بخشی از مقاله
چکیده
استفاده روز افزون از تاور کرینها در پروژه های عمرانی در کشور و همچنین به دلیل نبود رویه واحد کارآمد و استاندارد مناسب منجر به بروز حوادث مالی و جانی فراوان شده است. پروژه ساختمانی نگین شمال شهرستان قائمشهر به دلیل حساسیت های فراوان چه از لحاظ بودجه زیاد آن و چه از لحاظ نزدیکی به مرکز شهر و میدان ساعت و تردد فراوان افراد سواره و پیاده، بروز حوادث تاور کرین موجب خسارات جبران ناپذیری خواهد شد و همچنین فعالیت تعداد تاور کرین های در پروژه های عمرانی طرح در فضایی محدود است که این مسئله می تواند پتانسیل اتفاق افتادن حادثه را افزایش دهد،که باعث انتخاب مطالعه موردی تحقیق حاضر گشته است.
این تحقیق به بررسی استاندارد های HSE تاورکرین ها و رتبه بندی استاندارد های معتبر شامل DOE** OSHA, ASME, AS تاور کرین ها می پردازد. روش انجام تحقیق توصیفی پیمایشی است. جهت به دست اوردن معیار های اصلی و زیر معیار ها که از مقالات و استاندارد های کشور های دیگراستخراج شده است به ایجاد استاندارد بومی منطقه کمک کردن است.مرحله بندی با توجه به معیارهای به دست آمده و روش تحلیل محتوی اقدام به مقایسه با روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی AHP با نرم افزار EXPERT CHOICE کرده اند. نتایج کلی این تحقیق نشان داد فاکتور کاهش عوامل انسانی در بین فاکتورهای کاهش عوامل انسانی،کاهش عوامل خطرزای الکتریکی،افزایش کارایی به کمک بانک داده ها و کاهش عوامل خطرزای مکانیکی با وزن0,334 مهمترین عامل انتخاب استاندارد HSE برای مجتمع نگین شمال می باشد.
.1 مقدمه
نظر به استفاده سنتی و کارشناسی نشده در زمینه ی جرثقیل های برجی در کشورمان و نیاز مبرم به ایجاد سطح ایمنی روانی و مالی و جانی بالاتر و به طور سنتی عمل نمودن و براساس استانداردهای معتبر و جهانی عمل نکردن و همچنین حوادث و خسارتهای مالی و جانی و تاخیرات روز افزون در این زمینه خلاء تحقیقاتی در زمینه HSE تاور کرین ها به شدت حس می شود که البته کارهایی اندکی هم در این زمینه انجام شده ولی متاسفانه به صورت راهکارها و رویه های قابل استفاده برای تعمیم بخشیدن به موارد مشابه نبوده که امید است این پژوهش قدم مثبتی و عملی جهت ارائه راهکارهای عملی و سازنده در زمینه HSE تاور کرین ها باشد - اینجا منظور از HSE در وهله اول ایمنی و سپس سلامت است - . طبق تعریف اکسفورد تاور کرین دستگاهی است که توسط یک بازو، برای بلند کردن اجسام سنگین، می باشد.
در نیمه اول قرن بیستم با رشد جمعیت و پیشرفت فنون و صنعت، انواع مختلفی از جرثقیل ها و بالابرها ساخته شدند که در اروپا به دلیل کمبود زمین و رشد صنعت ساختمان، برای دسترسی ایمن و آسان به ارتفاع های بلند، جرثقیل برجی ساخته شدند که از نوع ثابت و متحرک موجود می باشد. طبق گفته Ivan W.H.Fung و Vivian W.Y.Tam آموزش نامناسب و خستگی کاری را از مهمترین عوامل عدم ایمنی تاور کرین ها می دانند .[1] در تحقیقی عوامل انسانی را از مهمترین فاکتورهای ایمنی تاور کرین به همراه چهار دلیل اصلی تلفات در کشور هنگ کنگ طی سال های 1995تا 2005 به شرح زیر بیان کرده اند.
