بخشی از مقاله
چکیده
هدف این پژوهش، ارزیابی تأثیر منابع نشاستهای بر برخی فراسنجههای خونی و شاخص فعالیت کبدی گوسالههای شیرخوار هلشتاین در سنین 2، 6 و 8 هفتگی بود. سی و دو رأس گوساله 16 - رأس نر و 16 رأس ماده - بهصورت تصادفی به دو گروه تقسیم شدند و با دو نوع جیره آغازین یکی بر پایه ذرت و دیگری بر پایه جو تغذیه شدند. گوسالهها تا سه روز پس از تولد آغوز پاستوریزه شده و سپس مطابق با برنامه گاوداری محل اجرای طرح، شیر تازه پاستوریزه شده گاو دریافت کردند. از روز سوم، جیره آغازین و از روز چهاردهم یونجه با کیفیت بالا در اختیار آن ها قرار گرفت. نمونههای خون از سیاهرگ گردنی و در لولههای خلأدار گرفته شده و سرم نمونهها در دمای -20 درجه سانتیگراد نگهداری شد. غلظت سرمی آلبومین، کلسترول و بیلیروبین توتال با کیتهای تجاری و به روش رنگ سنجی در سنین 2، 6 و 8 هفتگی تعیین و سپس ضریب فعالیت کبدی محاسبه شد. تفاوت میانگینهای حداقل مربعات ضریب فعالیت کبدی در سن دو هفتگی برای جیره های بر پایه ذرت و جو - P=0/06 - و در سنین 6 و 8 هفتگی - P<0/05 - معنیدار بود، اما بین نر و ماده - P>0/05 - سطح معنیداری را نشان نداد. با افزایش سن ضریب فعالیت کبدی گوسالهها افزایش یافت.
مقدمه
کبد یکی از اندامهای مهم برای سوخت و ساز مواد غذایی - حسینی فرد و همکاران، - 2013 بوده و نقش مهمی در عملکرد سیستم ایمنی دارد . - Hall, 2010 - عفونتها، بیماریهای متابولیکی، ناهنجاریهای گوارشی، تنش گرمایی و واکنشهای اکسیداتیو در گاو میتوانند التهابزا باشند واکنشهای التهابی میتوانند آثار ناآشکاری مانند افزایش بسیج چربیها، ناهنجاریهای کنشی کبد را در پی داشته باشند . - Trevisi et al., 2011 - التهاب تحت کلینیکی با آثار منفی بر متابولیسم، افزایش خطر بروز کتوز - ʼ$QJHOR HW DO.' 2005 - و کبد چرب - Bertoni et al., 2006 - را به دنبال دارد. پیشنهاد شده که ممکن است بتوان با بررسی فراسنجههای خونی بتوان سلامت و عملکرد را بهینه کرد - Trevisi et al., . - 1998 یکی از چالشهای موجود در پرورش گوساله، بهبود عملکرد و سلامت در دوران شیرخوارگی است. در این راستا، شاخص فعالیت کبدی به عنوان یکی از شاخصهای سلامت و سازشپذیری متابولیکی درگوساله ها از اهمیت بالایی برخوردار است. از آنجا که یافتههای اندکی درباره تاثیر التهاب و شاخص آن در گوساله وجود دارد، هدف پژوهش کنونی اندازهگیری برخی فراسنجههای خونی برای بررسی تأثیر منبع کربوهیدراتی جیره آغازین و جنس گوساله بر یکی از شاخص های التهاب - ضریب فعالیت کبدی - در گوسالههای شیرخوار هلشتاین بود.
مواد و روشها
32 گوساله یک روزه 16 - نر و 16 ماده - به شیوه تصادفی به دو گروه تقسیم و در قفسهای انفرادی نگهداری شدند. آغوز به اندازه 10 درصد وزن بدن، در 6 ساعت اول پس از تولد و در سه وعده با بطری به گوسالهها خورانده شد. سپس تا روز سوم، آغوز پاستوریزه شده گاو در اختیار گوسالهها قرار گرفت. پس از آن، شیر تازه و پاستوریزه گاوی مطابق برنامه گاوداری 4 - کیلوگرم تا سن دو هفتگی، 5 کیلوگرم تا سن 6 هفتگی و 4 کیلوگرم تا سن 8 هفتگی - و در دو نوبت در ساعتهای 6:00 و 15:00 در اختیار گوسالهها قرار داده شد. تغذیه با جیره آغازین از روز سوم آغاز شد. در گروه اول، ذرت و در گروه دوم، جو دانه غالب جیره آغازین بود. یونجه خشک با کیفیت عالی نیز از دو هفتگی در دسترس گوسالهها بود. در سنین 2، 6 و 8 هفتگی، 6 میلیلیتر خون سیاهرگ گردنی در لولههای خلأدار گرفته، سانتریفیوژ 10 - دقیقه و 2500 دور در دقیقه - و در دمای -20 درجه سانتیگراد نگهداری شد. غظت کلسترول - Cholesterol, Cat. No. DFK - 122 - ، آلبومین - Albumin, Cat. No. DFK - 114 - و بیلیروبین توتال - - Total Bilirubin, Cat. No. DFK - 123 با روش رنگ سنجی و بر پایه دستورالعمل شرکت درمان کاو تعیین شد. با به کارگیری معادلههای پیشنهادی ترویسی و همکاران - 2011 - و با استفاده از غلظتهای تعیین شده آلبومین، کلسترول و بیلیروبین توتال، ضریب فعالیت کبدی محاسبه شد.
