بخشی از مقاله
چکیده
به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت در گیاه تاج خروس علوفه اي - - A. hypochondriacus.Lو مقایسه آن با ذرت 704 علوفه اي - - Zea mays .L ،آزمایشی درسال زراعی 95 به صورت بلوك کامل تصادفی با سه تکرار در منطقه ملارد اجرا گردید.
تیمار هاي آزمایشی شامل تاریخ کاشت :
- الف : تاریخ کاشت اول ،نیمه آخر خرداد
ب : تاریخ کاشت دوم نیمه اول تیر
ج : تاریخ کاشت سوم نیمه دوم تیر ماه - بر روي صفات کمی وکیفی دو گیاه تاج خروس و ذرت 704 انجام گرفت.که نتایج حاصل از تجزیه واریانس ومقایسه میانگین در خصوص دو گیاه مختلف نهایتا با هم مقایسه می شوند. در همین راستا با تعیین بهترین تاریخ کشت میتوان امکان توسعه کشت گیاهان علوفه اي مخصوصاً تاج خروس را در منطقه فراهم نمود و براي انجام این مهم باید به دو فاکتور کمیت و کیفیت توجه کرد. براي اولین بار در قالب طرح دراین منطقه بایکدیگر مقایسه گردید .
و نتایج آزمایش نشان داد طبق تحقیق حاضر تاج خروس داراي تعداد برگ در بوته، تراکم بوته در مترمربع، درصد پروتئین خام، درصد دیواره سلولی منهاي همی سلولز، درصد خاکستر کل، درصد دیواره سلولی، نیتروژن، فسفر و پتاسیم بیشتري در مقایسه با ذرت داشت، همچنین ذرت داراي ارتفاع ساقه، طول میانگره، درصد ماده خشک قابل هضم و درصد قندهاي محلول در آب بیشتري نسبت به تاج خروس بود.
مقدمه
غلات و بقولات از جمله گیاهان اصلی دانه اي و علوفه اي در کشور محسوب می شوند، ولی در حال حاضر سایر خانواده هاي گیاهی نیز مورد توجه قرار گرفته اند از جمله گیاهان زراعی که به عنوان منبع تغذیه انسان و همچنین خوراك دام و طیور مطرح شده تاج خروس است
مشخصات با ارزشی چون مقاومت به خشکی، توان کاهش فرسایش خاك را دارد. یکی از بارزترین این محصولات که از سال 1976 مورد توجه بوده تاج خروس است. انگیزه تحقیقات بر روي تاج خروس ، درك احتیاج به گسترش منابع تغذیه اي به وسیله موادغذایی جدید بوده و در این میان به نظر می رسد تاج خروس در مناطقی که کشاورزان امکانات محدودي دارند، به ویژه در مناطقی با کمبود بارندگی، مصارف ویژه اي داشته باشد
در واقع مقاومت در خشکی این گیاه را به یک محصول آینده دار در مناطق خشک تبدیل می کند و در نواحی تحت آبیاري، این گیاه جایگزینی مناسب براي آن دسته از کشاورزانی است که در جستجوي کاهش هزینه هاي آبیاري و کاهش شوري خاك هستند این راستا با تعیین بهترین تاریخ کشت بر روي ارقام مختلف گیاهان علوفه اي میتوان امکان توسعه کشت گیاهان علوفه اي جدید بخصوص تاج خروس را در منطقه فراهم نمود، زیرا با ترویج و کشت محصولات زراعی در تاریخ هاي مختلف کشت، علاوه بر افزایش عملکرد محصولات کشاورزي، میزان درآمد زارعین افزایش یافته و بهبود تولید علوفه در منطقه می تواند به توسعه دامداریها و تامین نیاز غذایی و علوفه اي آنها کمک نماید
در این زمینه با کشت گیاه تاج خروس در این طرح هدف معرفی و امکان توسعه کشت و گسترش آن در مناطق گرمسیري کشور و قرار دادن آن در الگوي کشت و تناوب آن با برخی گیاهان دانه اي و علوفه اي گرامینه است . - Rodale Research Center - .گیاه تاج خروس با نام علمی Amaranthus spp. از خانواده Amaranthaceacیا تاج خروس که اخیراً به عنوان گیاه زراعی مجدداً مطرح شده است و در حال حاضر در بیشتر کشورهاي جهان عرضه می شود. به لحاظ گیاه شناسی تاج خروس گیاهی است ، برگ پهن، ریشه عمیق و داراي یک ساقه اصلی. همچنین گیاهی است روز کوتاه که گلدهی در این گیاه انتهایی بوده و گل آذین در قسمت فوقانی گیاه پس از پایان رشد رویشی ظاهر می شود. به لحاظ گلدهی گیاهی عمدتاً خودگشن - ولی با درصدي دگرگشنی - می باشد
گل ها تک پایه به رنگ هاي مختلف قرمز، نارنجی و زرد بوده که بصورت مجتمع بر روي محور گل آذین خوشه اي قرار گرفته اند. به علاوه تاج خروس گیاهی است یکساله، تابستانه و با ارتفاع زیاد - بین 180 تا 240 سانتی متر - که سیستم فتوسنتزي آن از نوع چهار کربنه بوده و سازگاري بالایی به مناطق گرمسیري با روزهاي آفتابی دارد، لذا این گیاه از جمله معدود گیاهان زراعی برگ پهن با سیستم فتوسنتزي چهارکربنه محسوب می گرددو. بذر تاج خروس بسیار کوچک - حدود0/9 تا 1/7 میلی متر قطر - بوده و هر گرم وزن دانه این گیاه شامل 1000 تا 3000 عدد دانه می باشد.
