بخشی از مقاله
برای تفسیر صحیح تست های آزمایشگاهی توجه به چند نکته ضروری است؛ اولین نکته ای که باید مدنظر قرار گیرد این است که هدف درمان اعداد نیست! بلکه باید اتیولوژی ها شناسایی و بررسی شوند. اعداد ذکر شده در کتب و رفرنس ها همیشه و برای همه بیماران قطعی و دستیابی به آنها لازم الاجرا نیست. برای مثال در منابع ذکر شده است که غلظت خونی 4 تا 12 میکروگرم در میلی لیتر برای بیماری که تحت درمان با کاربامازپین می باشد قابل قبول است. با این حال گاهی دیده می شود که وضعیت بیماری با غلظت خونی 3 میکروگرم در میلی لیتر کنترل شده است و مشکلی وجود ندارد، در چنین مواردی نباید صرفا برای رسیدن به اعداد ذکر شده در منابع، دوز داروی بیمار را تغییر داد.
نکته دوم این است که در آزمایشگاه های مختلف ممکن است آزمایشات با متد و روش های گوناگونی انجام شود و گاهی محدوده طبیعی آزمایشات در آزمایشگاه های مختلف متفاوت است. برای مثال محدوده نرمال هورمون های تیروئیدی زمانی که با روش الایزا انجام می شود متفاوت از زمانی است که با رادیوایمونواسی اندازه گیری می شود و یا آزمایش انداز گیری زمان پروترومبین - PT - در آزمایشگاه های مختلف اعداد مختلفی بدست می دهد و این اعداد باید استاندارد شوند.
سن بیمار نیز در تفسیر تست های آزمایشگاهی بسیار حائز اهمیت است. خصوصا در مورد نوزادان و اطفال نباید در مورد آزمایشات زود قضاوت شود زیرا پاسخ ها با توجه به هفته و حتی روزهایی که از زمان تولد سپری شده است می تواند متفاوت باشد. به عنوان مثال در روزهای اول پس از تولد ممکن است آنزیم آلکالین فسفاتاز - ALP - بالا باشد در حالی که کودک زردی و شواهدی از مشکلات کبدی نداشته باشد . در این صورت آیا کودک بیمار است؟ جواب منفی است. آلکالین فسفاتاز آنزیمی است که در استخوان ها زیاد است و از آنجایی که کودک در حال رشد است خود به خود میزان این آنزیم در کودک بالاست و این روند، فیزیولوژیک و طبیعی است.
شرایط فیزیولوژیک بیمار نیز بسیار مهم است. مثلا ممکن است در فردی باردار میزان هورمون های تیروئیدی T4 وT3 بالا باشد ولی علائم پرکاری تیروئید وجود نداشته باشد. این وضعیت به تاثیر افزایش هورمون استروژن بر میگردد که سبب افزایش تیروئید بایندینگ گلوبولین می شود. این اثر حتی در زنانی که قرص های ضد بارداری را مصرف می کنند هم ممکن است دیده شود.
در اینجا میزان هورمون توتال بالاست ولی میزان هورمون آزاد که نقش فیزیولوژیک ایفا می کند طبیعی است و بیمار نیازی به درمان ندارد. مورد دیگر بیمار سالمندی است که هیپوناترمی و نارسایی قلبی دارد. در اینجا طبیعتا توصیه نمی شود که بیمار نرمال سالین مصرف کند تا سدیم اصلاح شود بلکه محدودیت سدیم قرار داده می شود و حتی دیورتیک نیز برای بیمار تجویز می شود.
نمونه گیری صحیح هم در بدست آوردن نتایج درست باید مدنظر قرار گیرد. به عنوان مثال اندازه گیری دفع پروتئین در ادرار نیازمند جمع آوری صحیح ادرار 24 ساعته است در غیر اینصورت به جواب صحیحی نمی رسیم.
نکات مهم اولیه
- بیمار را درمان کنیم نه اعداد !را
- محدوده طبیعی متفاوت برخی آزمایشات PT - ، T3, T4, TSH و ... -
- سن بیمار؟ - الکالین فسفاتاز در اطفال -
- شرایط فیزیولوژیک - بارداری و بالابودن - T4
- داروهای مصرفی OCP - و بالابودن - T4
- سایر بیماریها CHF - و اختلالات الکترولیتی -
- نمونه گیری صحیح - جمع آوری ادرار 24 ساعته ... -
آزمایشT1 شمارش کامل خون Complete Blood Count - یا به اختصار : - TCBC1
در این آزمایش سه رده سلولی شامل گلوبول های سفید WBC - - ، قرمز - RBC - و پلاکت ها بررسی می شوند.
