بخشی از مقاله
چکیده
مقدمه :شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی ، یکی از درمان های رفتاری نسل سوم در زمینه درمان اختلالات تمرکز وحافظه است. .هدف این پژوهش، بررسی اثر بخشی برنامه شناخت درمانی مبتنی بر ذهنآگاهی، بر کاهش مشکلات حافظه در بیماران مولتیپل اسکلروزیس - ام اس - بود.
روش: نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون برای دو گروه آزمایش وکنترل اجرا شده است.جامعه آماری این پژوهش را کلیه بیماران انجمن ام اس شهر یزد تشکیل داده اندکه از بین آنها دو گروه 15 نفری آزمایش و کنترل بر اساس نمونهگیری تصادفی گمارده شدندو به پرسشنامه های تحقیق جواب دادند
یافته ها: نتایج پژوهش به خوبی نشان داد که در مرحله پس آزمون، نمرات مشکلات حافظه گروه آزمایش نسبت به گروه گواه به طور معناداری کاهش یافته است و این کاهش در مدت پیگیری یک ماه تغییر چشمگیری یافته است. بنابر این می توان گفت درمان مبتنی بر ذهن آگاهی می تواند مشکلات حافظه بیماران ام اس در شهر یزد را کاهش دهد.
نتیجه گیری: نتایج بر اهمیت کاربرد این مداخلات درحافظه وتمرکز افراد مبتلا به بیماری ام اس و ارائه افق های جدید در مداخلات بالینی این بیماران تأکید دارد.
واژه های کلیدی: ذهنآگاهی، حافظه، مولتیپل اسکلروزیس
مقدمه
مولتیپل اسکلروزیس1 یاام .اس ، یک بیماری دستگاه عصبی مرکزی بوده و در این بیماری پوشش محافظ اعصابی که در داخل و اطراف مغز نخاع قرار دارند تخریب می شود که این خود باعث ایجاد طیف گسترده ای از علائم مثل از دست دادن کنترل عضلات هماهنگی بین آنها تا اختلالات بینائی می شود. این بیماری در زنان شایعتر از مردان بوده و همچنین در نقاطی از دنیا مثل اروپای شمالی، آمریکا و کانادا نیز از شیوع بالاتری برخوردار است. همچنین افرادی که در خانواده خود بیمار مبتلا به MS را دارند، ریسک بالاتری برای ابتلا به این بیماری رانسبت به سایرافرادجامعه دارند . - 1 - درام.اس ، ،بدن بطور نادرست پادزهرها و گلبولهای سفید خونی راعلیه پروتئینهای غلاف میلین،که اعصاب موجود در مغز و نخاع را احاطه کرده اند، هدف می گیرد.
این امر سببالتهاب و صدمه به غلاف و نهایتاًاعصابی که آنها را پوشانده می شود.نتیجه بصورت مناطق اسکار - اسکلروزیس - می باشد.نهایتاً،این آسیب سبب کندی یا توقف سیگنالهای عصبی که هماهنگی عضلانی،قدرت،حس و دید را انجام می دهند،می شود..علت بیماری به طوردقیق مشخص نیست امابه نظرمیرسدکه فعال شدن مکانیسمهای ایمنی علیه آنتی ژن میلینٍدرایجادبیماری دخیل باشند. این بیماری در مناطقی که طول جغرافیایی بیشتر و یا در افرادی که وضعیت اقتصادی و اجتماعی بهتری دارند بیشتر دیده میشود و همچنین ممکن است در ابتلا به این بیماری، بیماریهای ویروسی، باکتریایی، روماتیسمی و نقص سیستم ایمنی - پرکاری دستگاه ایمنی - دخیل باشند. - 2 - ام اس یژگی مهم این بیماری تخریب آکسون هاست که فیلامان های بلندی هستند که ایمپالس های الکتریکی را از یک سلول عصبی به نواحی دورتر حمل می کنند.
تخریب این فیلامانها عامل اصلی درناتوانی دائمی است که در بیماری ام.اس روی می دهد . - 3 - بیماری اغلب با یک حمله ناگهانی که از چند روز تا چند هفته طول می کشدآاغاز می شود سپس وارد مرحله بهبود میشود که چند ماه تا چندین سال بطول می انجامد. این فازعود- بهبود گاهی 5-10 سال طول می کشد سپس وارد مرحله پیشرونده ثانویه می گردد و در این مرحله حملات مجزا نادر هستند.در واقع ام اس شامل فرم های مزمن و حاد است. در هر دو مورد حاد و مزمن زخم های نو وکهنه دیده می شود که نشان دهنده ماهیت پویا و دینامیک بیماری است. تخریب میلین در ام اس عمدتا مرتبط با ایمنی سلولی با واسطه سلولهای کمککننده تیٌ،مستقیما بر علیه اتوانتی ژنهای الیگودندروسیتٍ و میلین می باشد .در بیماران مزمن مشکلات حافظه تحت تأثیر شدت، طول مدت بیماری و داروهای مصرفی بیمار قرار می گیردکه بیماران ام اس از این قضایا مستثنی نیستند.. - - 4
ام.اس بیماری مزمنی است که میتواند تأثیرات عمیقی بر عملکرد بیماران و کیفیت زندگی آنان بگذارد. بیش از نیمی از بیماران مبتلا علاوه بر علایم جسمی، از مشکلات شناختی و روانی- اجتماعی در رنجند.. - . - 5مطالعات نشان می دهد که بیماران مبتلا به ام اس نسبت به افراد سالم دارای سطوح بسیار بالاتری از مشکلات حافظه می باشند. - . - 6بطور کلی ام اس أت ثیر قابل ملاحظهای بر کیفیت زندگی افراد مبتلا - حتی در اوایل بیماری - میگذارد. با وجود این، ناتوانیهای جدی، اغلب در سالهای بعد آشکار میشود. - - 7 همانطورکه پژوهش ها نشان داده ،تظاهرات بالینی بیماری ام اس نقش مهمی درسازگاری فردبااین بیماری ایفا میکند. به همین جهت مداخلات رواندرمانی که این تظاهرات راهدف قرارمیدهد،میتواندبه سازگاری فردبااین بیماری کمک کند. - - 8 بنابراین، مطالعات مداخلهای جدید بایستی عوامل روانشناختی مرتبط با سلامت این بیماران را مورد توجه قرار دهند و تنها به آسیبهای جسمی و ناتوانی جسمی آنها بسنده نکنند - . - 9
تاکنون شیوه های درمانی متعددی به منظور کاهش میزان مشکلات حافظه صورت گرفته اند که هر یک از این شیوه ها تا حدودی اثرگذار بوده است. اما در سال های اخیر، درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی توسط کبات زین برای کاهش علائم استرس، اضطراب و افسردگی واختلالات شناختی مطرح شده است. - 10 - ذهن آگاهی عبارت است از متوجه بودن و آگاه بودن از آنچه در حال حاضر می گذرد. ذهن آگاهی به عنوان حالت ذهنی که با
آگاهی متمرکز بر افکار، کنش ها یا انگیزش های فرد، مشخص و توصیف می شود . ویژگی های ذهن آگاهی شامل آگاهی پیش مفهومی و پذیرش تجربیات، تنظیم منعطف توجه، قبول و پذیرش بی طرفانه تجربه و جهت گیری به سمت اینجا و اکنون است. . - 11 -
