بخشی از مقاله
چکیده
این تحقیق برای تعیین ترکیبات شیمیایی، قابلیت هضم آزمایشگاهی، ترکیبات فنلی و تانن کل تفاله انگور عمل آوری شده با قارچ نوروسپورا سیتوفیلا انجام شد. مقادیرماده خشک، ماده آلی، پروتئین خام، لیگنین، دیواره سلولی و خاکستر خام برای تفاله انگور عمل آوری شده به ترتیب 92/57، 89/3، 17/6، 48/42، 56/5 و 10/7 درصد و برای تفاله انگور عمل آوری نشده 93/81، 91/7، 10/33، 38/43، 53/87 و 8/3 درصد بود. درصد پروتئین خام و خاکستر خام تفاله انگور با عمل آوری - P<0/05 - افزایش یافت.
در حالی که درصد ماده آلی کاهش - P< 0/01 - یافت . ضرایب هضمی ماده خشک، ماده آلی و ماده آلی قابل هضم در ماده خشک برای تفاله عمل آوری شده به ترتیب 49/1، 33/9 و 30/5 و برای تفاله عمل آوری نشده 52/2، 44/8 و 38 درصد بود، که از لحاظ آماری تفاوت بین آنها معنیدار نبود. عمل آوری تفاله انگور با قارچ نوروسپورا سیتوفیلا باعث کاهش معنیداری - P<0/05 - در کل ترکیبات فنلی و ترکیبات تانن گردید. به طور کلی، عمل آوری تفاله انگور با قارچ نوروسپورا سیتوفیلا باعث بهبود غلظت پروتئین خام و کاهش غلظت کل ترکیبات فنلی و تانن گردید.
مقدمه
یکی از عمده ترین مشکلات در صنعت دام و طیور کشور کمبود خوراک دام است لذا یکی از راه های جبران این کمبود، شناسایی و تعیین ارزش غذایی منابع خوراک دام و فرآوری و بهبود ارزش غذایی بقایای کشاورزی و کاربرد آنها در تغذیه دام می باشد. تفاله انگور یک فرآورده فرعی بعد از استخراج آب انگور بوده و در بعضی از نقاط کشور به مقدار فراوان تولید می شود.
ضایعات انگور از ارزش اقتصادی پایینی برخوردار بوده و دور ریختن آنها باعث آلودگی محیط زیست می شود. لذا می توان با عمل آوری آن در جهت افزایش پروتئین و کاهش ترکیبات فنلی از آن در تغذیه دام استفاده کرد. زیرا ترکیبات فنلی قادر به ایجاد کمپلکس های غیر محلول با ملکول های پروتئینی بوده و از فعالیت آنزیم ها، به خصوص تریپسین و آمیلاز در دستگاه گوارش، جلوگیریمی کنند
مواد و روش ها ابتدا مقداری از تفاله انگور خشک شده در برابر آفتاب، در آزمایشگاه آسیاب و برای عمل آوری با قارچ با الک های 10 و 35 مش الک گردید. سپس pH و درصد رطوبت نمونه ها اندازه گیری شد تا مقدار مناسب آب و آمونیاک برای رشد بهینه قارچ مشخص گردد. پس از آن نمونه ها در اتوکلاو استریل شدند. در زیر هود و شرایط استریل 1میلی لیتر از محیط کشت قارچ به نمونه ها اضافه شد و به مدت 120 ساعت در دمای 35درجه سانتی گراد به دستگاه آنکوباتور منتقلگردید.سپس نمونه ها در آون با دمای 45-50 درجه سانتی گراد خشک و آسیاب، و درصد پروتئن خام آنها اندازه گیری شد.
