بخشی از مقاله
چکیده
هدف از تحقیق حاضر رابطه بین بهره وری و مدیریت زمان در کارکنان ادارات ورزش و جوانان استان لرستان می باشد. از لحاظ هدف کاربردی و جزء تحقیقات میدانی می باشد. جامعه آماری این تحقیق کلیه کارکنان - رسمی، پیمانی و قراردادی - ادارات کل ورزش و جوانان استان لرستان در سال 1394برابر 157 نفر بود. که حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی و مورگان 112 نفر تعیین شد که بر اساس روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند و در نهایت 100 پرسشنامه عودت و مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. با توجه به نتایج بدست آمده، بین بهره وری و مدیریت زمان رابطه مثبت و معناداری مشاهده شد. ضریب همبستگی به دست آمده بین دو متغیر معادل 0/343 می باشد، که نشان دهنده وجود رابطه معنادار بین دو متغیر یاد شده می باشد.
با توجه به سطح معناداری به دست آمده این فرضیه در سطح معناداری 0/05 تأیید می گردد. به عبارت دیگر، هر چه مدیریت زمان افزایش یابد، میزان بهره وری سازمان نیز افزایش می یابد. لذا فرضیه فوق که مدعی است بین مدیریت زمان و بهره وری سازمان رابطه وجود دارد تأئید می شود. به طور کلی نتیجه می گیریم به میزانی که زمان را مدیریت کنیم احتمالاً بهره وری در زمینه های کاری خویش را افزایش داده ایم. در واقع اگر بدانیم برای انجام فعال یتهای رسمی و غیر رسمی، اداری و غیر اداری، زمان محدودی در اختیار ما قرار میگیرد و یا خود آن × را تعیین میکنیم، بیشترین تمرکز خود را بر چگونگی استفادهی بهینه از زمان صرف خواهیم نمود تا هم زمان موردنظر، هدر نرفته و هم بتوان برای نیل به اهداف از آن بهره مند شد. در این خصوص لازم است به یک سیستم مناسب و موثر در استفاده از مدیریت زمان بیاندیشیم.
واژههای کلیدی:مدیریت زمان، بهره وری، کارکنان ، استان لرستان
مقدمه
امروزه نقش سازمان ها در فرایند توسعه جوامع بر همگان روشن است و این سؤال همواره مطرح است که چرا برخی سازمانها در ایفای وظایف خود موفق و برخی ناموفقاند. پاسخ به چنین سؤالهایی مستلزم انجام مطالعات و تحقیقات وسیع در زمینه عوامل مرتبط با بهره وری و اثربخشی سازمانهاست - لی و چویی ، . - 2003 یکی از شروط لازم برای بهره وری و اثربخشی، اعمال مدیریت زمان است، بطوریکه لاکت کلید خود رهبری و اثربخشی را اعمال مدیریت زمان می داند و کنترل وقت را برای هر مدیری که بخواهد موفق باشد و به نتیجه اساسی برسد، امری حیاتی می داند - مهبودی، . - 1385 مدیریت زمان در سازمان ها توجه نظریه پردازان و محققان را به خود معطوف نموده است. در سازمان و اداره تربیت بدنی نیز همینگونه است و مدیریت زمان از جمله روزآمدترین موضوعاتی است که به چشم می آید.
»مدیریت زمان« یعنی توانایی این که چگونه از زمان، صحیح و به درستی استفاده کنیم تا بهتر، سریعتر و مطمئنتر به مقصود و هدفهای از پیش تعیین شده خود برسیم. به تعبیر دیگر، »مدیریت زمان« یعنی رعایت انضباط شخصی. در این شیوه مدیریت، پدیده نظم سرلوحه همه امور قرار میگیرد. مدیریت زمان در یک تعبیر ساده یعنی توانایی اداره ی زمان، که فقط به کنترل زمان و افزایش ساعات مطالعه اختصاص ندارد، بلکه به هر چیزی که منجر به افزایش بهره وری مطالعه شود ارتباط دارد. از جمله، اصول و راهبردهای مطالعه، روشهای برنامهریزی و حتی آمادگی های روانی. جوامع امروزی جوامعی هستند که در آنها تعداد ساعات کافی در طول روز وجود ندارد. فناوریهای جدید، محیط را فراهم آورده اند که تقریبا در مدت زمان کم می توان به اطلاعات زیادی دسترسی پیدا کرد و خیلی کارها را سریع تر و آسان تر انجام داد، اما تمایل به بیشتر و سریع تر انجام دادن کارها، روز به روز بیشتر می شود.
