بخشی از مقاله
چکیده:
گیاه نعناع فلفلی با نام علمی Mentha piperita L. از تیره Lamiaceae به خاطر خواص دارویی متعدد و همچنین مصرف آن در اشکال مختلف غذایی و بهداشتی مورد توجه محققین میباشد. در این تحقیق، رطوبت، قطر و میزان اصطکاک گیاه با سطوح مختلف تعیین گردید. نیرو و انرژی برش ویژه گیاه نعناع فلفلی در سرعت بارگذاری 052 میلیمتر بر دقیقه با استفاده از یک ماشین آزمون همهکاره به دست آمد. میانگین قطر نمونهها در رطوبت 87/55 درصد برابر 3/41 میلیمتر بدست آمد. ضریب اصطکاک در سطوح تسمه نقاله، آهن گالوانیزه، نئوپان، پلیمر و شیشه به ترتیب برابر با 2/55، 2/35، 2/50، 2/15و 2/52 تعیین گردید. حداکثر، میانگین و حداقل نیروی ویژه برش به ترتیب برابر با 7/5131، 44/523 و 45/201 N/mm و از آن انرژی ویژه برش به ترتیب برابر با 53/222، 400/522 و 081/52 N.mm/mm به دست آمد.
مقدمه:
گیاه نعناع فلفلی با نام علمی Mentha piperita L. از تیره Lamiaceae از جمله گیاهان دارویی است که به واسطه اثرات دارویی متعدد از دیرباز توجه محققان را به خود معطوف داشته است. مصرف این گیاه در اشکال مختلف دارویی، غذایی و بهداشتی موجب معروفیت این گیاه شده است - فدائی و همکاران، . - 4371 این گیاه بومی مناطق معتدله دنیا به ویژه اروپا، آمریکای شمالی و شمال آفریقا می باشد، اما امروزه در سراسر دنیا کشت می شود.
تولید جهانی این گیاه در سال 8522 میلیون تن است - مهرآفرین و همکاران، . - 4312 قسمت های مورد استفاده این گیاه شامل برگ و سرشاخه های گلدار می باشد - امینی دهقی و ملافیلابی، . - 4377 در طراحی ماشین برداشت یک محصول کشاورزی ویژه، آگاهی از خصوصیاتی مانند اندازه و ابعاد و شکل هندسی محصول، استحکام کششی و برشی گیاه، انرژی مورد نیاز گسیختگی و میزان اصطکاک گیاه با سطوح مختلف ضروری می باشد - حیدری سلطانی و همکاران، . - 4314 این خواص به نوع گونه، قطر ساقه، رسیدگی محصول، مقدار رطوبت و ساختار سلولی بستگی دارد که ممکن است در امتداد ساقه گیاه متفاوت باشد .
- Nazari Galdar et al, 2009 - تحقیقات زیادی در این زمینه بر روی محصولات مختلف انجام شده است. حیدری و همکاران - 4314 - ضرایب اصطکاک برگ پیاز را در دو رطوبت 75 و 32 درصد بر روی سطوح کاغذ، فولاد، پوب، لاستیک و پارچه نمدی را بدست آوردند.. محمدی مقانکی و همکاران - 4314 - ضرایب اصطکاک ایستایی میوه ازگیل را در سطوح شیشه، فایبرگلاس، آهن گالوانیزه و چوب را به ترتیب 2/30، 2/31، 2/05 و 2/01 بدست آوردند.
سهرابی و همکاران - 4310 - با استفاده از ماشین آزمون محصولات کشاورزی و با طراحی و ساخت یک فک برش، نیروی برشی، مدول الاستیسیته و تغییرات نیرو-جابجایی ساقه گل محمدی را بررسی و همچنین با استفاده از این دادهها مقاومت برشی و مقاومت کششی را محاسبه نمودند - سهرابی و همکاران، . - 4310 نظری و همکاران - 0221 - خواص مهندسی آن یونجه را بررسی کردند. طبق نتایج آن ها افزایش رطوبت ساقه منجر به کاهش نیروی کششی، تنش خمشی، مدول یانگ، تنش پیچشی و مدول سختی و همچنین موجب افزایش تنش و انرژی برشی می شود . - Nazari Galedar et al, 2009 - هدف از این تحقیق تعیین قطر، ضرایب اصطکاک این گیاه با سطوح آهن گالوانیزه، نئوپان، پلیمر، شیشه و لاستیک - تسمه نقاله - و نیرو و انرژی ویژه برش ساقه نعناع فلفلی میباشد.
مواد و روشها:
با توجه به فصل برداشت نعناع فلفلی، نمونهها در اوایل تیرماه و به طور تصادفی از مزرعه مرکز رشد گیاهان دارویی ایلام تهیه گردید. نمونه ها در کیسه پلاستیکی در بسته به کارگاه ابزار دقیق گروه مکانیک بیوسیستم دانشگاه ایلام انتقال یافتند. تعدادی از بوته ها برای اندازه گیری محتوای رطوبتی انتخاب و بقیه آن ها برای تعیین مشخصه های فیزیکی و خواص برشی در نظر گرفته شد.
محتوای رطوبتی:
برای تعیین رطوبت، نمونه ها به قطعات ریزتر تبدیل و جرم آن ها به وسیله ترازوی دیجیتالی - مدلPT1200-0001 Sartorius ساخت کشور آلمان - با دقت 2/24 گرم تعیین گردید. سپس نمونه ها در آون - مدلBD40 Incubator ساخت آلمان - به مدت 01 ساعت و در دمای 423 درجه سلسیوس - Nazari Galedar et al, 2009 - قرارداده شد. این آزمایش در 42 تکرار صورت گرفت. درصد رطوبت بر پایه تر طبق معادله زیر محاسبه گردید: - ASAE, 2000 - - 4 - که M.C. محتوای رطوبتی - % - ، Mw جرم اولیه و Md جرم ثانویه میباشد.
قطر:
قطر ساقه نمونه ها در ارتفاع برش برابر با 5 سانتیمتر به وسیله کولیس دیجیتال - مدل DC-515، ساخت شرکت Lutron، تایوان - اندازه گیری شد.
ضریب اصطکاک:
برای اندازه گیری زاویه اصطکاک ایستایی نعناع فلفلی از یک صفحه زاویهگیر استفاده شد. در این آزمایش، زاویه اصطکاک نعناع فلفلی با سطح آهن گالوانیزه، نئوپان، پلیمر، شیشه و لاستیک - مخصوص تسمه نقاله - تعیین گردید. گیاه بر روی صفحه قرار گرفته و سطح شیب دار به آرامی و با سرعت ثابت توسط دست به بالا هدایت گردید. به محض حرکت گیاه، زاویه سطح متوسط با استفاده از نقاله مشخص و ثبت شد. این اندازه گیری در هفت تکرار صورت گرفت. تانژانت این زاویه مقدار ضریب اصطکاک را نشان می دهد . - Mohsenin, 1970 -
