بخشی از مقاله
چکیده :
خانواده مهم ترین واحد تأثیرگذار بر فرد می باشد.عملکرد تحصیلی بسیاری از دانش آموزان تحت تأثیر پایگاه اجتماعی - اقتصادی خانواده می باشد از این رو هدف از این تحقیق بررسی رابطه بین پایگاه اجتماعی اقتصادی والدین و عملکرد تحصیلی در دانش آموزان مقطع ابتدایی شهرستان مسجدسلیمان می باشد. از این رو فرضیاتی به قرار ذیل مطرح گردیده است :
- 1 بین تحصیلات والدین و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه ای مستقیم وجود دارد ،
-2 بین اشتغال مادران و پیشرفت تحصیلی فرزندان رابطه ی معنادار آماری وجود دارد.
-3 به نظر می رسد وضعیّت اقتصادی خانواده بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می تواند تأثیر بگذارد.
-4 ممکن است بی سوادی والدین بتواند بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تأثیر منفی بگذارد
-5 نوع شغل پدر بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تأثیر دارد.
-6 میزان سواد والدین بر پیشرفت تحصیلی تأثیر مثبت دارد. سپس با استفاده از نمونه گیری خوشه ای، نمونه ی 50 نفره از دانش آموزان انتخاب گردید و پرسشنامه بین دانش آموزان توزیع گشت. نتایج نشان داد که بین متغیر وابسته و متغیرهای مستقل تحقیق رابطه وجود دارد.
مقدمه:
نظام هستی بر اساس مهر و محبت پروردگار به انسان پدید آمده است . اگر عشق و محبت نبود ، نه طلوعی بود و نه غروبی ، نه بهاری بود و نه شکفتن گلها و نه نغمه های شورانگیز بلبلان شنیده می شد. نه کوهساری وجود داشت نه آبشاری نه امواج غلتان دریاها به چشم می خورد و نه ستارگان درآسمان ها چشمک می زدند. اگر می خواهید کودکان ما با نشاط و خرّمی زندگی کنند ، اگر می خواهید استعدادهای خداوندی درآن ها شکوفا شود واگر می خواهید روح امید ، اعتماد وتلاش در آن ها زنده شود زندگی خانوادگی را از مهر و محبت سرشار نمائیم و در و دیوارخانه را با صفا و صمیمت آذین کنیم .
رسول خدا - ص - می فرماید : هیچ بنایی نزد خداوند محبوب تر از بنای خانواده نیست .مهّم ترین نهادی که وظیفه آماده کردن افراد جامعه را به عهده دارد خانواده است. والدین هستند که امکانات مادی تحصیلی مانند غذا ، لباس ، لوازم التحریر را برای فرزندان فراهم و در جهت رفع نیازهای جسمی و روحی آن ها می کوشند . اگر فرزندان در این جامعه کوچک یعنی خانواده سالم متکی به نفس ، مسئولیت پذیر ، منظم و با ایمان بارآمدند ، هنگامی که وارد اجتماع می شوندجامعه هم آنها را خواهد پذیرفت .
بنابراین مسئولیت پدر ومادر در دوران کودکی فرزندان خیلی سنگین است وغفلت وعدم توجه در پاکی وکامل بودن غذای جسم و روح کودک عوارض غیر قابل جبرانی به بار خواهد آورد.برقراری ارتباط صحیح و مطلوب با کودکان ، نظم بخشی به رفتار و ایجاد عادت های خوب در آنان مستلزم نگرش درست و وجود ارتباط مستمر میان والدین و معلمان و داشتن اطلاعات واقع بینانه از وضعیت رفتار و نحوه ی انجام تکلیف توسط دانش آموزان درخانه است.