تجزیه آماری
پژوهش کنونی در قالب آزمایش فاکتوریل 2×2 - دو نوع جیره آغازین برای هر جنس نر و ماده - با طرح پایهکاملاً تصادفی و در 8 تکرار و تکرار شده در زمان 3 - دوره سنی با فاصله نامساوی - ، واکاوی دادهها با رویه GLM در نرم افزار SAS - 9/4 - ، و مقایسه میانگینها با آزمون توکی انجام شد.
نتایج
میانگین حداقل مربعات غلظت فراسنجههای سرم خون در گوسالههای تحت آزمون در جدول شماره 1 نوشته شده است. میانگین غلظت کلسترول و بیلیروبین توتال در 2، 6 و 8 هفتگی برای جیرههای بر پایه ذرت و جو و برای دو جنس نر و ماده تفاوت معنی داری نداشت . - P > 0/05 - تفاوت بین میانگین غلظت آلبومین سرم برای جیرههای بر پایه ذرت و جو، بجز سن شش هفتگی که از نظر آماری تمایل به معنیداری نشان داد - P = 0/059 - ، برای دیگر سنین معنیدار نبود . - P> 0/05 - در دو جنس نر و ماده نیز بجز در سن هشت هفتگی - P = 0/004 - ، در دیگر سنین تفاوت معنیداری مشاهده نشد . - P > 0/05 - اختلاف غلظت بیلیروبین توتال در دو جنس نر و ماده در سن 2 هفتگی تمایل به معنیدار - P = 0/079 - ، در سن 6 هفتگی - P = 0/745 - و در 8 سن هفتگی معنیدار - P = 0/023 - بود. برهمکنش جیره آغازین و جنس نیز برای غلظت کلسترول، آلبومین و بیلیروبین توتال سرم در هیچ یک از سنین معنیدار نبود . - P >0/05 - میانگین حداقل مربعات ضریب فعالیت کبدی بر پایه سن گوساله در جدول شماره 2 گزارش شده است. تفاوت میانگین حداقل مربعات ضریب فعالیت کبدی در سن دو هفتگی برای جیرههای بر پایه ذرت و جو تمایل به معنیداری داشت - P=0/060 - ، در دیگر سنین از نظر آماری اختلاف معنیداری بین دو گروه تیماری وجود داشت . - P = 0/033 - برهمکنش جیره آغازین و جنس بر ضریب فعالیت کبدی بر پایه سن گوساله در جدول شماره 3 گزارش شده است. این اثر در دو هفتگی معنیدار نبود . - P>0/05 - در شش و هشت هفتگی بین گوسالههای نر و دریافت کننده خوراک آغازین بر پایه ذرت و گوسالههای ماده و دریافت کننده خوراک آغازین بر پایه ذرت تمایل به معنیداری وجود داشت - P=0/069 - ، همچنین در همین سنین بین گوسالههای ماده و دریافت کننده خوراک آغازین بر پایه ذرت و گوسالههای ماده و دریافتکننده خوراک آغازین بر پایه جو اختلاف معنیدار وجود داشت . - P=0/007 -
بحث
با افزایش سن و در سن شش هفتگی غلظت کلسترول روند کاهشی و سپس در سن هشت هفتگی روند افزایشی نشان داد که این روند تغییرات با نتایج لی 1و همکاران - 2008 - مطابقت دارد. خان 2و همکاران - 2007 - روند کاهشی غلظت کلسترول را با افزایش سن و همچنین عدم تغییر زیاد در سنین 6 و 8 هفتگی را گزارش کردند که با نتایج این تحقیق در سن شش هفتگی مطابقت و با روند تغییرات در سن هشت هفتگی همخوانی ندارد. با توجه به ارتباط معکوس بین کمیت پروتئین جیره و غلظت کلسترول سرم در گوساله ها
