بخشی از مقاله
بررسي رابطه بين اضطراب امتحان با عملكرد تحصيلي در دانش آموزان مقطع ابتدایی ناحیه 2 شهر تبریز در سال تحصیلی 93 –1392
• مقدمه:
اضطراب به منزله بخشي از زندگي هر انسان، در همه جوامع، به عنوان يك پاسخ مناسب و سازگار تلقي مي گردد.فقدان اضطراب يا اضطراب بيمارگونه ممكن است ما را با مشكلات و خطرات زيادي مواجه سازد . اضطراب در حد متعادل و سازنده ما را وا مي دارد كه براي انجام امور خود، به موقع ومناسب تلاش كنیم. بندرت اتفاق مي افتد كه در خلال فرآيند نوجواني بحرانهاي اضطراب مشاهده نگردند، گاهي اين اضطراب به طور ناگهاني و زماني به صورت تدريجي ظاهر مي شود. بنابراين، اضطراب به منزله بخشي از زندگي كودكان و نوجوانان ، يكي از مولفه هاي ساختار شخصيت آنها را تشكيل مي دهد و از اين زاويه است كه پاره اي از اضطرابهاي دوران كودكي و نوجواني را مي توان بهنجار تلقي كرد و تاثير مثبت آنها را بر فرآيند تحول پذيرفت . بالعكس ، اضطراب
مرضي نيز وجود دارد كه به منز له منبع شكست و سازش نايافتگي به شمار مي
شود و طيف وسيعي از اختلالهاي شناختي و بدني تا ترسهاي غير موجه و وحشتزدگي را شامل مي شود و فرد را از بخش عمده اي از امكاناتش محروم مي كند.
اضطراب امتحان نوعي شايع از اضطراب عملكرد است كه در بررسي هاي مختلف
10 تا 30 % دانش آموزان و دانشجويان را درگير مي سازد .اضطراب امتحان به عنوان يك پديده متداول ومهم آموزشي، رابطه تنگاتنگ با عملكرد و پيشرفت تحصيلي كودكان و نوجوانان دارد.
اضطراب امتحان اصطلاح كلي است كه به نوعي از اضطراب با هراس اجتماعي خاص اشاره دارد كه فرد را درباره توانايي هايش دچار ترديد مي كند و پيامد آن كاهش توان مقابله با موقعيتهايي مانند موقعيت امتحان است، موقعيتهايي كه فرد را در معرض ارزشيابي قرار مي
دهند و مستلزم حل مشكل يا مسئله هستند، بنابراين مي توان چنين اظهار داشت كه فرد دچار اضطراب امتحان مواد درسي را مي داند اما شدت اضطراب وي مانع از آن مي شود كه معلومات خود را هنگام امتحان نشان دهد .
• بیان مسأله:
نتايج مطالعات انجام شده در مورد اثر اضطراب امتحان بر عملكرد تحصيلي دانش آموزان، يكسان نبوده است . بعضي ارتباط قوي بين كاهش عملكرد تحصيلي و اضطراب امتحان گزارش كرده اند و بعضي ارتباط كم و يك مطالعه هم هيچ ارتباطي مشاهده نكرده است.
بورك معتقد است كه اضطراب امتحان ممكن است خيلي زود حتي در سنين پيش دبستاني ظاهر شود . اما شوارژر معتقد است، اضطراب امتحان بين سنين 10 تا 11 سالگي شكل گرفته، ثبات مي يابد و تا بزرگسالي تداوم مي يابد . او اظهار مي دارد كه نمره هاي اضطراب امتحان در مدارس ابتدائي با افزايش سن بيشتر مي شود. اغلب دانش آموزان اظهار مي دارند كهموقع امتحان دچار استرس، هيجان زدگي و احساس درماندگي می شوند و شيوع اضطراب امتحان، در دو جنس تفاوت معنا دار داشته است.
اضطراب امتحان به عنوان يك پديده متداول ومهم آموزشي، رابطه تنگاتنگ با عملكرد و پيشرفت تحصيلي
كودكان و نوجوانان دارد . و اضطراب امتحان با شخصيت و اعتماد
به نفس دانش آموزان نيز ارتباط دارد به طوريكه در دانش آموزان درونگرا و دانش آموزان با اعتماد به نفس كم شايع تر است.
افراد داراي اضطراب امتحان به فعاليتهاي نامربوط وا داشته مي شوند كه اين رفتارها به عملكرد آسيب رسانده يا آن را مختل مي كنند . ساراسون 1975 )) اضطراب امتحان را نوعي اشتغال به خود مي داند كه با خود كم انگاري و ترديد در باره تواناي هاي خود مشخص مي شود و غالباً به ارزيابي شناختي منفي، عدم تمركزحواس، واكنش هاي فيزيولوژيك نامطلوب و افت عملكرد تحصيلي فرد منجر مي گردد در نتيجه انتظار مي رود كه يك رابطه معكوس معنا دار بين نمرات اضطرابي و نمرات امتحاني وجود داشته باشد . همانطور كه ذكر شد اغلب مطالعات تأكيد بر وجود رابطه قوي بين عملكرد تحصيلي و سطح اضطراب امتحان دارند در صورتيكه در بعضي از مطالعات اين ارتباط با شدت كمتر مشاهده شده و در يك مطالعه هیچ رابطه معني داري مشاهده نشده است.