براساس این بینش و با استفاده از روش های دینی می توان در طول سال تحصیلی برنامه ریزی صحیح تدارک دید تا دانش آموز از شخصیتی والاتر برخوردار باشد و به منش ها و عادت های ارزشمند و پسندیده مجهز گردد. این امر زمینه تجلی ایمان و گرایش به عزمی خلاق را در دانش آموز فراهم خواهد ساخت. آنان پیش از آن که با مشکلات و دشواری های رفتاری بزرگترها روبرو شوند ، از همان اوان کودکی می توانند با برنامه ریزی صحیح والدین در زندگی به تدریج به رفتار خود نظم و ترتیب دهند و زمینه رعایت مقررات را در خویشتن به وجود آورند و این برنامه ریزی به والدین ومربیان آگاه ، مدیر و مدبّر نیاز دارد تا بتوانند این اهداف را اجرا و تحقق بخشند.
تحصیل فرزندان امروزه یکی از دغدغه های مهم خانواده های کشورمان را تشکیل می دهد این دغدغه بیشتر به دلیل وابستگی آینده فرزندان به میزان توفیق آنان در تحصیل است اگر چه این دل نگرانی ها برای اعتلا و ارتقای تحصیلی فرزندان و در کل نظام آموزش و پرورش نقطه ای امید بخش و خوشایند به حساب می آید.در شکل دیگر نوعی اضطراب و تشویش برای خانواده ها و دانش آموزان فراهم می نماید که چنانچه فردی مراحل تحصیل را به شکلی کامل طی نماید و راه یابی او به دانشگاه دچار اشکال گردد دیگر نمی تواند فردی موفق و شهروندی مؤثر به لحاظ اجتماعی به شمار آید.
به نظر می رسد نظام تربیتی ما باید به گونه ای برنامه ریزی شود که از سویی افت تحصیلی را کاهش دهد و کارایی آموزشی را بالا ببرد و راه های پیشرفت تحصیلی را برای اعتلای آموزشی در پیش گیرد و از سوی دیگر ملاک توفیقات اجتماعی و شغل یابی را تنها مدارک تحصیلی دانشگاهی شاخص قرار ندهد.بلکه شایستگی های فردی، ابتکارات انسانی و تلاش های سازنده افراد را به عنوان ملاک اعتباری برای شاخص های اجتماعی و نیاز های شغلی مورد توجه قرار دهد.یکی از مشکلات نظام های آموزشی هر کشور افت تحصیلی است که یک نظام آموزشی کارآمد کمترین افت و بالاترین بازدهی را دارد.
وقتی صحبت از افت تحصیلی می شود شامل جنبه های مختلف شکست چون غیبت مطلق از مدرسه ترک تحصیل قبل از موعد مقرر، تکرار پایه تحصیلی ، کیفیت نازل تحصیلات دانش آموزان با آنچه تداعی میگردد.خانواده کانون شکل گیری هویت فرد و خاستگاه هویت انسان بوده و احساس هویت متکی بر احساس تعلق و احساس مجزا بودن می باشد
قدم اول در موفقیت این است که پیروز شدن را بخواهیم ، تنها به این صورت است که اصول موفقیت را به آسانی خواهیم آموخت. پیروزی در تحصیل به عوامل گوناگونی بستگی دارد و این عوامل درمجموعه ای فردی ، آموزشگاهی ، خانوادگی و اجتماعی طبقه بندی می شود.بی تردید پیشرفت تحصیلی دانش آموزان به عوامل مختلفی نظیر درآمد ، سطح تحصیلات والدین، رفتار والدین ، فضای خانواده ، شبکه ارتباطی ، نوع مدرسه ، امکانات آموزشی ، رفتار معلم و بسیاری از عوامل دیگر بستگی دارد.
در این تحقیق من عامل دوم یعنی سطح تحصیلات والدین را مورد بررسی قرار می دهم.سطح تحصیلات و فرهنگ خانواده ، همانند سایر عوامل مرثر بر پیشرفت تحصیلی به اشکال مختلف در پیشرفت تحصیلی و یا افت تحصیلی تأثیر می گذارد.نحوه برخورد والدین ، فرزندان برخوردار از نعمت پدر ومادر ، تشویق یا تنبیه ومنعیت اقتصادی و محیط عاطفی خانواده ، میزان سواد والدین بر پیشرفت تحصیلی فرزندان خود تاثیر بسزایی دارد.
