بخشی از مقاله
خلاصه :
موضوع:امروزه تقریباً تمام سازمانها و من جمله سازمانهای بهداشتی می کوشند تا با دریافت گواهی استانداردها وجوایز کیفی بر وجود کیفیت بالا در محصولات و خدمات خود صحه بگذارند.هدف ازاین پژوهش تعیین رابطه میان سطح استقرارسیستم مدیریت کیفی ایزو 9001 - 2008با شاخص های اثربخشی کیفی در بیمارستانهای شهرستان رشت از دیدگاه کارکنان می باشد. روش :این مطالعه توصیفی تحلیلی در سال 1391 میان 3 بیمارستان دارنده گواهی استقرار سیستم مدیریت کیفیت بر اساس استانداردهای ایزو 9000 در شهر رشت انجام پذیرفت،داده های این تحقیق از طریق پرسشنامه خود تنظیمی پژوهشگر و با تعیین روایی محتوایی و استانداری آن ،جمع آوری وبا نرم افزار SPSS21 تحلیل شد.ضریب آلفای کرونباخ جهت تایید پایایی داده ها %88 می باشد یافته ها: رابطه معنی داری میان سطح استقرار ایزو وبرخی شاخص های اثربخشی کیفیتی در بیمارستانهای مورد مطالعه وجود دارد - 72/4 . - r= %58 - , - p<0.05 درصدکارکنان با تاثیر سیستم مدیریت کیفی ایزو بر افزایش ضریب اشغال تخت و 83/8 درصد آنها با تاثیر استقرار این سیستم بر متوسط اقامت بیماران در بیمارستانها مخالف هستند. نتیجه گیری: کسب دیدگاه سیستمیک توسط یک ابزار سیستم ساز قوی مانند سیستم مدیریت کیفی ایزو و کاربرد عملی الزامات این سیستم در ممیزی های سازمانی علاوه بر تصحیح کارکرد سیستمهاو بهبود عملکرد کارکنان، موجب ارتقا برخی از شاخص های بیمارستانی خواهد شد.
کلمات کلیدی: سیستم مدیریت کیفیت ایزو9001-2008 ،اثربخشی،کیفیت
.1 مقدمه - با 2 خط 9pt فاصله از کلمات کلیدی -
آنچه مسلم است در دو دهه اخیر توجه و علاقه مدیران سازمان¬ها، مؤسسات خدماتی و تولیدی کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه به کیفیت به میزان قابل توجهی افزایش یافته است .[Motwani-1994] فشارهای فزآیندهای بر بسیاری از سازمانها باعث شده تا آنها خود را با نگرش نظام یافتهتری در ارتباط با سیستمهای مدیریت نوین و توسعه آن در زمینههای ایمنی و بهداشت و محیط زیست در محیطهای کاری، مشتریان و جامعه مطابقت دهند.>Bleeker-2008] تعداد بیشماری از مدیران سازمان¬ها کیفیت را به عنوان یک عامل مهم و استراتژیک تلقی میکنند با افزایش رقابت در علوم پزشکی و افزایش انتظارات بیماران سازمانهای بهداشتی و درمانی را نیز به ارگانهای پیچیده تبدیل شده ا ند که این امر آنها را نیازمند ایجاد یک توازن مطلوب میان منابع و رضایت مشتریان می سازد2005] [Harrington. - این در حالیست که میزان رضایت بیماران در بیمارستانهای دارای گواهی ایزو 9000 نسبت به بیمارستانهای فاقد این گواهینامه 60/32 به 47/6 گزارش می شود . - 10 - بی شک برای رسیدن به کیفیت برتر سازمانهای بهداشتی درمانی مانندتمامی سازمانهای دیگر نیازمند آن هستند تا سیستمهای را بکار گیرند که هر روز موثرتر و کار آمدتر گردند ]مصدق راد-[1384
کیفیت بدان گونه که در مدیریت بیمارستانها بکار برده می شود دارای معنا و مفهومی بیش از تعریف غیر رسمی از محصول و خدمتی است که از میانگین محصولات و خدمات دیگربهترباشد،این امر همچنین بدان معناست که بیمارستان بدون ارتکاب خطا و اصلاح اشتباهات در وهله نخست کارهای درستی را انجام دهد . با تاکید بر این نکته می توان از هزینه های زیاد مربوط به دوباره کاریها و گاه نتایج ناگوار جانی و مالی جلوگیری کرد. - . - 4 انتخاب نوع سیستم کیفی مورد نظر در بیمارستانها به عوامل مختلف بستگی داشته است در بررسی مقایسه ای چهار نوع سیستم مدیریت کیفی در بیمارستانهای اروپا نتیجه گیری میشود انتخاب نوع سیستم کیفی جهت بهره برداری بستگی به خواسته و توانایی افراد وسازمانها جهت پذیرش استانداردها و روشهای موجود داشته و با توجه به نوع برنامه سازمان در آینده می تواند برگزیده گردد . - 11 -
