بخشی از مقاله
چکیده
فراشناخت یک مفهوم چندوجهی است و دربرگیرنده دانش، فرایندها و راهبردهایی است که شناخت را ارزیابی، نظارت ویا کنترل می کنند. با عنایت به اینکه باورهای فراشناخت مادران می تواند بر باورهای منطقی و غیرمنطقی فرزندان تاثیر بگذارند. بنابراین هدف اساسی از انجام این پژوهش تعیین رابطه بین اعتماد شناختی مادران با باورهای غیرمنطقی دختران مقطع متوسطه دوره دوم شهر کرمان درسال1395 بوده است. پژوهش حاضر پیمایشی و از نوع همبستگی بوده است.
جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دختران مقطع متوسطه دوره دوم شهر کرمان به تعداد 11716 نفر در سال 94-95 مشغول به تحصیل می باشند و همچنین کلیه مادران این دختران دانش آموز به تعداد 11700 می باشد. نمونه پژوهش حاضر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و با استفاده از فرمول کوکران به نسبت سهم هر طبقه در دو ناحیه یک و ناحیه دو به تعداد 373 نفر دختر و 373 نفر مادر به عنوان نمونه آماری تعیین شد.
ابزار این پژوهش پرسشنامه های باورهای فراشناخت کارت رایت هاتون و ولز - - 1997، پرسش نامه باورهای غیرمنطقی جونز بوده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون رگرسیون چند متغیره و Anova استفاده گردید. نتایج نشان داد که باورهای اعتماد شناختی مادران با باورهای غیرمنطقی رابطه مثبت و معنی داری دارد.
مقدمه
خانوادهیکی از مهمترین نهادهای اجتماعی، ا ساس ت شکیل جامعه و حفظ عواطف ان سانی ا ست و هرگونه نارسایی در عملکرد خانواده تأثیر نامطلوبی در بهنجار نمودن فرزندان ایجاد میکند
کارکرد خانواده در اصل اشاره به ویژگیهای سیستمی خانواده دارد. بهبیاندیگر عملکرد خانوادهیعنی، توانایی خانواده در هماهنگی یا انطباق با تغییرات ایجاد شده در طول حیات، حل کردن تعارضها، همبستگی میان اعضا و موفقیت در الگوهای انضباطی، رعایت حدومرز میان افراد و اجرای مقررات و اصول حاکم بر این نهاد با هدف حفاظت از کل نظام خانواده است
عملکرد خانواده بیشتر مربوط به ویژگیهای خانواده و شیوههای سیستمی و خانواده از نظر اپشتاین - 1983 - مراودههای بین اع ضای آن ا ست تا مربوط به ویژگیهای درون روانی یکایک اع ضای خانواده؛ و شامل هفت بعد مو سوم به ارتباط، آمیزش عاطفی، ایفای نقش، عملکرد کلی، حل م شکل، همراهی عاطفی و کنترل رفتار میبا شد
عملکرد خانواده جنبه مهم محیط خانواده ا ست که سلامت جسمانی، اجتماعی و هیجانی کودکان را تحت تأثیر قرار میدهد. در واقع آنچه درون خانواده اتفاق میافتد و چگونگی عملکرد آن میتواند یک عامل کلیدی در ایجاد انعطافپذیری و کاهش خطرات فعلی و آینده مرتبط با رویدادهای ناگوار و شرایط نامناسب باشد از این رو سالمسازی اعضای خانواده و رابطهشان بیگمان اثرهای مثبتی را درجامعه خصوصاً در نوجوانان به دنبال خواهد دا شت و میتوان گفت عملکرد خانواده بر عملکرد جامعه تأثیر م ستقیم و به سزایی میگذارد
اکثر افراد ناسازگار و مسأله دار، وابسته به خانوادههای آسیب دیده هستند و فرزندانی که مربوط به خانوادههای پر ک شمکش میبا شند به سبب عدم برخورداری از آرامش روانی و عدم تمرکز و آ شفتگی، بی شتر در معرض رفتارهای نا سازگارانه قرار دارند ؛ بنابراین آ سیب روانی صولاً یک م شکل درون فردی در یک عضو خانواده نیست، بلکه یک فرایند تعاملی بین اعضای خانواده است. پژوهشها نشان میدهد بین عملکرد ضعیف مادر خانواده و ابتلای فرزندان به علایم ج سمی، ا ضطراب، اختلال خواب، اف سردگی و اختلال در کارکرد اجتماعی رابطه معناداری وجود دارد
لذا با توجه به اهمیت وجود باورهای غیرمنطقی در نوجوانان دختر و اهمیت تاثیر روابط خانواده خ صوصا مادر در شکل گیری بسیاری از جنبه های شخصیتی نوجوانان دختر و بروز استرس و اضطراب ناشی از باورهای غیرمنطقی در نوجوانان دختر، پژوهش حاضر بدنبال بررسی رابطه بین باور اعتماد شناختی مادران با باورهای غیرمنطقی دختران است
روش پژوهش
روش پژوهش حاضر پیمایشی است و با توجه به هدف پژوهش ازنوع کاربردی، از لحاظ روش، ازنوع توصیفی، از لحاظ آماری ازنوع همبستگی و از نظرجمع آوری اطلاعات میدانی است. جامعه آماری شامل کلیه دختران مقطع متوسطه دوره دوم شهر کرمان به تعداد 11716 نفر در سال 94-95 مشغول به تحصیل می باشند. جامعه آماری کلیه مادران دختران مقطع متوسطه دوره دوم شهر کرمان به تعداد 11700 نفر می باشند. به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و با استفاده از فرمول کوکران به نسبت سهم هر طبقه در دو ناحیه یک و ناحیه دو به تعداد 373 نفر دختر 373 نفر مادر به عنوان نمونه آماری تعیین شد .
