بخشی از مقاله
چکیده:
با توجه به اهمیت و نقش تامین و انتقال آب به شهرها و روستاها، ذخیره سازی آب در مخازن جهت جبران نوسانات ساعتی مصرف مردم در طول شبانه روز امری بسیار لازم و حیاتی میباشد .روش متداول و عمومی ذخیره سازی آب در شهرها و روستاها جهت شرب مردم، استفاده از مخازن هوایی فلزی و زمینی بتنی میباشد. نظر به این که تا کنون در کشور صرفا به مطالعه و بررسی برخی ویژگیهای فنی و مهندسی این مخازن انجام شده است ، خلا تحقیقات در زمینه بهترین حجم مخزن نگهداری آب شرب به چشم می خورد.
در مقاله پیش رو مساله تعیین بهترین حجم مخزن نگهداری آب شرب در قالب یک مساله تصمیم گیری چند شاخصه فازی مورد بررسی قرار گرفته است. محققین با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی به تعیین میزان وزن و اهمیت شاخصهای موثر بر مساله در شهر قائمشهر اقدام نمودند.
این مقاله کاربردی، توصیفی و تک مقطعی بوده که محققین ضمن شناسایی 18 شاخص موثر بر انتخاب بهترین حجم مخزن نگهداری آب شرب در شهر قائمشهر با کمک روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی به تعیین میزان وزن این 18 عامل پرداخته است. و با توجه به آن بهترین حجم مخزن مخزن نگهداری آب شرب در شهر قائمشهر را بدست آوردند.
-1 مقدمه و هدف
امروزه آب این منبع حیاتبخش، به عنوان یکی از سه عامل تشکیل و بقای محی زیست - خاک، هوا و آب - بیش از هر زمان دیگر مورد توجه میباشد. بیشک امروزه حفظ و صیانت از منابع آب و بهرهبرداری بهینه و اقتصادی و عادلانه از آب یک مساله جهانی است و به همین جهت در قرن 21 از آب به عنوان یک چالش فراگیر بشری یاد میشود. تاکید جامعه جهانی این است که دولتها و ملتها به مقوله آب به عنوان کلید توسعه نگاه کنند. منابع آب اگرچه تجدیدپذیر هستند ولیکن حجم آنها ثابت بوده و در مقابل، تقاضای بشری برای آن روبه افزایش است به گونهای که طی صد سال اخیر تقاضای جهانی برای آب بیش از شش برابر شده است در صورتیکه جمعیت سه برابر شده است. به این ترتیب سرانه آبی برای مردم جهان روبه کاهش است و از طرفی متاسفانه آلایندهها اعم از پسابهای صنعتی، زهآبهای کشاورزی و فاضلابهای شهری و روستایی، منابع آبی را آلوده و از استانداردهای مصرف خارج میکنند.
در بسیاری از شهرهای بزرگ، پیشی گرفتن سرعت افزایش نیازهای آبی از مجموع منابع موجود در حوزه از یک سو و عدم تطابق زمانی پیک تأمین با پیک مصرف از سوی دیگر، ضرورت برنامهریزی دقیقتر برای تأمین نیازها و مدیریت مصرف را دوچندان نموده است. این چالشها در کنار بروز دورههای کم آبی و ترسالی و نیز بحرانهای ناشی از شکست سیستم تأمین، انتقال و یا توزیع و آلودگی گسترده در سیستم، ضرورت تدوین سیاستهای خاص پایش و طور به مایعات ذخیره بهرهبرداری از سیستم را دو چندان نموده است. مخازن سایر و سمی شیمیایی مواد نفت، ها، فاضلاب نشانی، آتش و شرب آب ذخیره برای معمول حیاتی های شریان در را مهمی نقش مخازن این .روند می کار به مایعات مشابه نیز مخازن این از شده ذخیره مایع نشت یا و همچنین تخریب .دارند عهده بر اجتماع گردد
هدف از انجام این مقاله تعیین بهترین حجم مخزن نگهداری آب شرب در شهرستان قائمشهر با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی می باشد.
