بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر با بررسی تعیین تاثیر استفاده از کسب و کار الکترونیک بر بازگشت سرمایه در شرکتهای تولیدی مواد غذایی استان تهران، به انجام رسید. این پژوهش با استفاده از روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری این تحقیق را متخصصان æ مدیران سطوح مختلف در شرکت های تولیدی مواد غذایی در استان تهران تشکیل میدهند که با توجه به جدول مورگان تعداد 248 نفر بعنوان حجم نمونه و بطور تصادفی انتخاب گردیدند. جمع آوری اطلاعات با استفاده از ابزار پرسشنامه انجام شد æ نیز پرسشنامهها در میان حجم نمونه توزیع گردید. همچنین جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرمافزار LISREL استفاده شد. با توجه به نتایج تجزیه و تحلیل دادها، میتوان ادعا نمود که استفاده از کسب و کار الکترونیک بر بازگشت سرمایه اثر معناداری دارد که میتواند راهنمای سیاستگذاری در سازمان باشد.
-1مقدمه
سازمانهای امروزیشدیداً از سوی ذینفعانشان تحت فشار می باشند تا راهی جدید برای رقابت در بازارهای پویا و تغییر در ترجیحات مشتریان پیدا نمایند متعاقباً. سازمانها بدنبال ساختارها و فناوریهایی هستند که بتواند به کارگیری مدلهای کسب وکار الکترونیک1 را بهبود بخشند. تجارت الکترونیک یک مدل جدید تجارت می باشد که فرایندهای کلیدی تجاری را میان مشتریان ، تامین کنندگان ، کارمندان و شرکای تجاری وتدریجاً میان بخشها و جوامع برقرار می سازد. بکارگیری تجارت الکترونیک راه مناسبی جهت افزایش و ارتقا بهره وری و اثربخشی عملکرد می باشد. - روحانی وهمکاران، - 1392 برای اکثر سازمانهای امروزی تبدیل شدن به کسب و کار الکترونیک یک سفر تکاملی از مراحل ابتدایی تا انتهایی می باشد .
این انتقال شامل تطابق تکنولوژی های جدید ، طراحی مجدد فرایندهای تجاری و ساختاربندی مجدد می باشد. جهت کاهش تلاطم های ایجاد شده توسط تغییر و توانمندسازی شرکتها برای انتقال آنها به کسب وکار الکترونیک ، تغییر باید توسط ذینفعان مهم مانند مشتریان ، شرکای تجاری مخصوصاً کارمندان حمایت شود. در سالهای اخیر پیشگویی در زمینه ارزش کسب و کار الکترونیک و تکنولوژی اطلاعات در سطح سازمان در حال بازسازی است . با افزایش فاصله میان سرمایه گذاری در تکنولوژی اطلاعاتمخصوصاً در فناوریهای اینترنتی و درک ارزش کسب و کار الکترونیک ، انتقادات در این زمینه افزایش یافته است.
محیطهای رقابتی جدید تحولات بسیاری را در میان سازمان ها به وجود آورده اند دراین راستا ، توجه به نوآوری در فضای کسب وکار الکترونیک یکی از راههای افزایش قدرت رقابتی در محیط پویای امروزی است ، چرا که در زمان حال همه چیز در حال تغییر و تحول است و رقبا همیشه به دنبال افزایش سهم بازار خود از طریق کسب مزیت رقابتی هستند. در عصر حاضر برای بقا و پیشرفت، باید جریان نوآوری در سازمان را تداوم بخشید تا از رکود و نابودی ممانعت شود.
با این وجود، تفاوتهایی میان مفاهیم نوآوری، نوآور بودن و ظرفیت نوآوری وجود دارد. از سوی دیگر، سرمایه گذاری از نیازهای اولیه جهت گذر از یک اقتصاد توسعه نیافته به توسعه یافته است و میزان سرمایه گذاری در هر سیستم اقتصادی، تعیین کننده میزان رشد مالی، رونق بازار و در نهایت بهبود رفاه عمومی است. بنابراین می توان گفت، اطلاعات نقش اساسی در عملکرد مالی و بازار سرمایه ایفا می کند و سرمایه گذاران خواهان اطلاعاتی هستند که به آن ها در جهت انجام یک سرمایه گذاری موفق یاری رساند. بعلاوه می توان گفت شرکتهایی که نظام کسب و کار الکترونیک بهتری دارند،کمتر با مشکلات تضاد منافع و عواقب ناشی از آن روبرو می شوند.
-2مبانی نظری و ادبیات پژوهش
-1-2 کسب وکار الکترونیک
تجارت الکترونیک عبارت است از خرید و فروش و مبادله 2کالا ،خدمات و اطلاعات از طریق شبکه های رایانه ای از جمله اینترنت. این نوع از تجارت بر پردازش و انتقال الکترونیکی داده ها شامل متن، صدا و تصویر مبتنی است. تجارت الکترونیک فعالیت های مختلفی از جمله مبادله، تحویل فوری مطالب دیجیتال، انتقال الکترونیکی وجوه، مبادله الکترونیکی سهام، بارنامه الکترونیکی،3 طرح های تجاری و مهندسی و خدمات پس از فروش را نیز در برمی گیرد.
