بخشی از مقاله
چکیده :
هدف از مطالعه حاضر،تعیین اثر بخشی گروه درمانی شناختی-رفتاری بر اضطراب اجتماعی افراد مبتلا به پسوریازیس بود. مطالعه حاضر یک مطالعه تجربی با دو گروه آزمایش و کنترل و همچنین انجام پیش آزمون-پس آزمون بود. این پژوهش 20 نفر از اعضاء انجمن پسوریازیس بودند که بطور تصادفی انتخاب شدند و در 2 گروه شناختی- رفتاری و کنترل جایگزین شدند - هرگروه 10 نفر - . آزمودنی ها با پرسشنامه هراس اجتماعی کانور - SPIN - 1مورد ارزشیابی قرار گرفتند.
براساس نتایج آزمونهای اجرا شده، میانگین نمره های افراد مبتلا به پسوریازیس در اضطراب اجتماعی به طور همزمان بین اعضای دوگروه کنترل و گروه درمانی شناختی- رفتاری متفاوت است.همچنین نتایج تحلیل دادها با استفاده از تحلیل کوواریانس و شیب خط رگرسیون تفاوت معنا داری بین دو گروه برای اضطراب اجتماعی - - P<0/05 نشان داد.شیوه ی درمانی شناختی- رفتاری باعث تغییر معناداری در اضطراب اجتماعی و تصویر بدنی افراد مبتلا به پسوریازیس شده است.
مقدمه:
تجربهای معمولی بین متخصصان پوست وجود دارد که تعداد قابل توجهی از بیمارانشان در کنار مشکلات پوستی، نشانه ها و شکایات روانشناختی ابراز می کنند .پسوریازیس یک بیماری غیرمسری، مزمن و التهابی است که باعث بدشکلی و ناتوانیهایی در بیمار می شود.این بیماری درمان مشخصی ندارد، بلکه بیماری سیستمیک است که روی پوست به صورت قرمزی، پوسته ریزی همراه با خارش که در موارد بسیار شدید باعث خراش و خونریزی می شود. در برخی موارد، پسوریازیس به مداخلات پزشکی پیچیده نیاز دارد . درباره ی عوامل مؤثر بر این بیماری به ویژه عوامل روانشناختی و اجتماعی مرتبط با پسوریازیس اطلاعات کمی وجود دارد. این بیماری در حدود %2 از افراد جامعه، در هر دو جنس و در همه ی سنین شیوع دارد. محققان تأکید دارند که در درمانها و تحقیقات مرتبط با پسوریازیس به عوامل اجتماعی و روانشناختی توجه کمی می شود
کرد و همکاران به بررسی خطر افسردگی، اضطراب و خودکشی بیماران پسوریازیس در مقایسه با افراد غیربیمار پرداختند. بیماران پسوریازیس خطر بالایی ازنظر ابتلا به افسردگی، اضطراب و خودکشی نشان دادند
اضطراب اجتماعی یا هراس اجتماعی نوعی اضطراب است که با ترس و اضطراب شدید در موقعیتهای اجتماعی شناخته میشود و حداقل بخشی از فعالیتهای روزمره شخص را مختل میکند.در موارد شدید اضطراب اجتماعی میتواند کیفیت زندگی فرد را تا حد نازلی کاهش دهد. بعضی از مبتلایان ممکن است هفتهها از خانه خارج نشوند یا از بسیاری موقعیتهای اجتماعی مانند موقعیتهای شغلی و تحصیلی خود صرفنظر کنند.
اضطراب اجتماعی میتواند از نوع خاص2 زمانی که فقط برخی موقعیتهای اجتماعی خاص موجب اضطراب میشود یا از نوع فراگیر3باشداضطراب. اجتماعی فراگیر عموماً شامل نوعی نگرانی شدید، مزمن و پایدار میشود که فرد از قضاوت دیگران در مورد ظاهر یا رفتارش و یا خجالت کشیدن و تحقیر شدن در حضور دیگران دارددر. حالی که شخص مبتلا معمولاً متوجه غیرمنطقی بودن یا زیاده روی در این احساس ترس و نگرانی میشود ولی غلبه کردن بر این ترس برایش بسیار سخت است. حداکثر حدود 13 3درصد مردم در مقطعی از زندگی خود معیارهای هراس اجتماعی را دارا هستند که نسبت مردان به زنان مبتلا 2 به 3 است .
اضطراب اجتماعی در موقعیت های اجتماعی یک تجربه عادی و همه گیر بشری است.بیشتر افراد هنگام آماده شدن برای مصاحبه شغلی و یا یک قرار عاشقانه دچار اضطراب می شوند. احساس اضطراب و نگرانی در این موقعیت ها بسیار شبیه اضطرابی است که افراد دچار اضطراب اجتماعی آن را تجربه می کنند.اضطراب اجتماعی به ترس از موقعیت های اجتماعی که در آن ها امکان ارزیابی شدن وجود دارد گفته می شود،افراد دچار اضطراب اجتماعی از اینکه با رفتار خود موجب ارزیابی منفی و یا تحقیر از سوی دیگران شوند اضطراب دارند
تأثیر انواع راهبردهایی که افراد مضطرب برای تنظیم افکار و احساساتشان در موقعیت هایی که ارزیابی می شوند،می تواند نشانه های جسمی،باورهای منفی در مورد خود و دنیای اجتماعی و همچنین تغییرات رفتاری را در پی داشته باشد.وجود باورهای شناختی منفی در مورد خویشتن می تواند به عنوان عامل خطر4 در جهت ترس و اجتناب افراد مستعد به اضطراب اجتماعی در ورود به موقعیت های اجتماعی باشد .
