بخشی از مقاله
چکیده
مطالعه حاضر به منظور بررسی اثر سطوح مختلف گیاه نعناع فلفلی - Menhta piperita - بر عملکرد رشد جوجههای گوشتی اجرا شد. برای این منظور از تعداد 256 قطعه جوجه به صورت مخلوط مساوی از هر دو جنس سویه تجاری راس 308 استفاده شد. جوجها در قالب طرح کاملاً تصادفی به چهار تیمار در چهار تکرار اختصاص یافتند. تیمارهای آزمایشی شامل چهار سطح 0 - جیره شاهد - ، 0/15 درصد، 0/3 درصد و 0/45 درصد پودر نعناع فلفلی در جیره طی یک دوره آزمایشی 42 روزه به پرندگان تغذیه شدند.
افزایش وزن، مصرف خوراک و ضریب تبدیل غذایی جوجهها در پایان دورههای آغازین 10 - روزگی - ، رشد 24 - روزگی - و پایانی 42 - روزگی - تعیین شد. مطابق نتایج، هیچ یک از پارامترهای عملکرد رشد شامل مصرف خوراک، افزایش وزن و ضریب تبدیل غذایی جوجهها طی دورههای آغازین، رشد، پایانی و نیز کل دوره آزمایشی به طور معنیدای تحت تأثیر ایمارهای آزمایشی قرار نگرفت. بنابراین عدم تأثیر سطوح پودر نعناع فلفلی تا سطح 0/45 درصد جیره در این آزمایش نشان داده شد.
.1 مقدمه
براساس برآوردهای سازمان بهداشت جهانی بیش از 82 درصد از جمعیت جهان در کشورهای در حال توسعه سلامتی خود را به طور مستقیم و غیرمستقیم مدیون گیاهان دارویی هستند. بیش از 72 درصد از 50000 گونه گیاه دارویی که مورد استفاده قرار می گیرند از طبیعت جمع آوری می شود
پرورش صنعتی طیور به طور گسترده و فشرده، امکان بروز بیماریها را افزایش داده است. برای کاهش میزان وقوع این بیماریها و نیز کمک به افزایش رشد و بهبود صفات تولیدی، از مواد شیمیایی مختلفی ازجمله آنتی بیوتیکها در سطح وسیعی در واحدهای پرورش جوجههای گوشتی استفاده میشود
هرچند که از استفاده از آنتی بیوتیکهای محرک رشد در صنعت پرورش طیور توسط سیاستگذاران دولتی و مصرف کنندگان به دلیل توسعهی مقاومت میکروبی و تاثیرات مضر بر سلامتی انسان به طور جدی مورد انتقاد قرار گرفته است
گیاه نعناع فلفلی با نام علمی Mentha piperita و نام رایج انگلیسی Peppermint گیاهی علفی، پایا و دارای ساقههای خزنده بوده و ارتفاع آن حدود 60 سانتی مترمیباشد
از کلیه قسمتهای هوایی این گیاه بوی معطر و مطبوعی استشمام میشود .[8] این گیاه گونهای هیبریدی است که از تلاقی دو گونه Mentha spicata و Mentha aquatic حاصل شده است .[12] نعناع فلفلی بومی مناطق مدیترانه بوده و دامنه انتشار وسیعی در اکثر نقاط ایران به ویژه در مناطق شمالی دارد .[9] این گیاه از جمله گیاهان بسیار مهم دارویی بوده، دارای خواص متعدد اشتها آوری، ضد اسپاسمی،ضد التهابی، ضدسرطانی، ضد باکتریایی و ضدقارچی است که مصرف گستردهای در صنایع دارویی، غذایی و بهداشتی دارد
همچنین ماده موثره تیمول اسانس نعناع به دلیل داشتن خواص ضد باکتریایی و ضد خارش در صنایع غذایی، بهداشتی و آرایشی و نیز در تهیه محلولهایی برای شستشوی دهان و گلو مورد استفاده قرار می گیرد
با توجه به اقبال گسترده تولید کنندگان و مصرف کنندگان از گیاهان داوریی و کمبود منابع موجود در خصوص نعناع فلفلی در تغذیه طیور، این مطالعه با هدف بررسی تأثیر سطوح مختلف پودر این گیاه بر عملکرد رشد جوجههای گوشتی انجام شد.
.2 مواد و روشها
پس از تهیه گیاه نعناع فلفلی و خشک کردن آن در سایه، به کمک آسیاب آزمایشگاهی پودر آن تهیه شد تا امکان مخلوط کردنش با بقیه اقلام خوراکی جیره فراهم شود. در مطالعه in vivo با گنجاندن این گیاه در جیره جوجههای گوشتی در چهار سطح 0 - جیره شاهد - ، 0/15 درصد جیره، 0/3 درصد جیره و 0/45 درصد جیره، اثر آن بر عملکرد رشد مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایش در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با چهار تیمار یادشده در چهار تکرار و تعداد 16 قطعه پرنده - مخلوط از هر دو جنس نر و ماده - در هر تکرارو جمعاً با 256 قطعه اجرا شد. جیرههای آزمایشی با انرژی و پروتئین یکسان و مطابق توصیه شرکت راس 308 برای سه دوره آغازین 1 - تا 10 روزگی - ، رشد 11 - تا 24 روزگی - و پایانی 25 - تا 42 روزگی - تنظیم و از همان روز اول آزمایش در اختیار جوجهها قرار گرفت. شرایط محیطی - دما، رطوبت، نور و تهویه - براساس کاتالوگ نژادی کنترل خواهد شد.
برنامه نوری به صورت 23 ساعت روشنایی و یک ساعت تاریکی اعمال شده و واکسیناسیون طبق برنامه توصیه شده توسط سازمان دامپزشکی استان اردبیل انجام خواهد شد. دسترسی به آب و دان در تمام دوره آزمایشی به جز در مواقع رکوردگیری - آخر دورههای آغازین، رشد و پایانی - که به منظور یکنواختی محتویات گوارشی 4 ساعت محرومیت اعمال خواهد شد، آزادانه خواهد بود. در پایان هر دوره مصرف خوراک وافزایش وزن جوجه ها اندازه گیری شد وضریب تبدیل غذایی آنها محاسبه گردید.
داده های به دست آمده با استفاده ار رویه مدل خطی عمومی نرم افزار آماری SAS مورد تجزیه آماری قرار گرفتند. مقایسه میانگینها هم با استفاده از آزمون چند دامنهای دانکن انجام شد.
.3 نتایج و بحث
نتایج حاصل از تأثیر تیمارهای آزمایشی بر شاخصهای عملکرد رشد جوجههای گوشتی طی دورههای آغازین 0 - تا 10 روزگی - و رشد 11 - تا 24 روزگی - در جدول 1 و طی دورههای پایانی 25 - تا 42 روزگی - و کل دوره 0 - تا 42 روزگی - در جدول 2 ارائه شده است. همانطور که مشاهده میشود افزودن سطوح مختلف پودر نعناع فلفلی در هیچ یک از دورههای آزمایشی نتوانست بر مصرف خوراک، افزایش وزن و ضریب تبدیل غذایی جوجههای گوشتی تأثیر معنیداری نشان دهد.
جدول -1 تأثیر سطوح مختلف پودر نعناع فلفلی - بر حسب درصد جیره - بر عملکرد رشد جوجه های گوشتی