چنین رویکردی که همواره با بشر همراه بوده است، این احساس را برای او به وجود آورده که از زمان عقب میماند و نمیتواند از آن به صورت موثر بهره گیرد. تاریخ به ما می گوید که ضعف در مدیریت زمان یک مشکل قدیمی است، مسئله ای است که فناوری آن را به وجود نیاورده، آن را نمی تواند حل کند و همواره با بشر همراه بوده است. مدیریت زمان موضوعی است که همه ما، چه در زندگی شخصی و چه در زندگی حرفه ای، نیاز داریم با آن روبه رو شویم تا در زندگی موفق گردیم - لی و چویی، . - 2003مدیریت زمان یکی از مباحثی است که نقش و کارایی آن در هر عصریخصوصاً زمان کنونی که انفجار اطلاعات است، به روز بوده و کارآمد بودن علم و دانش این نقش خود را به خوبی ایفا می کند.
زمان تنها چیزی است که اگر آن را از دست دهیم غیرقابل برگشت و همچنین غیرقابل نگهداری و متوقف کردن از حرکت است و به راستی می توان گفت که انسان به خیلی از مطالب دست می یابد مگر زمان از دست داده، اگر از زمان به خوبی استفاده کنیم انجام هر کاری در بهترین زمان ممکن خواهد بود. شاید بتوان گفت که »اصل خواستن توانستن است« ریشه در تسلط بر زمان دارد، پس با مدیریت بر زمان چه در زمینه فردی که در رابطه با مسائل شخصی و خانوادگی است و چه در زمینه مهارت سازمانی مدیریت زمان می توان به خوبی ایفای نقش کرد. مدیریت زمان یکی از مباحث روز در مدیریت هر چیز برای رسیدن به هر هدف است. زمان عنصری گرانبهاست که تلف شدن آن ضایعات جبران ناپذیری را برای فرد و سازمان و به طور کلی جامعه به بار می آورد - افجه، . - 1386
امروزه متخصصان و دست اندرکاران در زمینه مدیریت، بحث جدید را تحت عنوان مدیریت اثربخش مطرح می کنند، بطوریکه در عصر ما کارایی و بهره وری والاترین هدف و ارزشمندترین مقصد همه مدیران است. همه در جستجوی کارایی بیشتر و نتیجه بخشی بالاتر و بهره وری فزون تر می باشند و تلاش هایشان در این راستا شکل می گیرد - الوانی، . - 1384 در این نگرش جدید متخصصان معتقدند که یکی از شروط لازم برای اثربخشی مدیران اعمال مدیریت زمان است. بطوریکه لاکت کلید خود راهبری و اثربخشی را اعمال مدیریت زمان می داند. او کنترل وقت را برای هر مدیری که بخواهد در کارش به نتیجه اساسی برسد، امری حیاتی می شمرد. عبدالوند - - 1389
در مطالعه ای تحت عنوان بررسی رابطه مهارت سازمانی مدیریت زمان و استرس شغلی مدیران مدرسه راهنمایی به این نتیجه دست یافت که بین مهارت سازمانی مدیریت زمان و استرس شغلی رابطه منفی معناداری وجود دارد. همچنین بصیر - 1388 - در مطالعه ای تحت عنوان مدیریت بهره وری به این نتیجه دست یافت که بهره وری ایمان راسخ برای پیشرفت انسانهاست. بهرهوری در درجه اول یک دیدگاه فکری است که همواره سعی در بهبود مستمر وضع موجود در سازمان دارد. شهره کرمی - 1388 - به این نتیجه دست یافت که برنامه ریزی در کارها می تواند بر مدیریت زمان و بهره وری در کارها موثر واقع گردد.
از آنجایی که تاسیس هر سازمان به منظور نیل به اهداف آن سازمان است، مدیر هر سازمان جهت رسیدن به اهداف سازمانی باید علاوه بر اعمال دقیق فرآیندهای پنجگانه تخصصی مدیریت که شامل: برنامه ریزی، سازماندهی، هدایت - رهبری - ، نظارت و ارزیابی است، در زمینه تخصیص بهینه منابع پنجگانه سازمانی که شامل: منابع سرمایه ای، کالبدی، انسانی، اطلاعاتی و زمانی است نیز از مهارت و توانایی لازم برخوردار باشد. چهار م نبع از منابع اخیر را می توان از جهات متعد مورد بررسی قرار داد ولی زمان، این منبع نامرئی خصوصیتی منحصر به فرد دارد چرا که محدود است و هر کاری کنید بر مقدار آن افزوده نمیشود - مککنزی، ترجمه خاکی، . - 1386 تلاش برای بهبود و استفاده مؤثر و کارآمد از منابع گوناگون همچون نیروی کار، سرمایه، مواد، انرژی و اطلاعات، هدف تمامی مدیران سازمانهای اقتصادی و واحدهای تولیدی صنعتی ومؤسسات خدماتی است.
