بخشی از مقاله
چکیده:
هدف پژوهش حاضر ارتباط کمال گرایی والدین با خود تنظیمی تحصیلی و خود کنترلی در دانش آموزان پسر مقطع متوسطه می باشد. روش تحقیق حاضر توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری، شامل تمامی دانش آموزان پسر پایه اول مقطع متوسطه دوره دوم شهرستان سوران در سال تحصیلی 96-95 می باشد و حجم نمونه 140 نفر است که به صورت سلسله مراتبی با استفاده از جدول مورگان از بین 235 نفر انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های کمال گرایی فراست. - 1990 - FMPS خود نظم دهی تحصیلی کانل و ریان . - 1987 - خود بازداری وینبرگر و شوارتز - 1990 - استفاده شد تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش همبستگی پیرسون، رگرسیون گام به گام استفاده شد. نتایج نشان داد که بین کمال گرایی والدین و مولفه ی انتظارات والدین ، استاندارد های فردی با خود تنظیمی تحصیلی دانش آموزان رابطه منفی معناداری وجود داشت - - p<0/01
و از بین مولفه های کمال گرایی، مولفه ی انتظارات والدین به میزان 6 درصد از واریانس خودتنظیمی تحصیلی دانش آموزان را تبیین کرد. همچنین بین کمال گرایی والدین و مولفه ی نگرانی در مورد اشتباهات ، انتظارات والدین ، استاندارد های فردی با خودکنترلی دانش آموزان رابطه منفی معناداری وجود داشت - . - p<0/01 در تبیین خود کنترلی از روی مؤلفه های متغیر کمال گرایی والدین که در گام اول مؤلفهی استاندارد فردی به تنهایی 19 درصد از واریانس خودکنترلی دانش آموزان را تبیین کرد، در گام دوم؛ مؤلفه ی نگرانی در مورد اشتباهات به همراه مؤلفهی استاندارد فردی 27 درصد از واریانس خودکنترلی دانش آموزان را تبیین می کنند و در گام سوم؛ مؤلفه ی انتظارات والدین به همراه مؤلفه های استاندارد فردی و نگرانی در مورد اشتباهات32 درصد از واریانس خودکنترلی دانش آموزان را تبیین می کنند.
واژههای کلیدی: کمال گرایی والدین، خودتنظیمی تحصیلی، خودکنترلی، دانش آموزان
مقدمه:
نوجوانیٌ مرحلهای سرشار از دگرگونی و تغییر و تحول جسمی و روحی است، یکی از مهمترین دورههای زندگی محسوب میشود که فرد بیشترین مشکلات را در رابطه با خود کنترلی و خود تنظیمی خویش دارد - کاسون،و بنرٍ، 2002؛ نقل از عمیدی و همکاران . - 1385 تغییرات روانی – اجتماعی، شناخت و بیولوژیکی در دوره نوجوانی، فرصت های تحولی بی شماری را برای نوجوان فراهم می کند تا در رفتارهایی درگیر شود که به طور ضمنی، در اتخاذ سبک زندگی همراه با سلامت و یا به خطر انداختن سلامت اهمیت دارد - هریس، مالان، دانکن و بایس جولی ، . - 2002
بیتردید کمال گراییَ یکی از ویژگیهای شخصیتی میباشد که میتواند هم سازنده، مفید و مثبت باشد و هم نوروتیک و کژ کنش. نیروی انگیزشی هر فرد به سوی رشد و خود شکوفایی است. همه افراد نیاز دارند که تواناییهای بالقوه خود را تا بالاترین اندازه ممکن شکوفا کنند و به رشدی فراتر از رشد کنونی خود دست یابند. گرایش طبیعی افراد حرکت از مسیر تحقق تواناییهای بالقوه خودش است، هرچند ممکن است در این راه با برخی موانع محیطی و اجتماعی رو به رو شوند. البته رسیدن به کمال و شکوفا ساختن استعدادها و تواناییهای نهفته و بالقوه فرد به خودی خود بسیار ارزشمند است و در این وادی کمالگرایی امری مثبت و پسندیده است ولی آنچه که به آن اشاره شده است جنبه افراطی یا منفی کمالگرایی است.
