بخشی از مقاله
چکیده
هدف این پژوهش با توجه به نقش بی بدیل مدیریت دانش در عملکرد کارکنان، بررسی رابطه بین مدیریت دانش با نوآوری و عملکرد کارکنان شرکت مخابرات استان لرستان در سال 1390 می باشد، و بدین منظور، از مدل مدیریت دانش در پژوهش مک کین و زوک که مدل نسبتاً جدید و کاملی است استفاده شده است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی æ از لحاظ روش از نوع توصیفی- همبستگی می باشد و به صورت میدانی و کتابخانه ای انجام گرفته است. جامعه آماری شامل کارکنان و مدیران شرکت مخابرات استان لرستان می باشد و حجم نمونه آماری تعداد 101 نفر از این جامعه است که به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شده اند. در این پژوهش محقق جهت سنجش مولفه های مدیریت دانش، نوآوری و عملکرد کارکنان از پرسشنامه چهار بخشی با پایایی و روایی اندازه گیری شده استفاده می کند و تجزیه æ تحلیل اطلاعات با استفاده از تکنیکهای آمار توصیفی مانند جداول توزیع فراوانی، درصد فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد و تکنیک های آمار استنباطی مانند ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چند متغیره و تحلیل مسیر - پس آنالیز - path analysis مورد بررسی قرار گرفت و نتایج پژوهش نشان می دهد که بین مدیریت دانش با نوآوری و عملکرد کارکنان شرکت مخابرات استان لرستان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.
مقدمه
در سالهای اخیر سازمانها و شرکتهای مختلف پیوستن به روند دانش را آغاز کرده اند و مفاهیم جدیدی چون کار دانشی4، دانشکار5، مدیریت دانش6 و سازمان های دانشی 7 خبر از شدت یافتن این روند می دهند. دراکر با به کارگیری این واژگان خبر از ایجاد نوع جدیدی از سازمان ها می دهد که در آنها به جای قدرت بازو، قدرت ذهن حاکمیت دارد. براساس این نظریه در آینده جوامعی می توانند انتظار توسعه و پیشرفت را داشته باشند که از دانش بیشتری برخوردار باشند. به این ترتیب برخورداری از منابع طبیعی نمی تواند به اندازه دانش مهم باشد. سازمان دانشی به توانمندیهایی دست می یابد که قادر است از نیروی اندک، قدرتی عظیم بسازد. عواملی نظیر جهانی شدن، کوچک سازی دولتها، شهروند محوری و ضرورت مشارکت شهروندان می طلبد که توجه ویژه ای به مدیریت دانش به عمل آید تا سازمانها بتوانند به گونه ای موثر سرمایه های دانشی خود را مدیریت کنند. مهم ترین نقشی که می توان به مدیریت دانش نسبت داد این است که آن را به عنوان یک متدولوژی تغییر در نظر گرفت که از یک طرف با جذب داده های جدید به درون سیستم و از طرفی دیگر با اداره مؤثر آن دانش ها می تواند مهم ترین عامل تغییر یک سازمان باشد - ابطحی، صلواتی، . - 1385
بیان مسأله تحقیق
امروزه دانش بعنوان یک دارایی ارزشمند و یک منبع و سرمایه راهبردی در سازمان مطرح است و ارائه خدمات و محصولات با کیفیت و اقتصادی بدون بهره گیری و مدیریت این منبع ارزشمند کاری دشوار و اغلب غیر ممکن است. مدیریت دانش بر این اندیشه استوار است که ارزشمند ترین منبع هر سازمان دانش کارکنان آن است. این تمرکز از نرخ بالای تغییرات در سازمانهای امروزی و کل جامعه نشأت می گیرد. مدیریت دانش بر این اساس شکل گرفته که امروزه همه کارها دانش مداراست و همه کارکنان به نوعی کارکنان دانشی به حساب می آیند. - شاه طهماسبی، اردکانی، . - 1388
مدیران تلاش می کنند از طریق مدیریت دانش، دانش انباشته در ذهن اعضای سازمان را استخراج نموده و آن را در میان تمامی افراد تسهیم نمایند در این حالت دانش ذخیره شده در سیستم تبدیل به یک منبع قابل استفاده دائمی گشته و مزیت رقابتی پایدار جهت سازمان فراهم می نماید. - نعمتی، جمشیدی، . - 1386
فرآیندهای مدیریت دانش عبارتند از :
-1فرآیند خلق دانش -2فرآیند اکتساب دانش -3 فرآیند سازماندهی -4 فرآیندهای توزیع دانش -5 فرآیند کاربرد یا اعمال قدرت دانش. - دهقان نجم، . - 1388
نوآوری
یعنی به کارگیری نظرها و فکرهای حاصل از خلاقیت؛ نظیر ارائه محصولات خدمات، و راه های جدید برای انجام کارها . گاهی منظور از نوآوری بارتع است از کاربرد یک فن قدیمی در حل یک مسئله جدید به گونه ای که قبلاً به این صورت از آن استفاده نشده باشد. - رضاییان، . - 1387