وجود ساختار سازمانی مناسب، روشهای اجرائی کارامد، تجهیزات و ابزار کار سالم، فضای کار متعادل و از همه مهمتر نیروی انسانی واجد صلاحیت و شایسته از ضروریاتی هستند که برای نیل به بهره وری مطلوب باید موردتوجه مدیران قرار گیرد. بدون شک اگر زمان به نحو شایسته ای استفاده نشود و افراد به ارزش واقعی آن پی نبرند هرگز نخواهند توانست نتیجه مثمرثمری داشته باشند. اگر افراد بر زمان، کنترل و تسلط نداشته باشند و نتوانند با برنامه ریزی صحیح و تعیین اولویت ها و کارهای ضروری و اختصاصی وقت متناسب با اهمیت و ضرورت کار، وظیفه خود را تنظیم نمایند، هرگز به موفقیت نخواهند رسید و نمیتوانند بر اثربخشی سازمان موثر باشند - لاکت، ترجمه علوی، . - 1383بهره وری که مفهوم است که ارتباط بین محصول تولید شده - خدمات ارائه شده - را با عوامل بکار رفته در تولید آن محصول - خدمات - بیان میکند. این ارتباط بیشتر به شکل ساده در قالب یک مدل به صورت نسبت ساده مطرح میشود - انصاری رنانی، سبزی علی آبادی، . - 1388
بهرهوری مجموع دو واژه »کارایی: انجام درست کار« و » اثربخشی: انجام کارهای درست« است که در تعریف ساده گفته میشود بهرهوری »انجام درست کارهای درست« میباشد - زاهدی و نجاری، . - 1385 برای ارتقای بهره-وری باید قبل از هرچیز عوامل مؤثر بر بهرهوری را به خوبی شناخت. عوامل مؤثر بر بهرهوری نیروی انسانی را میتوان در قالب تحصیلات، آموزش، تجارب نیروی کار، کیفیت مدیریت، سرمایه گذاری در تجهیزات، تکنولوژی و محیط اجتماعی دسته بندی کرد - کورلا،. - 2010 در مدل کانن، عوامل مؤثر بر بهبود بهره وری نیروی کار عبارتند از: نظام شایسته سالاری، نظام پاداش و خدمت، حقوق ماهانه مکفی، فوق العادههای شغلی و مزایای بازنشستگی، آموزش و بالنده کردن نیروی کار، بهبود اوضاع کاری و رفاه کارکنان، نظام پیشنهادات، مشارکت و گردش شغلی کارکنان - لاوو، 2000 - .ینا در حالی است که میوری اینسورٍ و نیویل اسمیت ، متغیرهای دیگری را معرفی کردهاند: عملکرد، وضوح نقش، شایستگی، محیط، ارزشها، تناسب ترجیحی و پاداش.
در مدل هرسی و اسمیت، نیز عنوان شدهاند: عملکرد، توانایی، وضوح، حمایت سازمانی، انگیزه، ارزیابی، اعتبار و محیط - انصاری رنانی و سبزی علی آبادی، . - 1388 برای ارتقاء بهره وری نیروی انسانی قبل از هر چیز باید عوامل مؤثر بر آن را شناسایی نمود - رینا، - 1977 زیرا منابع انسانی سازمان منابع تجدید ناپذیرند و کسب و حفظ نیروی انسانی متخصص در واژه بهرهوری نهفته است که ادارات ورزش و جواناننباید به دیده اغماض به آن نگاه کنند. بدون تردید فرایند بهرهوری نیروی انسانی متاثر از عامل خاصی نیست و نتیجه تعامل و ترکیب عوامل گوناگونی است.هر سازمان اهداف از پیش تعیین شده ای دارد که تاخیر در تحقق آن ها، زیان هایی در پی خواهد داشت. فرهنگ هر سازمان تاثیر به سزایی بر چگونگی استفاده کارکنان از زمان دارد. با توجه به اینکه حداقل نصف عمر افراد شاغل در محیط کار سپری می شود و از طرفی بسیاری از روابط و مناسبات اجتماعی در طی ساعات کار شکل می گیرد، استرس ناشی از کار یا استرس شغلی می تواند در سلامت و خشنودی آن ها علاوه بر کارایی و اثر بخشی، موثر باشد.
یکی از سازمان های مهم در جامعه اداره ورزش و جوانان می باشد از آنجا که مستقیما مرتبط با جوانان برومند و ورزشکار کشور ماست و از آنجا که بهره وری و اثر بخشی این سازمان بسیار پر اهمیت است و از جمله متغیرهایی که با میزان بهره وری و اثر بخشی رابطه دارد، متغیر مدیریت زمان است، لذا با توجه به اهمیت مدیریت زمان در بالا بردن سطح بهره وری و اثربخشی سازمان ها خصوصا ادارات ورزش و جوانان استان لرستان به نظر می رسید که لازم است چنین تحقیقی صورت پذیرد. بنابراین تحقیق حاضر تحت عنوان "بررسی رابطه مدیریت زمان با بهره وری سازمانی کارکنان سازمان ورزش و جوانان استان لرستان" در پی آن است تا با انجام بررسیهای لازم، میزان استقرار "مدیریت زمان"، رابطه این مفهوم را با بهره وری سازمان مورد ارزیابی قرار دهد. امید است با شناسایی میزان حاکمیت و استقرار "مدیریت زمان" گامهای موثری در اجرای هرچه بهتر رسالت ادارات ورزش و جوانان استان لرستان برداشته شود.