- جکسون وهمکاران، - 2003 ویژگی اصلی این نوع از تجارت تسهیل فرآیندهای تجاری، حذف فرآیندهای غیرضروری و زائد در انجام امور بازرگانی و کاهش هزینه ها از طریق بهبود و افزایش هماهنگی، کاهش هزینه های اداریخصوصاً هزینه مکاتبات و نیز بهبود دسترسی به بازار و افزایش تنوع برای مشتریان است. در این میان، فناوری های نوین ارتباطی مانند اینترنت، اکسترانت، پست الکترونیک و تلفن های همراه در گسترش و توسعه تجارت الکترونیک نقش بسزایی دارند.
مایکل دل، مؤسس شرکت Dell که روش فروش مستقیم را برای فروش رایانه های خود انتخاب کرده است، در مورد تجارت الکترونیک می گوید: بسیاری از فروشگاه ها تبدیل به نمایشگاه خواهند شد. فروشگاه های اخیر سونی و اپل برای این منظور طراحی شده اند که محصولات این شرکت ها را به نمایش بگذارند تا بسیاری از مردم جهان این محصولات را به صورت آنلاین بخرند. احتمال دارد جهان آن لاین و آف لاین در هم ادغام شوند. فروش های چند کاناله می تواند ترکیبی از فروشگاه های سنتی کاتالوگ چاپ نشده خط تلفن و یا شاید هم یک وب سایتی برای تجارت الکترونیکی باشد، اما سرانجام همان وب سایت مکانی است که سفارش خرید را از مشتری دریافت خواهد کرد.
-2-2مراحل کسب وکار الکترونیک
مراحل رشد و گسترش تجارت الکترونیکی را می توان به 5 بخش تقسیم کرد که هر چه به گام های پایانی تر نزدیک می شویم در حقیقت به تجارت الکترونیکی واقعی نزدیک تر شده ایم و شرکت ها و سازمان هایی که در جست وجوی بازار الکترونیکی برای کالاها و خدمات خود هستند، سعی در رسیدن به مراحل پایانی این چرخه دارند. در مرحله اول از مجموعه مراحل پنج گانه، شرکت یا سازمان متقاضی تجارت الکترونیک سعی در ایجاد یک سایت ساده شامل اطلاعات محصولات و خدمات تولیدی خود را دارد تا این اطلاعات از طریق اینترنت در اختیار مشتریان قرار بگیرد. در حقیقت، مرحله اول به معنای به وجود آمدن ویترینی بر روی شبکه جهانی وب برای بازدیدکنندگان است تا اطلاعات مورد نظر خود را از طریق این صفحات دریافت کنند.
مرحله دوم شامل توسعه و گسترش مرحله اول است. در این مرحله سایت شرکت تبدیل به یک پایگاه داده ای - DataBase - قوی شده، برای نگهداری اطلاعات مورد استفاده قرار می گیرد، در این مرحله، اطلاعات همه محصولات و خدمات و شرح کامل آنها در بانک اطلاعات قرار می گیرد و کاربران امکان ارسال سفارش خرید از طریق این وب سایت را خواهند داشت، اما هنوز زیرساخت های لازم برای پرداخت اینترنتی فراهم نشده است و پرداخت پول به همان روش سنتی انجام خواهد گرفت.
برقراری امکان تعامل از مهمترین نکات مرحله سوم است. در این مرحله، کاربران امکان تعامل با مدیر سایت را خواهند داشت که این تعامل از طریق e-mail، chat و voice خواهد بود و کاربران در بازه زمانی بسیار کوتاه مدت پاسخ خود را از مدیر سایت دریافت خواهند کرد و امکان پرسش و پاسخ online میان فروشنده و خریدار و نیز رد و بدل شدن اطلاعات در مورد کالا و یا خدمات خواسته شده وجود دارد.
در این مرحله - مرحله چهارم - ، امکان پرداخت اینترنتی برای کاربران فراهم خواهد شد و مشتریان پس از ارسال فرم های سفارش خرید و دریافت کالا، وجه موردنظر و توافق شده را از طریق پایانه های فروش بانک ها و مؤسسات مالی طرف قرارداد برای فروشنده ارسال خواهند کرد که این حمل و نقل پول به صورت بسیار امن از طریق اینترنت برای مشتریان فراهم خواهد شد. - موگا وهمکاران، - 2012 مرحله آخر که آخرین مرحله از مراحل پنج گانه است، به مرحله یکپارچگی معروف است.
در این مرحله، سیستم های واسطه ای میان فروشنده و خریدار با سیستم های موجود در سازمان و یا شرکت به حالت یکپارچگی کامل درخواهند آمد. بدین معنا که اگر کالایی فروش رود، موجودی کالای فروش رفته به میزان خریداری شده از موجودی انبار کسر شده و همزمان دستور خرید جدیدی برای جایگزین کردن کالای فروش رفته به انبار ارسال خواهد شد و در خریدهای بعدی موجودی انبار بلافاصله به نمایش درخواهد آمد. این مرحله از مجموعه مراحل تجارت الکترونیک کامل ترین مرحله در تجارت الکترونیکی است که در آن نتیجه همه عملیات مربوط به داد و ستد در همه سیستم های سازمان منعکس می شود.