میزان پروتئین خام نمونه ها با استفاده از دستگاه کلدال و خاکستر خام با سوزاندن نمونه ها در کوره الکتریکی در دمای 550 درجه سانتی گراد به مدت 8 ساعت و بر طبق روش استاندارد - 2 - تعیین شد. مقدار دیواره سلولی با استفاده از محلول شوینده خنثی بر اساس روش ون سوست و همکاران - 8 - اندازه گیری شد. ترکیبات فنلی و تانن کل با استفاده از روش ماکار - 4 - تعیین گردید. کل ترکیبات فنلی قابل استخراج با استفاده از عامل فولین سیوکالتو اندازه گیری شد. درصد تانن با استفاده از اعداد جذب به دست آمده از محلول استاندارد و غلظت اسید تانیک، رسم منحنی استاندارد و معادله رگرسیون مربوطه به دست آمد. قابلیت هضم ماده خشک و ماده آلی تفاله های انگور عمل آوری شده و عمل آوری نشده با استفاده از روش هضم دو مرحله ای تلی و تری - 6 - محاسبه شد.
نتیجه و بحث
در یک نگاه کلی به جدول 1 ترکیبات شیمیایی تفاله انگور عمل آوری شده و نشده، اختلاف معنی داری در مقادیر ماده آلی و خاکستر خام - P< 0/01 - مشخص می شود. به طوری که پس از عمل آوری مقدار ماده آلی کاهش و مقدار خاکستر خام افزایش یافت. دلیل آن می تواند استفاده قارچ از کربوهیدرات های محلول و به خصوص دیواره سلولی و در نتیجه افزایش نسبی در میزان خاکستر باشد
مقدار دیواره سلولی پس از عمل آوری افزایش یافت که شاید به دلیل مصرف سلولز و همی سلولز توسط قارچ و مقدار زیاد لیگنین در تفاله و عدم توانایی قارچ در استفاده از آن باشد . بین مقدار پروتئین خام در تفاله عمل آوری شده و تفاله عمل آوری نشده اختلاف معنی دار - P< 0/05 - مشاهده شد، که می تواند به خاطر رشد قارچ بر روی تفاله پس از عمل آوری باشد. قارچ ها مواد سهل الهضم و مواد لیگنوسلولزی موجود در تفاله را توسط آنزیم های خارج سلولی خود هضم کرده و تولید انرژی، پروتئین و دی اکسید کربن می کنند
قارچ نوروسپورا سیتوفیلا از سلولز به عنوان منبع کربن و از آمونیاک افزوده شده در خلال عمل آوری به عنوان منبع نیتروژن استفاده کرده و تولید پروتئین می کند. از طرفی خود قارچ اضافه شده به تفاله دارای 45 درصد پروتئین خام است . - 4 - مقدار ماده خشک تفاله پس از عمل آوری کاهش یافت که ممکن است به دلیل استفاده قارچ از آن به عنوان خوراک و خروج مقداری کربن از طریق تنفس باشد
مقدار کل ترکیبات فنلی و تاننی - جدول - 2 قابل استخراج تفاله انگور پس از عمل آوری با قارچ به طور معنی داری - P<0/05 - کاهش یافت که دلیل آن شکسته شدن کمپلکس این ترکیبات با پروتئین و ترکیبات دیواره سلولی تشکیل شده از قبل، توسط آنزیم های خارج سلولی می باشد - . - 7 با استفاده از این قارچ می توان ترکیبات فنلی و تانن ها را کاهش داد که به عنوان مواد ضد تغذیه ای این محصول فرعی مطرح می باشند.
قابلیت هضم ماده خشک، ماده آلی و ماده آلی قابل هضم در ماده خشک و انرژی متابولیسمی تفاله انگور - جدول - 3 تحت تأثیر عمل آوری با قارچ نوروسپورا سیتوفیلا قرار نگرفت، حتی قابلیت هضم تفاله انگور با عمل آوری با قارچ از لحاظ عددی کمتر شده است. این عدم تغییر می تواند به دلیل وجود لیگین زیاد در تفاله و عدم توانایی قارچ در تجزیه آن باشد، از طرفی در طول عمل آوری قارچ از ماده آلی محلول و قابل هضم تفاله استفاده کرده است.
نتیجه گیری کلی در کل عمل آوری تفاله انگور سفید آذربایجان غربی با قارچ نوروسپورا سیتوفیلا منجر به افزایش درصد پروتئین خام و کاهش ترکیبات فنولی و تانن کل در آن گردید به گونه ای که تغذیه این نوع تفاله را برای دام مناسب تر می کند.