صفر فیزیولوژیکی این گیاه 13 تا 15 درجه سانتی گراد، عمق کاشت سطحی - حدود یک سانتی متر - و سرعت جوانه زنی بذور آن بالاست. در این شرایط معمولاً 3 تا 5 روز پس ازکاشت، بذور این گیاه سبز خواهد شد - . - Senft . J ,1979 علوفه این گیاه نیز زمانی که شامل مخلوطی از برگ، ساقه و گل آذین باشد، بسته به رقم و شرایط محیطی بین 10 تا 24 درصد پروتئین خواهد داشت بر این اساس و به لحاظ توجه جهانی به گیاه تاج خروس و گسترش سریع سطح زیر کشت آن و همچنین با توجه به شرایط اقلیمی گرم و آفتابی در نقاط مختلف کشور انتظار می رود که این گیاه علوفه اي چهار کربنه بتواند در آینده تولید کمی و کیفی مطلوبی در این منطقه داشته باشد
مواد وروش ها:
آزمایش به صورت دو طرح جداگانه در قالب طرح بلوك هاي کامل تصادفی در 3 تکرار با 3 تیمار در 18 کرت آزمایشی و با گیاه ذرت رقم704 و تاج خروس - - A. hypochondriacus.L اجرا گردید. هر کرت آزمایشی با میزان خاصی تیمارهاي اعمال شده در نظر گرفته شد. براي کاشتن گیاه، نمونه خاك از عمق 0 -30 سانتیمتري مزرعه برداشت شده و خاك ها براي تشخص از نظرمقدار کود و میزان استفاده آن به آزمایشگاه خاکشناسی فرستاده شده با روشهاي استاندارد خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی اندازه گیري شداست.دراین تحقیق مزرعه اي است که به مساحت 1000 متر بود. گیاهان مورد بررسی شامل تاج خروس و ذرت 704 می باشد تیمارهاي آزمایشی شامل تاریخ کاشت در سه تکرارانجام گرفته است.
الف:تاریخ کاشت اول ،نیمه آخر خرداد ب:تاریخ کاشت دوم نیمه اول تیر ج:تاریخ کاشت سوم و طرح به صورت
آزمایش دو طرح جداگانه در قالب بلوكهاي کامل تصادفی با سه تکرار و به صورت مزرعه اي انجام شد.انتخاب تاریخ
کاشت مناسب سبب میشود که گیاه در زمان مناسب به شاخص سطح برگ و اندازهى مطلوب برسد و از شرایط محیطی از قبیل نور، آب، دياکسیدکربن، مواد غذایی و حداکثر استفاده را ببرد.
تاریخ کاشت گیاهان ذرت و تاج خروس درتابستان صورت گرفت و انداز گیري کیفیت علوفه -1 درصد ماده ي خشک قابل هضم - 2 - DMD - درصد قندهاي محلول در آب -3 - WSC - درصد پروتئن خام - - 4 - CP درصد دیواره ي سلولی منهاي همی سلولز - 5 - ADF - درصد خاکسترکل - 6 - Total ASH - درصد فیبر خام CF - - در نهایت، دادهها براساس مدل آماري توسط نرمافزار SAS تجزیه واریانس گردید و مقایسه میانگینها در سطح احتمال 5 درصد، توسط آزمون LSD صورت گرفت. براي رسم نمودارها از نرم افزارExcel استفاده شد.
جدول -1-4 نتایج تجزیه واریانس تعیین بهترین تاریخ کاشت گیاه تاج خروس
جدول -2-4 مقایسه میانگینهاي تأثیر تاریخ کاشت بر خصوصیات زراعی تاج خروس
جدول -3-4 نتایج تجزیه واریانس تعیین بهترین تاریخ کاشت گیاه ذرت 704