کمال گرایی به عنوان یک ویژگی شخصیتی و انگیزشی،رفتار فرد را تحت تاثیر قرار می دهد.هورنای1950کمال گرایی را شیوه ای از زندگی می داند که فرد برای رهایی از اضطراب اساسی آن را به کار می بندد. گرچه در مفهوم کمال گرایی به صورت گسترده توجه روانشناسان را به خود اختصاص داده است.اما هنوز به عنوان پدیده ای تقریبا" ناشناخته و ناسازگار تعریف شده است کمال گرایی یکی از ویژگیهای شخصیتی است که می تواند هم سازنده و مفید،هم منفی و مخرب باشد. از لحاظ تاریخی مفهموم کمال گرایی به عنوان یک مقوله روانشناختی مورد توجه بسیاری از روانشناسان قرار گرفته است - همیلتون،. - 2002
یکی از موضوعات شناختی مرتبط با یادگیری، مفهوم خودتنظیمی است که به وسیله متخصصان به شکل های متفاوتی تعریف شده است. خودتنظیمی روندی است که در آن افراد فعال می شوندوبه شناخت ورفتارهایی دست می یابندکه به طور منظم آنها رابه سوی هدفشان سوق می دهد.مفهوم خودتنظیمی ازنظریه شناختی-اجتماعی بندورا - 1997 - نشات گرفته، مفروضه اصلی این نظریه این است که هر فردی شامل تعامل سه دسته متغیرهای شخصی، محیط ورفتاراست.بر اساس این نظریه، خودتنظیمی تنها به وسیله فرآیندهای شخصی تعیین نمی گردد، بلکه از عناصر محیطی و رفتاری به شیوه تعاملی تاثیرمی پذیرد. قدرت نسبی تاثیرات خود، محیط و رفتار در این تعامل سه گانه، می تواند ازطریق تلاشهای شخصی برای خودتنظیمی، پیامدهای رفتاری عملکردوتغییرات درمحیط تغییرکند. لاک واتهام - 2003 - درتحقیقی دریافت که ابعاد عملکرد خانواده به طورمستقیم اثرمعناداری بر خودتنظیمی تحصیلی دانش آموزان دارد.
ارتباط مثبت بین والدین و نوجوان تصویری از رفتار انسانی را ترسیم می کند که مهمترین آن خودکار آمدی و خودمهارگری است که دانش آموزان تمایل، تلاش و استقامت بیشتری را در انجام وظایف درسی بکار می گیرند و به توانایی خود اطمینان پیدا می کنند. اساس خودمهارگری، توانایی فرد در کنترل ارادی فرآیندهای درونی و بدون دادهای رفتاری است. همچنین خودمهارگری دارای مؤلفه های شناختی، هیجانی و رفتاری می باشد و سبب تسهیل رشد اخلاق و وجدان اخلاقی می شود. به این ترتیب، خودمهارگری، بازتاب »رشد خویشتن است.« خود مهارگری بازتاب توانایی شناختی کودک برای ارزیابی موقعیت و مقایسه آن با هدایت های یادگیری شد پیشین است و در نهایت توانایی و ظرفیت خودنظم جویی و بازتابی از توانایی بیان یا هدایت تکانه ها به منظور کاهش شدت آنها می باشد - خداپناهی، . - 1376
خودکنترلی با واژه های زیادی اشتراک معنایی و همپوشی دارد، در علوم انسانی با خویشتن داری، اراده، خودگردانی، خود تأدیبی، خود تنظیمی، خودسازمان یابی، خویشتن داری مترادف است. در علوم اسلامی و تربیت و اخلاق، با خویشتن بانی، خودپایی، خودنگهداری، تسلط بر نفس، خودتربیتی و خود اصلاحی، همپوشی یا اشتراک معنایی دارد - آذربایجانی و دیلمی، . - 1385 بنابراین عدم توجه والدین به سالم سازی محیط روانی و عاطفی کودکان و نوجوانان و فقدان روابط مناسب، در بیشتر موارد آنان را با کمبودهای عاطفی، انگیزشی و مشکلات روانی روبه رو می سازد - شاملو، . - 1386 از آنجا که فرزندان هر خانواده، آینده سازان مملکت هستند.
باردون،همکارانٌ - - 2006 در پژوهشی به بررسی رابطه کمالگرایی و خود کنترلی در نمونه 406 نفری از دانش آموزان پرداختند. بررسیها نشان داد که بین کمالگرایی استاندارد فردی و خود تنظیمی همبستگی منفی وجود دارد. اسماعیلخانی - 1377 - در پژوهشی با عنوان ساخت و اعتباریابی مقیاسی برای سنجش خود تنظیمی و بررسی رابطه آن با سرسختی روانشناختی، کمالگرایی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان دختر و پسر به این نتیجه رسید که میان خود تنظیمی و کمالگرایی همبستگی منفی وجود دارد. ریزمبرگ وزیمرمن 1992 - به نقل از ولترز، - 1998 گزارش می کنند که دانش آموزان دبیرستانی که عملکرد تحصیلی بالاتری دارند در استفاده از راهبردهای خود تنظیمی در یادگیری موفق ترند و از راهبردهای متنوع تری در برخورد با موقعیت استفاده می کنند