در کشور ما بسیاری از معیارهای گزینش سیستم کیفی، دارای کفایت مورد نیاز نبوده است و بیشتر مدلها با تاثیر پذیری از کشورهای دیگر ، بدون بومی سازی و منطبق نمودن با ارزشها و نوع کاربری داخلی برای مدتی درون سیستم اجرا شده که با ورود خود، همانند یک اپیدمی کلیه سازمانهای بهداشتی و درمانی را گرفتار نموده است. این در حالیست که مجریان و بهره برداران از این سیستم ها ، هنوز خود اعتقاد کامل به کسب نتایج مورد انتظار از سیستم ها را نداشته و بیشتر بدلیل به روز کردن سازمان و بیمارستان و برطرف ساختن برخی از الزامات قانونی از سوی مراجع قانونی وارد این عرصه می شوند که این عدم اعتقاد به سیستم اجرای کیفی علاوه بر دلسرد نمودن کارکنان در فاز اجرا، خود بزرگترین آفت در جهت رسیدن به نتایج کیفی را فراهم می آورد. - - 5 اهمیت وجود یک سیستم درمانی جهت پاسخگویی به مراجع مختلف در سازمانهای بهداشتی ودرمانی و سردرگمی مدیران در انتخاب نوع سیستم کیفی ، لزوم افزایش دانش مدیران و روسا بیمارستانها در مقوله دانش کیفیت و سیستم های موجود آنها را در انتخاب نوع سیستم متناسب با فرهنگ سازمانی ودرجه بلوغ آن، شرایط اجتماعی و بنیه مالی سازمان را آشکار می سازد . - 3 -
نتایج تحقیقی در بیمارستانهای دانشگاهی در تهران که موفق به دریافت گواهی ایزو شده بودند با موضوع فرهنگ سازمانی و رابطه آن با میزان استقرار سیستم کیفی بیان داشت جهت توفیق مدیریت کیفیت جامع به منزله راهبرد تحول در سازمان ، لازم است که مدیریت به صورتی به تغییر فرهنگ اقدام کند که با اصول مدیریت کیفیت جامع و ارزش ها و اعتقادات مورد نظر سازگار و همسو باشد - . - 9 یکی از سیستم های کیفی موجود در کشور،نظام مدیریت کیفیت مبتنی بر استاندارد های بین المللی سری ایزو9000 با عناصری است که با شناسایی تمامی فعالیت های تاثیرگذار بر حوزه کیفیت و مکتوب نمودن آن در تلاش است با انطباق فرایندها با الزامات استاندارد، فرایندهای ناقص را اصلاح و درسراسر بیمارستان اجرا نماید. - - 6 هوول نیز درتحقیقات خود، مستند سازی فرآیندهای کلیدی بیمارستان را بدلیل انبوه اطلاعات و مستندات و سردرگمی در آنها ضروری دانسته و آنرا از نکات قوت سیستم کیفی ایزو میداند [heuvel-2005.]
در حال حاضر تقریباً تمام سازمان¬ها و من جمله سازمان¬های بهداشتی به سمت دریافت گواهی استانداردهای کیفیت حرکت میکنند و بسیار راغب هستند تا با کسب گواهی¬ ها و جوایز کیفیت بر وجود کیفیت بالا در محصولات و خدمات خود صحه بگذارند و به نوعی از این راه خدمات خود را پر رنگ¬تر نمایند. بنظر می رسد حضور این سیستم در نظام بهداشتی درمانی کشور ما به نسبت سیستم¬های کیفی دیگر قدمتی دیرین دارد و سنجش استقرار این سیستم امکان پذیرتر به¬ نظر می¬آید. هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه¬ی سطح استقرار سیستم مدیریت کیفیت ایزو 9001 و شاخص های اثربخشی کیفیتی در بیمارستان¬های شهرستان رشت از دیدگاه کارکنان است.
روش کار:
این مطالعه توصیفی تحلیلی در میان 3 بیمارستان دارای گواهی سیستم مدیریت کیفی ایزو 9001-2008 در شهرستان رشت انجام پذیرفت ، کلیه کارکنان بیمارستان جامعه آماری پژوهش را تشکیل می دهدکه حجم نمونه ازطریق فرمول کوکران 352نفرتعیین گردید. پایایی پرسشنامه خود تنظیمی پژوهشگر ، با ضریب آلفای کرونباخ %88 تایید گردید. پژوهشگر از طریق پرسشنامه ، با 24 سنجه، نظرات کارکنان را جمع آوری و داده های خام مورد نیاز جهت آزمون فرضیه ها را به کمک رایانه و نرم افزار ثبت نمود . این داده ها از طریق نرم افزار spss21 تجزیه و تحلیل شده و در دو مرحله به اطلاعات مورد استفاده در این تحقیق، تبدیل شد. در مرحله اول که تجزیه و تحلیل توصیفی می باشد، داده های جمع آوری شده به صورت جدول آمارتوصیفی و نمودار هیستوگرام ارائه و در مرحله دوم از طریق تجزیه و تحلیل استنباطی با استفاده از تکنیک آزمون ضریب همبستگی پیرسون فرضیات تحقیق مورد آزمون قرار گرفت.
نتایج:
بررسی دیدگاه کارکنان رابطه معنی داری میان استقرار سیستم مدیریت کیفیت ایزو و برخی از شاخص های ثربخشی کیفیتی راگزارش نمود. - - r= %58 - , - p<0.05 نتایج بدست آمده از تحلیل مشخصات دمو گرافیک تحقیق نشان داد سمت - %38/6 - افراد پاسخ دهنده پرستار بوده که میانگین سنی اکثر آنها - - % 55 بالای 36 سال می باشد. در حالیکه اکثر آنها مدرک کارشناسی - - %78/1 داشته اند سابقه خدمتی ای در حدود 15-11 سال با وضعیت استخدامی رسمی را تجربه کرده اند . Leer در بررسی دیدگاه مجریان،در استقرار ایزو در دپارتمان رادیوتراپی اروپا ، امتیاز اصلی این پروژه را ایجاد فضای باز جهت بحث و بررسی سازمانی دانسته است - - 1995-Leer که می توان با نتایج کسب شده این تحقیق در خصوص