ابزار پژوهش پرسشنامه فراشناخت
فرم اولیه این پرسشنامه شامل 65 ماده بوده است که به وسیله کارت رایت هاتون و ولز - - 1997 ، طرح شده است تا نگرانی ها و افکار مزاحم را بررسی کند. فرم پذیرفته شده پرسشنامه فراشناختٌ، شامل 30 سوال است که بعدها توسط کارت رایت هاتون و ولز - - 2004، شبیه به فرم اولیه ایجاد و گسترش داده شده است - ولز ، 1995،1997؛به نقل از کارت رایت هاتون و ولز،. - 2004 این مقیاس براساس مدل کنش اجرایی خود تنظیمیٍ ولز و ماتیوس ساخته شده است.
این پرسشنامه شامل 5 خرده مقیاس به شرح زیر است:
-1 اعتمادشناختی: 5 عبارت . - 29-25-23-16-7 - : عباراتی مثل: من به حافظه ام اعتماد ندارم- من حافظه ضعیفی دارم.
-2 باورهای مثبت در مورد نگرانی: 6 عبارت: . - 27-22-18-9-6-1 -
عباراتی مثل: نگرانی به من کمک می کند تا مشکلاتم را حل نمایم- من باید نگران باشم تا بتوانم مرتب بمانم.
-3 وقوف شناختی: 7 عبارت: . - 30-17-15-12-11-4-2 -
عباراتی مثل: من توجه دقیقی به شیوه کارکرد ذهنم دارم - من دائما افکارم رابررسی می کنم.
-4 افکار خطرناک و کنترل ناپذیر: 9 عبارت . - 28-20-14-13-10-8-6-5-3 - :
عباراتی مثل: زمانی که نگرانی ام شروع می شود نمی توانم آن را متوقف کنم- من نمی توانم افکار نگران کننده ام را نادیده بگیرم.
-5 نیاز به کنترل افکار: 4 عبارت: . - 26-24-21-19 -
عباراتی مثل: عدم توانایی در کنترل افکارم نشانه ضعف من است - من به خاطر عدم کنترل افکارم قابل اعتماد مجازات خواهم شد.
پرسشنامه باورهای غیرمنطقی
این آزمون در سال 1868 - 69 توسط جونز ساخته شده و یکی از کاربردیترین ابزارهای اندازهگیری باورهای غیرمنطقی در جهان است. در بیشتر تحقیقاتی که پیرامون رابطه باورهای غیرمنطقی با کنشهای رفتاری و عاطفی در زمینه درمان عقلانی - عاطفی صورت گرفته است از این آزمون استفاده شده است.
پرسشنامه باورهای غیرمنطقی جونزَ، شامل 100 سؤال است که هر ده سؤال یک خرده مقیاس باورهای غیرمنطقی را میسنجد و جمعاً ده باور غیرمنطقی در این آزمون مورد سنجش قرارمیگیرد. این خردهمقیاسها عبارتند از: توقع تأیید از دیگران، انتظارات بیش از حد از خود، سرزنش خود، واکنش همراه با ناکامی، بیمسئولیتی هیجانی، بیش دلواپسی اضطرابی، اجتناب از مشکل، وابستگی، درماندگی برای تغییر و کمالگرایی.
طبق تحقیقی که توسط وودز صورت گرفته مشخص شده که تا بهار سال 1992 میلادی در 81 مقاله با 25 پایاننامه دکتری از این ابزار استفاده گردیده است. وودز طی دو دهه 1970 - 92 از این ابزار در زمینه تحقیق بر روی بیش از 200 دانشآموز مراجع در کارگاههای آموزشی و امثال آن استفاده نموده است که موضوعات تحقیقی در زمینه سردرد، اختلالات روانتنی، خودکشی، اضطراب، و خشم بوده است
یافته های پژوهش
جدول .1بررسی رابطه بین اعتماد شناختی و مؤلفههای باورهای غیرمنطقی