و سرنوشت کودک را تغییر داده و در شکوفایی یا پس ماندگی استعداد و هوش او تأثیر انکار ناپذیری دارد.یکی از وقایع دردناک که از مطالعه روی رشد کودکان با توانایی های بالقوه یکسان به عمل آمده است. این است که رشد وپرورش وکسب اطلاعات در این کودکان خیلی متفاوت است . کودکانی که درخانواده هایی تحصیل کرده وفرهنگی بارمی آیند، معمولاً نسبت به کودکانی که از ین نظر کمتر حمایت شده اند، پیشرفت مداوم و پیوسته تری دارند.
خانواده یک واحد اجتماعی است که بین اعضای آن ارتباط تنگاتنگ و همه جانبه برقرار است و از این جهت با بسیاری از واحدهای اجتماعی متفاوت و متمایز می شود. از آنجا که والدین بیشترین وقت را با فرزندان خود می گذرانند روابط آنها با فرزندان می تواند نقش مهمی در پیشرفت رفتار فرزندان داشته باشد. یک خانواده سالم و پویا، خانواده ای است که میان اعضای آن بویژه میان والدین و فرزندان، رابطه ی انسانی و سالم حاکم باشد.
مادران و پدران توانا کسانی هستند که از دانایی ها و مهارتهای لازم در خصوص ارتباط با فرزندان برخوردارند. پدر و مادر عقلاً و اخلاقاً موظف به تربیت فرزندان هستند. بخشش پدر و مادر نباید صرفاً در حد مال و ثروت باشد و یا اینکه قطعه زمینی را به نام فرزند قباله کنند. بلکه طبق فرموده حضرت علی - علیه السلام - بهترین بخشش و تفضل ادب نیک می باشد. و همینطور در روایت دیگری می فرمایند: بهترین میراثی که پدران برای فرزندان باقی می گذارند، ادب و تربیت است.
براین اساس نباید آنها را به حال خود واگذاشت. پدر و مادر وظیفه دارند موجبات رشد او را از هر حیث فراهم آورند و نهال شخصیت او را پرورش دهند. بخشی از دانستنی های ضروری برای والدین، دانش ومهارت مربوط به بر قراری ارتباط با فرزندان است. .امام سجاد - علیه السلام - در مورد حق فرزند بر پدر می فرمایند:بدان که او پاره ای از وجود تو است. در دوران حیات در رابطه با خیر و شرش، تو باید از او مراقبت کنی.تو مسئول ادب و تربیت نیکویش هستی. تو باید او را به سوی پروردگارش جهت دهی.این تو هستی که باید او را کمک کنی تا به اطاعت خدا بپردازد.
اگر درباره اش احسان کنی، پاداش می بری.اگر درباره اش بدی کنی، معاقب و مورد کیفر واقع می شوی.
اهداف تحقیق :
هدف کلی : تعیین رابطه بین پایگاه اجتماعی اقتصادی والدین و عملکرد تحصیلی در دانش آموزان مقطع ابتدایی شهرستان مسجدسلیمان
اهداف جزئی :
- تعیین رابطه بین میزان درآمد والدین و عملکرد تحصیلی فرزندان
- تعیین رابطه بین میزان تحصیلات و عملکرد تحصیلی فرزندان
- تعیین رابطه بین شغل والدین و عملکرد تحصیلی فرزندان
- تعیین رابطه بین نوع شغل والدین و عملکرد تحصیلی فرزندان
- تعیین رابطه بین اشتغال مادران و عملکرد تحصیلی فرزندان
فرضیه های تحقیق :
- 1 بین تحصیلات والدین و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه ای مستقیم وجود دارد ،
- 2 بین اشتغال مادران و پیشرفت تحصیلی فرزندان رابطه ی معنادار آماری وجود دارد.
3 -به نظر می رسد وضعیّت اقتصادی خانواده بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می تواند تأثیر بگذارد.
- 4 ممکن است بی سوادی والدین بتواند بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تأثیر منفی بگذارد
-5 نوع شغل پدر بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تأثیر دارد.
6 میزان سواد والدین بر پیشرفت تحصیلی تأثیر مثبت دارد