مدل شناختی اضطراب اجتماعی بر اهمیت نقش شناخت های نا کار آمد در شکل گیری و تدوام اضطراب اجتماعی تاکید دارند و ترس از ارزیابی منفی5 را یکی از موثرترین شناخت های ناکارآمد در این مشکل روان شناختی به حساب می آورند.با این وجود،ووک6 و همکاران - 2008 - ابراز می دارند که مدل شناختی اضطراب اجتماعی احتمالا یه مولفه بنیادی شناخت افراد مضطرب اجتماعی را نادیده می گیرند.به باور این محققان افراد دارای اضطراب اجتماعی ممکن است از ارزیابی مثبت نیز به اندازه ارزیابی منفی واهمه داشته باشند.بنا به نظرآنان در اضطراب اجتماعی"ترس از ارزیابی "به معنای عام آن اهمیت دارد و این افراد هم از ارزیابی منفی و هم از ارزیابی مثبت واهمه دارند.براین اساس افراد دارای اضطراب اجتماعی نه تنها از اینکه عملکردشان ضعیف و مسخره قلمداد شود،بلکه از اینکه مورد تشویق و تحسین نیز واقع شوند احساس ناراحتی می کنند.
راهبردهای رفتار درمانی بر این فرض استوار است که عناصر رفتاری مشکلات کنونی، درنتیجه ی فرایندهای یادگیری گذشته و کنونی و رویارویی با موقعیتهای خاص ایجاد شده اند. رویکرد شناختی رفتاری به بیماریهای پوستی بر اهمیت شناخت واکنشهای رفتاری و هیجانی به مشکلات پوستی، مفهوم پردازی نحوه ی ارتباط این واکنشها با ماهیت و روند بیماریهای پوستی و ارتباط این واکنشها با پیامدهای روانی مشکل پوستی تأکید می کند. جنبه های روانشناختی و درمان جسمانی بیماری پسوریازیس تعامل دوطرفهای با هم دارند. ازطرفی جنبه های منفی سلامت روان پسوریازیس علاوه بر اینکه تأثیر مستقیم بر سلامت روان بیمار دارد، به طور بالقوه در وخامت بیماری نیز تأثیر میگذارد. این وضعیت روانی بر انگیزهی درمان و امید به بهبودی بیماری تأثیر میگذارد و در درمان، تداخل ایجاد می کند. ازطرفی دیگر، کنترل یا بهبود علائم پسوریازیس در بهبود کیفیت زندگی و سلامت روانی بیماران نیز نقش مهمی دارد
روش اجرا:
هدف پژوهش حاضر کاربردی می باشد. روش پژوهش حاضر شبه آزمایشی و از نوع طرحهای پیش آزمون -پس آزمون با گروه گواه است.در ابتداتمامی اعضا انجمن پسوریازیس1 لیست شدند - 1248 عضو - و سپس با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی از بین افراد مبتلا به پسوریازیس، اعضاءنمونه به تعداد20نفر به صورت تصادفی انتخاب شدند. سپس به شکل تصادفی آنها را به دو گروه آزمایش - 10 نفر - و کنترل - 10 نفر - تقسیم شدند. ابزار گرد آوری داده ها در این پژوهش پرسشنامه هراس اجتماعی کانور - SPIN - به صورت خود اجراست و دارای 17 ماده است.
این پرسشنامه در سال2000 توسط کانور و همکارانش به منظور ارزیابی اضطراب اجتماعی طراحی شد.این پرسشنامه برای ارزیابی طیف گسترده ای از علایم اختلال اضطراب اجتماعی طراحی شده است.SPIN دارای سه زیر مقیاس است که عبارتند از : ترس در موقعیت های اجتماعی - 6 ماده - ، اجتناب از عملکرد در موقعیت اجتماعی - 7 ماده - و ناراحتی فیزیولوژیکی در موقعیت اجتماعی - 4 ماده - ، از آزمودنی خواسته می شود که میزان رنج خود در هریک از علایم را در طول هفته اخیر به ترتیب زیر درجه بندی کند:0 - به هیچ وجه - ، - 1کم - ، - 2تا حدی - ،3 - زیاد - ، - 4خیلی زیاد - .
جمع نمرات کل پرسشنامه از 0 تا68 خواهد بود. این پرسشنامه از روایی و پایایی بالایی برخوردار است. پایایی آن با روش بازآزمایی در گروه های با تشخیص اختلال اضطراب اجتماعی برابر با 0/78 تا0/89 بوده و ضریب همسانی درونی آن به روش آلفای کرونباخ در یک گروه بهنجار 0/94 گزارش شده است و برای مقیاس فرعی ترس0 /89اجتناب 0/91 و ناراحتی فیزویولوژیک 0/80 گزارش شده است .
یافته ها:
شرکت کنندگان در این پژوهش 20 نفر بودند.که، در 2 گروه شناختی- رفتاری و گروه کنترل به روش همتاسازی از نظر ویژگی های - سن، جنسیت، تحصیلات، وضعیت تأهل - در هر گروه 10 نفر جایگزین شدند.
