بخشی از مقاله
چکیده
تاثیر نور، رژیمهاي دمایی 20/10)، 25/15، 30/20 شب/روز) و عمقهاي مختلف کاشت: صفر (با کاغذ صافی و بدون کاغذ صافی) 0/5، 1، 2، 3 و 4 سانتیمتر بر درصد جوانهزنی بذر و سبز شدن تاجخروس ریشه قرمز در قالب طرح بلوك کامل تصادفی با سه تکرار در محیط کنترل شده مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان دادند نور تاثیر چندانی بر جوانهزنی بذور ندارد و بنابراین بذور تاجخروس ریشه قرمز فاقد خاصیت فتوبلاستیک هستند. دماي مطلوب براي جوانهزنی دماي (15/25) بود، و عمق مطلوب براي سبز شدن گیاهچه بین 0-2 سانتیمتر بود و هیچ بذري در عمق 3 سانتیمتر سبز نشد و بالاترین درصد سبز شدن گیاهچه در عمق صفر با کاغذ صافی بود.
واژههاي کلیدي: سبز شدن، عمق کاشت، دما.
مقدمه
گونههاي علفهرز مختلفی از جنس تاجخروس وجود دارند که در فعالیتهاي کشاورزي اختلال ایجادمی کنند. یکی از مهمترین این گونه ها، تاجخروس ریشه قرمز (Amaranthus retroflexus)می باشد که شدیداً با گیاه زراعی رقابت کرده، محصول را کاهش داده و عمل برداشت را با مشکل مواجهمی کند.
این علفهرز یکی از علفهاي هرزي است که در تمام نقاط دنیا پراکنده شده است. به عنوان مثال در اروپا، امریکاي شمالی و جنوبی، استرالیا و ... وجود آن براي کشاورزان مشکل سازمی باشد. در کشور ما نیز این علفهرز در استانهاي تهران، خراسان، فارس، کرمانشاه، همدان، کردستان، قزوین، آذربایجان، ایلام، خوزستان به وفور مشاهدهمی شود.بذور تاجخروس ریشه قرمز در تابستان جوانهمی زنند. جوانهزنی بذر یکی از بحرانی ترین رویدادها براي موفقیت بسیاري از علفهاي هرزمی باشد زیرا نشان داده شده است که اولین مرحله براي اینکه یک علفهرز بتواند براي یک نیچ اکولوژي رقابت کند، جوانه زنی آنمی باشد (کوچکی.(1375 عوامل متعددي بر جوانهزنی تاثیر گذارند که از آن جمله نور، دما و...می باشد. عمق دفن بذر نیزمی تواند بر جوانهزنی و سبز شدن بذور موثر باشد.
The 3rd Iranian Weed Science Congress, February 2010 Page 37
83 بیولوژي علفهايهرز
جهت کنترل مطلوب تاجخروس ریشه قرمز و افزایش اثرات مدیریتی آن، شناخت اطلاعات بیولوژي و اکولوژي و نیازهاي جوانهزنی ضروريمی باشد. هدف از این تحقیق ، بررسی اثرات نور، درجه حرارت وعمق دفن بذر بر قدرت جوانهزنی بذور تاجخروس ریشه قرمزمی باشد.
مواد و روشها
به منظور بررسی تاثیر دما ، نور و عمق کاشت بر جوانهزنی بذر وسبز شدن گیاهچه ها ي علفهرزتاجخروس ریشه قرمز، آزمایشی در قالب طرح بلوك کامل تصادفی با 3 تکرار در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزي دانشگاه بیرجند در بهار 1388 انجام شد. بذور تاجخروس ریشه قرمز از مزارع آلوده ي شهرستان بیرجند در مهرماه 87 جمع آوري شدند. بذور به مدت یک هفته در دماي اتاق خشک و تا زمان استفاده در دماي اتاق (25+5) نگهداري شدند. تعداد 25 عدد بذر تاجخروس در پتري دیشهایی با دهانه ي 9 سانتیمتر حاوي کاغذ صافی قرار گرفتند و 5 میلی لیتر آب مقطر به آنها اضافه گردید. جهت جلوگیري از تبخیر شدن آب، پتري دیشها به وسیله پارافیلم بسته شدند.براي تعیین دماي مطلوب جوانهزنی و بررسی اثر نور بر جوانهزنی ، بذور تاجخروس ریشه قرمز داخل ژرمیناتور در رژیمهاي حرارتی (20/10)، (25/15)، (30/20) (شب/روز) قرار گرفتند.جهت جلوگیري از نفوذ پتري دیشها با فویل آلومینیوم پوشانده شدند جهت بررسی اثر عمق دفن بذر بر جوانهزنی تعداد 50 عدد بذر تاجخروس ریشه قرمز در گلدانهایی با دهانه ي 8 سانتیمتر حاوي خاك
لومی شنی در عمقهاي صفر(بدون کاغذ صافی و با کاغذ صافی)،0/5 ،1،2،3،4 سانتیمتر قرارگرفتند و سپس در داخل ژرمیناتور در دماي (25/15) به مدت یک ماه نگهداري شدند. آبیاري گلدانها بر اساس حد ظرفیت نگهداري انجام گرفت. گلدانها روزانه مورد بازدید قرار گرفتند.
