي آنها در مدیریت اینگونه مناطق می تواند درطراحی سیستم هاي مدیریتی کشور بسیار مفید باشد.
-2 روش انجام پژوهش
پژوهش حاضر از بعد هدف، یک پژوهش کاربردي و از دید نحوه گردآوري داده ها، پژوهش توصیفی به شمار می آید و از سوي ارتباط بین متغیرهاي پژوهش، از نوع تحلیلی و علّی است. بنابراین شیوه اصلی انجام پژوهش »توصیفی- تحلیلی« می باشد. همچنین از روش جمع آوري اطلاعات کتابخانه اي، مشاهدات میدانی بهره گرفته شده و از اسناد خاص مربوط به سازمان ها و ادارات محلی که بنوعی با مدیریت شهري مرتبط هستند، استفاده شده است.
-3 مفاهیم و تعاریف
-3-1 شهر
طبق ماده 4 قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوري ایران، شهر، مکانی است با حدود قانونی که در محدوده جغرافیایی مشخص واقع شده و از نظر بافت ساختمانی، اشتغال و سایر عوامل داراي سیمایی با ویژگی هاي خاص خود است، به طوري که اکثریت ساکنان دایمی آن در مشاغل کسب، تجارت، صنعت، خدمات و فعالیت هاي اداري اشتغال داشته و در زمینه خدمات شهري از خودکفایی نسبی برخوردارند.
شهر کانون مبادلات اجتماعی، اقتصادي، فرهنگی و سیاسی حوزه نفوذ پیرامون خود بوده و حداقل داراي ده هزار نفر جمعیت است، یا مکان تجمع عده کثیري از مردم با سلایق، افکار، رفتار و... متفاوت می باشد. از نظر کالبدي، شهر جایی است که داراي ساختمان هاي بلند، خیابان ها، پارك ها، ادارات، زیرساخت ها و تاسیسات شهري و ... می باشد. در بعد اقتصادي نیز شهر جایی است داراي وجه غالب اشتغال صنعتی، خدماتی و سبک مصرف و زندگی یا شیوه تولید متفاوت از روستا است.