ارزیابی عملکرد
فرآیندی است که بوسیله آن کار کارکنان در فواصل معین و به طور رسمی مورد بررسی و سنجش قرار می گیرند. شناخت کارکنان قوی و اعطای پادش به آنها از این طریق، ایجاد انگیزه برای بهبود عملکرد آنان و سایر کارکنان، از علل اصلی ارزیابی عملکرد است. - سعادت، . - 1386 بر اساس اصل 44 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر واگذاری شرکتهای دولتی به بخش خصوصی، با توجه به فروش %51 از سهام شرکت مخابرات ایران در سال 1388 به بخش خصوصی و ایجاد فضای رقابتی در عرصه ارتباطات با وارد شدن شرکتهای خصوصی دیگر به این فضا جهت ارائه خدمات ارتباطی و ایجاد تنوع در سرویسهای مخابراتی و تبلیغات وسیع در این زمینه برای کسب حداکثر سهم و افزایش درآمد از این بازار، شرکت مخابرات ایران و به تبع آن شرکت مخابرات استان لرستان با چالش مهمی از حیث در آمدی روبرو خواهند شد، لذا مسئله اصلی این پژوهش این است که شرکت مذکور می تواند با بهره گیری از دانش، تخصص و تجربیات منابع انسانی در اختیار خود و با استفاده از زیر ساختهای ارتباطی دانش سازمانی را مدیریت کرده و از این دانش در مواجهه با چالشهای پیشرو با ایجاد نوآوری در محصولات و خدمات و کیفیت آنها با هزینه کمتر و پاسخگویی سریعتر به نیاز مشترکین و متقاضیان پاسخ مثبت داده و تهدیدات محیطی را به فرصت تبدیل کند و با کسب سهم بیشتری از بازار ارتباطات پویایی خود را حفظ نماید. نتیجه این که محقق بدنبال آن است که ببیند چه رابطه ای بین مدیریت دانش با نوآوری و عملکرد کارکنان شرکت مخابرات استان لرستان وجود دارد.
اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
تغییرات سریع در دنیای امروز، سازمانها را با چالشهای مختلفی روبرو کرده است؛ اما در این میان سازمانهایی موفق هستند که به کمک ابزارهای مدیریتی و فناوریهای نوین، از فرصتهای ایجاد شده به نفع خود استفاده کنند. مدیریت دانش یکی از این ابزارها است. مدیریت دانش فرایند ایجاد ارزش از داراییهای نامرئی سازمان - سرمایه انسانی - است. هر ساله بخشی از کارمندان شرکتها و سازمانها بازنشسته می شوند.مشخصاً تعداد زیادی از این افراد از مدیران و متخصصان رشته های مختلف هستند، دراختیار گرفتن، تسهیم و استفاده از دانش این افراد قبل از بازنشسته شدن، یکی از مخاطرات و مشکلات اصلی سازمانها خواهد بود. در همین راستا، مدیریت منابع انسانی به عنوان یکی از مهمترین استراتژیهای هر سازمان شناخته می شود و مدیریت دانش به عنوان یکی از آخرین ابزارها و تکنیکهای مدیریتی، نقش مهمی را به عنوان بخشی از استراتژیهای مدیریت سرمایه های انسانی بازی می کند. بهبود عملکرد سازمان ناگزیر به استفاده از دانش ضمنی پرسنل در کنار دانش صریح آنها می باشد. بدین منظور باید فضای مناسب برای انتقال این دانش و ایجاد ارتباط کارکنان با یکدیگر فراهم شود. مدیریت دانش کمک می کند که افراد در سازمان با هم ارتباط برقرار کرده و دانش خود را به اشتراک بگذارند. این امر موفقیت سازمان را در عرصه رقابت میان دیگر سازمانها تضمین می کند. دانش به ساختار سازمانی قدرت می دهد به اعضای سازمان اجازه می دهد ارزشها و قابلیت های سازمانی را به راههای مشخص شده نشان دهند. این امر فرصت خلاقیت و نوآوری را درون نوعی بستر فرهنگی ایجاد می کند که به انسجام منجرمی شود. دانش باعث استقلال حداکثری کارکنان، فعالیت های خلاقانه و تولید حکمت سازمانی و در نهایت توسعه قابلیت خود مدیریتی افراد و گروهها را ایجاد می کند. شرکت مخابرات استان لرستان هرساله بخشی از نیروهای متخصص و با تجربه خود را از دست می دهد. با توجه به تکنولوژی پویای این صنعت و ارتباط آن با فن آوری های نو، چالشها و تهدیدهای محیطی که با آن مواجه هستیم، مشارکت کلیه افراد را در سازمان می طلبد. علاوه بر اهمیت موضوع، نسبتاً تازه و نو بودن آن و علاقه خاص محقق به انجام پژوهش در این زمینه، پژوهش فوق بدنبال بررسی و ارائه راهکارهای بکارگیری دانش کسب شده از کلیه افراد در تیم های کاری، کمیته های پژوهشی، تخصصی و