هدف اصلي اين مطالعه ، بررسي شيوع اضطراب امتحان و نيز ارتباط آن با عملكرد تحصيلي دانش آموزان دوره ابتدایی مي باشد.
• پیشینه پژوهش:
در پژوهشی که لشکری پور و همکارانش(1384) درباره ارتباط بين اضطراب امتحان با عملكرد تحصيلي انجام دادند و روش آن توصيفي- تحليلي بوده، جامعه آن کلیه دانش آموزان مشغول به تحصيل در دوره راهنمايي در مدارس دخترانه و پسرانه شهر زاهدان بوده که از جامعه مورد نظر 935 نفر از دانش آموزان مورد مطالعه قرار گرفته اند. ابزار گردآوري داده ها، پرسشنامه اضطراب امتحان ساراسون و پرسشنامه مشخصات دموگرافيك و معدل كارنامه تحصيلي ترم جاري شركت كنندگان بود . براي تجزيه و تحليل داده ها از شاخص ضريب همبستگي، آزمون t و كاي - دو استفاده شد. نتایج پژوهش از يك سو نشانگر شيوع بالاي اضطراب ام
تحان در دانش آموزان مقطع راهنمايي و از سوي ديگر نشانگر اثر منفي اضطراب بر عملكرد تحصيلي مي باشد. لذا توجه به آسيب شناسي، اجراي برنامه هاي پيشگيري و درمان به موقع دانش آموزان ضروري به نظرمي رسد و به ويژه توانمند سازي مشاورين مدارس در جهت تشخيص و ارائه خدمات روان شناختي، و در صورت لزوم ارجاع به مراكز درماني از اهميت اساسي برخوردار است.
• اهداف:
هدف کلی:
شناسایی رابطه بين اضطراب امتحان و عملكرد تحصيلي در دانش آموزان مقطع ابتدایی
اهداف جزیی:
شناسایی رابطه بين اضطراب امتحان و عملكرد تحصيلي در دانش آموزان دختر مقطع ابتدایی
شناسایی رابطه بين اضطراب امتحان و عملكرد تحصيلي در دانش آموزان پسر مقطع ابتدایی
• سوالات:
سوال اصلی:
آیا بين اضطراب امتحان و عملكرد تحصيلي در دانش آموزان مقطع ابتدایی رابطه وجود دارد؟
سوالات فرعی:
آیا بين اضطراب امتحان و عملكرد تحصيلي در دانش آموزان دختر مقطع ابتدایی رابطه
وجود دارد؟
آیا بين اضطراب امتحان و عملكرد تحصيلي در دانش آموزان پسر مقطع ابتدایی رابطه وجود دارد؟
• فرضیات:
بین اضطراب امتحان و عملکرد تحصیلی درس ریاضی در دانش آموزان مقطع ابتدایی رابطه وجود دارد.
بین اضطراب امتحان و عملکرد تحصیلی درس علوم تجربی در دانش آموزان مقطع ابتدایی رابطه وجود دارد.
بین اضطراب امتحان و عملکرد تحصیلی درس فارسی در دانش آموزان مقطع ابتدایی رابطه وجود دارد.
بین اضطراب امتحان و عملکرد تحصیلی درس علوم اجتماعی در دانش آموزان مقطع ابتدایی رابطه وجود دارد.
• روش شناسی:
در پژوهشی که انجام خواهد شد، روش تحقیق توصیفی خواهد بود.
جامعه، نمونه و روش نمونه گیری:
جامعه این پژوهش تمام دانش آموزان مقطع ابتدایی ناحیه 2 شهر تبریز که در سال تحصیلی 93-1392مشغول به تحصیل هستند می باشد.
نمونه این پژوهش را 100 نفر از دانش آموزان تشکیل خواهند داد که 50 نفر آنها دختر و 50 نفر پسر هستند.
روش نمونه گیری هم تصادفی منظم خواهد بود.
ابزار نمونه گیری:
در این تحقیق از مصاحبه استفاده خواهد شد.
نحوه گردآوری داده ها:
بنده برای گردآوری داده ها به آموزش و پرورش ناحیه 2 شهر تبریز مراجعه خواهم
کرد و از لیست دبستان های موجود 2 دبستان دخترانه و 2 دبستان پسرانه را بص
ورت تصادفی منظم انتخاب خواهم کرد. سپس به دبستان ها مراجعه خواهم کرد و بصورت تصادفی منظم از هر پایه 5 دانش آموز را انتخاب می کنم که می شود 25 دانش آموز در هر مدرسه. جمع 4 مدرسه می شود 100 دانش آموز. که 50 نفر از آن ها دختر و 50 نفر پسر هستند.
• منابع:
1.با عزت، فرشته و ایزدی فرد، راضیه (1388). اضطراب امتحان (مفاهیم و نظریه ها، تشخیص و درمان). تهران: نیاک.
2.لشکری پور، کبری و بخشاني، نور محمد و سلیمانی، محمد جواد (1386). بررسی ارتباط اضطراب امتحان با عملکرد تحصیلی در دانش آموزان مقطع راهنمايي شهر زاهدان در سال1384. برگرفته از : www.SID.ir