-2 تئوری و پیشینه تحقیق
با توجه به اهمیت و نقش تامین و انتقال آب به شهرها و روستاها، ذخیره سازی آب در مخازن جهت جبران نوسانات ساعتی مصرف مردم در طول شبانه روز امری بسیار لازم و حیاتی میباشد .روش متداول و عمومی ذخیره سازی آب در شهرها و روستاها جهت شرب مردم، استفاده از مخازن هوایی فلزی و زمینی بتنی میباشد
نظر به اینکه قسمت عمده از از وظایف مدیر، تصمیم گیری است، لذا بخش زیادی از مباحث مدیریت را به خود اختصاص داده است. به گفته سایمون مدیریت به معنی تصمیم گیری است،. برای بسیاری از مدیران تصمیم گیری خوب تصمیمی است که آنها را بهتر به هدف میرساند. برای برخی دیگر تصمیم خوب تصمیمی است که تضاد درون سازمان را به حداقل میرساند، و بالاخره برای بسیاری دیگر از مدیران تصمیم خوب تصمیمی است که مجریان تصمیات و سایرینی که از آن تصمیمات متاثر می شوند به راحتی آن را می پذیرند. در سازمان کیفیت و چگونگی این تصمیمات، میزان موفقیت و تحقق هدفهای سازمان را معین می کند
بنابراین این مقاله می کوشد تا با کمک روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی ، ضمن شناخت عوامل موثر بر حجم مخزن نگهداری آب شرب در شهرستان قائمشهر و تعیین میزان اهمیت آنها به انتخاب مخزن مناسب بپردازد.در واقع مساله اساسی این تحقیق " بهترین حجم مخزن نگهداری آب شرب در شهرستان قائمشهر با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی " می باشد.
با توجه به شرای اقلیمی و محدودیت منابع آب در ایران، مدیریت مصرف و تامین آن امری حیاتی به نظر می رسد. چنانچه اشاره خواهد شد، در این حوزه هنوز خلاء تحقیقاتی وجود دارد. بدین معنی که هنوز تحقیق جامع و مناسبی در مورد حجم و ونوع مخازن نگهداری آب صورت نگرفته است. نتایج کاربردی از این تحقیق ضرورت انجام تحقیق را به اثبات می رساند علاوه بر آن سودمندی استفاده جامعه از نتایج این تحقیق بر اهمیت و ضرورت انجام آن خواهد افزود.
در ایران عمده تحقیقاتی که در زمینه مخازن آب صورت گرفته است بیشتربا دیدگاه فنی و مهندسی به طراحی این مخازن پرداخته است.
-3 مواد و روشها
از آنجا که این تحقیق در سازمانهای واقعی و عینی صورت گرفته است و از نتایج آن میتوان به طور عملی استفاده کرد، یک تحقیق کاربردی میباشد. با توجه به اینکه این پژوهش درصدد استفاده از رویکرد فازی در انتخاب حجم مخزن نگهداری آب شرب در شهر قائمشهر می باشد بنابراین یک تحقیق توصیفی- پیمایشی است.
جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه مدیران و مهندسین و کارکنان شرکت آ ب و فاضلاب استان مازندران می شود.
در این تحقیق ابزار جمع آوری دادها شامل دو پرسشنامه می باشد که به صورت بسته طراحی شده است. پرسشنامه شماره اول به منظور شناسایی عوامل موثر بر انتخاب نوع و حجم مخازن نگهداری آب شرب، مورد استفاده قرار گرفته شده است .
مبنای پاسخ دهی به سوالات این پرسشنامه اعداد طیف لیکرت 5 گزینه ای در نظر گرفته شد.
پرسشنامه شماره 2 بر اساس مفهوم تکنیک AHP فازی طراحی شده است و با انجام مقایسات زوجی به عوامل موثر بر انتخاب نوع و حجم مخازن نگهداری آب شرب می پردازد.