-1 سقوط اشخاص از ارتفاع
-2 اصابت اشیاء معلق
-3 اصابت اشیاء سقوط کرده
-4 اشیا فروریخته و به دام افتاده
تاور کرین نه تنها برای کارگران و پرسنل بلکه برای عابران پیاده هم می تواند بسیار خطرناک باشد. محققان در هنگ کنگ فاکتورهای ایمنی تاور کرین ها را به شرح زیر بیان نموده اند:
-1 برداشت غلط از نحوه کار تاورها:
بیشترین آمار مرگ و میر مربوط می شود به بی احتیاطی و سهل انگاری که جز عوامل انسانی محسوب می شود. به عنوان مثال کارکردن بسیار نزدیک به خطوط انرژی، هدایت نادرست ریگر، بیش از حد ظرفیت تاور بار برداشتن.
-2آموزش نامناسب و ناکافی پرسنل مرتبط با تاور کرین مخصوصاً اپراتور تاور کرین و ریگر.
-3پیمانکاران جزیی که عملیات تاور کرین را گاهاً انجام می دهند ولی علمی نسبت به نحوه صحیح کار کردن تاور کرین ندارند
-4 فشار خطر مرگ و تعیین سر حد زمانی برای فعالیت های بحرانی کارگاه: وقتی کار عقب است وبا فشار بیشتری برای جبران عقب افتادگی، کار می شود که با بالا رفتن خستگی، احتمال اشتباه بالا می رود و فضای استرس زا و پر تنشی را ایجاد می کند که خود باعث برو حادثه می شود.
-5 ندانستن زبان مشترک و عدمارتباط مناسب بین پرسنل مرتبط با تاور کرین، مخصوصاً اپراتور و ریگر تاور کرین.
-6 مصرف مواد عفیونی و مشروبان الکلی
-7 جدی نگرفتن پر کردن چک لیستها
-8 ایجاد بانک اطلاعات و داده از امور مربوط به تاور کرین در کارگاه بیشتر تصادفات و حوادث وسائل سنگین از جمله تاور کرین ها را به نداشتن دید کافی مربوط می دانند که همین امر حضور ریگر را از پیش حیاتی و الزامی می کند، همچنین طراحی کابین هایی که امکان دید بیشتری را فراهم می کنند و همچنین استفاده از بی سیم های دو طرفه به کاهش تصادفات و حوادث کمک خواهد کرد.[1] با بررسی کار سایر محققان مشخص شد که اتفاق افتادن حوادث در ساعات خاصی از اوقات کاری به مراتب بیشتر است که با توجه به آمار دیده می شود که حدود ساعت استراحت و در آمریکا بین ساعت 10 تا 12 قبل از ظهر بیشترین حوادث اتفاق افتاده است که دقت و توجه بیشتر مسئولان HSE را در این ساعت ها می طلبد .[2]
در مقاله با عنوان مرگ و میر مربوط به پاییز در صنعت ساخت و ساز بررسی کار سایر محققان نشان می دهد که آنها فعالیت پیشگیرانه را مهم دانسته اند که شامل آموزش کارکنان، اجرای سیستم حفاظت از سقوط، و بازرسی و تست سیستم حفاظت از سقوط دانسته است. آموزش کارکنان برای اطمینان از عملیاتی بودن برنامه حفاظت از سقوط ضروری می باشد. کارکنان می بایست در ناحیه خطرات سقوط و در محل کارگاه اموزش ببینند. شرایطی که نیازمند حفاظت سقوط هستند و سیستم های مناسب برای استفاده می بایست اشاره شوند. همچنین آموزش می بایست شامل چگونگی نصب آسان، استفاده، تست و بازرسی سیستم سقوط باشد.[1]
محققان نشان داده اند که شایع ترین عامل مرگ و میر کاری را مربوط به سقوط و نبود سیستم حفاظت از سقوط در محل دانسته است .[2] مقاله با عنوان ارزیابی ریسک شغلی در صنعت ساخت و ساز آموزش ناکافی و خستگی کاری بالاخص در مورد اپراتورهای ماشین سنگین مثل تاور کرین ها جدی و حساس دانسته، چرا که بر روی مجاوران و عابر پیاده تاثیر شدید و مستقیم دارند و همچنین اشاره دارد که کمبود بازدیدها و نظارتهای منظم منجر به نبود کمیته مدیریت در زمینه امور ایمنی شده است.[3]
