بخشی از مقاله
چکیده
فعالیتهاي تربیتی از جمله فعالیتهاي اساسی است که در حیات فردي و جمعی انسان، تاثیري انکارناپذیر دارد. این فعالیتها براي تحقق اهداف مورد نظر، تابع اصل یا اصولی است. مشخصکردن اصول تربیت از جمله اقدامات اساسی است که باید قبل از هر کاري انجام پذیرد.
در این نوشته پس از بررسی بخشی از تعاریف و بحثهاي ارائه شده توسط صاحبنظران تربیت و کتابهاي موجود درباره تربیت اسلامی،و بیان نظریات تعلیم و تربیتی از دیدگاه اندیشمندان و فیلسوفان به بیان اصول تربیتی از دیدگاه دو اندیشمند اسلامی ؛امام خمینی و علامه طباطبایی خواهیم پرداخت. یافته هاي این پژوهش نشان می دهند که تربیت انسان الهی هدف نهایی و اصلی نظام تعلیم و تربیت است.
-1مقدمه
تعلیم و تربیت یکی از اساسیترین فعالیتهایی است که در طی یک فرایند نسل اول می کوشد تا قدرت آگاهی نسل بعد از خود را در همه زمینهها پرورش داده و آنها را براي برخورد با مسائل گوناگون آماده سازد. تعلیم و تربیت به مثابه جریانی است که باید در کنار آموزش دانش، قدرت تفکر را در فرد رشد دهد و تسلط او را بر محیط زندگی افزون کند. در آموزش و پرورش هم از علم صحبت میشود و هم از تفکر. هم پرورش عقلانیت مورد توجه است و هم از جنبه اجتماعی بودن انسان سخن به میان آمده است .اهمیت تعلیم و تربیت تا بدانجا است که در جاي جاي قرآن مجید سخن از آن آمده است و متعالیترین تربیت که همان تربیت الهی است بارها مورد تأکید قرار گرفته است
در طول تاریخ تغییر و تحولات بسیاي در نحوه تعلیم و تربیت در جوامع متمدن صورت گرفته و تحت شرایط مختلف روشهاي متفاوتی اتخّاذ شده است. با سیر تکاملی تمدنها و تغییرات آرام فرهنگها بسته به شرایط خاص جامعه روشهاي تعلیم و تربیت نیز تغییر یافته است .
در قدیم مفهوم تعلیم و تربیت انتقال مهارتها و معلومات بود و روش عمده در تدریس آنها سخنرانی یا مطالعه کتابهاي درسی به شمار میرفت و بعلت پیشرفت علوم مراکز دانشگاهی تمرکز خود را بر انتقال معلومات و اطلاعات معطوف کرده بودند. روش آموزش انتقال یکطرفه استاد به شاگرد بود و کاوشگري در این سیستم جایی نداشت اما امروزه تحولات چشمگیري در روشهاي تعلیم و تربیت در جهان مشاهده میشود.
جهت این تحولات بسوي پژوهشگري و تحقیق خود کودك به پیش میرود. در روشهاي نوین از انتقال صرف خودداري شده و پیشنهاد میشود ساعتهاي بیشتري را در دروس مختلف به کاوشگري اختصاص بدهند. این کار علاقه دانشآموز را به فراگیري مطالب افزون میکند و به پرورش مهارتهاي فکري او نیز کمک خواهد کرد. باید گفت پرورش تفکر خلاق و نقاد در کودکان اساس تعلیم وتربیت جدید است .موضوع تربیت، در فرهنگ و معارف اسلامی، از منزلت و جایگاهی بس رفیع برخوردار است . امام خمینی - ره - غایت و فلسفه بعثت را تربیت بشر معرفی فرمود: انبیا هم که آمدهاند از طرف خداي تبارك و تعالی براي همین تربیت بشر و براي انسانسازي است ...اساس عالم بر تربیت انسان است.
انسان عصاره همه موجودات است و فشردهي تمام عالم است و انبیا آمدهاند براي اینکه این عصارهي بالقوه را بالفعل کنند و انسان یک موجود الهی بشود. این موجود الهی تمام صفات حق تعالی در او است و جلوهگاه نور مقدس حق- تعالی است
فلسفه، روش درست اندیشیدن و راه خردمندانه زیستن و کوشش براي شناختن هستی است .این معرفت مهم انسانی را به معناي جستجوي خرد و خردحاصل از کاوشگري نیز دانسته اند
- رونس داگوبرت ، - 2001 فلسفه تربیت به مطالعه هدفها و فرایند و ماهیت برنامهها و عمل و نتایج تعلیم و تربیت می پردازد .این مطالعات می تواند در بافت تعلیم و تربیت به عنوان یک مؤسسه اجتماعی - فرهنگی یا، در معناي وسیعتر، به عنوان فرایند رشد وجودي انسانی، یعنی چگونگی تغییر فهم آدمی از جهان باشد .
با کمک فلسفه تربیت می توان تربیت را در حیطه عمل و نظر هماهنگ و بامعنا ساخت . بنابراین، فلسفه تربیت، معرفتی است نظري" براي راهگشایی خردمندانه در عمل تربیتی و اندیشیدن دربارة غایات و بررسی نتایج آن " به منظور معر فی بنیادهاي تربیت درست، منسجم، هماهنگ، و جلوگیري از بروز تضاد و تناقض در نظر و عمل تربیت.
تعلیم وتربیت در زندگی بشر مهمترین و اساسی ترین جنبه زندگی است به گونه اي که هرگونه، اعوجاج و انحراف در آن باعث انحراف در همه امور زندگی می شود.
