بخشی از مقاله
چکیده
تحقیق حاضر با هدف تعیین رابطه میزان رضایتمندی پرورش دهندگان ماهیان سردآبیاستان مازندران از کیفیت خدمات صندوق بیمه کشاورزی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش متشکل از93 نفر از پرورش دهندگان ماهیان سردآبی استان مازندران که در طی سال های 88 تا 92 مزارع خود را تحت پوشش صندوق بیمه کشاورزی قرار داده اند. برای جمع آوری اطلاعات از ابزار پرسشنامه استفاده شده، به طوری که روایی آن از طریق پانل متخصصان و پایایی آن از ضریب آلفای کرونباخ که برابر 0.88بود،استفاده و تایید گردید. باتوجه به نتایج بدست آمده به نظر می رسد که متغیر" رسیدگی بموقع صندوق بیمه به شکایت " به عنوان یکی از خدمات با کیفیت درسطح %30 تاثیر بیشتری بر رضایتمندی داشته و بعد از آن متغیر" از نحوه تشخیص و برآورد خسارت راضی هستم" به عنوان خدمات با کیفیت در سطح %28، سپس متغیر"مدت زمان فاصله بین خسارت وارده با زمان تعیین میزان خسارت" در سطح %23 و در نهایت متغیر" برخورد مناسب مدیران و کارکنان صندوق بیمه کشاورزی"در سطح %20 در رضایتمندی از کیفیت خدمات صندوق بیمه کشاورزی موثر بوده اند. نتایج حاصل از تحقیق بیانگر آن است که عمده نارضایتی آبزی پروران از خدمات صندوق بیمه کشاورزی به ترتیب پیرامون" طولانی شدن فاصله بین خسارت وارده با پرداخت غرامت، ایراد و اشکال در فرایندهای عملیات اجرایی تشخیص و تعیین برآورد خسارتصندوق بیمه، نحوه رسیدگی به شکایات و خواسته آبزی پروران و در نهایت نحوه رفتار و برخورد مدیران و کارکنان صندوق بیمه کشاورزی با تولیدکنندگان بوده است.
مقدمه و بیان مسله
باتوجه به شرایط خاص استان مازندران به لحاظ وجود رودخانه های جاری دایمی در نواحی کوهستانی که در اکثر فصول سال پر آب و یا دارای آب کافی بوده و همچنین باکنترل، مهار و ذخیره سازی روان آب ها - آببندان یا استخرهای کوچک - ظرفیت و پتانسیل مناسبی برای پرورش انواع ماهی ها از جمله ماهی پر طرفدار و با صرفه اقتصادی قزل آلا وجود دارد، از این رو متولیان امر و پرورش دهندگان ماهی قزل نیز در سال های اخیر به خوبی از این فرصت استفاده و پرورش و مصرف سرانه این ماهی را ترویج نموده، بطوری که میزان تولید این گونه ماهی در استان مازندران در سال 1393 بالغ بر 18 هزارتن بوده است و با توجه به قدمت پرورش ماهی در دنیا، این فعالیت در ایران با تکثیر تاسماهیان در سال 1301 وپرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان از سال 1338 آغاز شده است. رشد اقتصادی و صنعتی وهمچنین لزوم تغذیه جمعیت رو به افزایش و کیفیت برتر پروتئین آبزیان در مقایسه با سایر گوشت ها، موجب افزایش توجه به آبزیان وصید در دریاها و منابع آبی شده است و با وجود رشد کنونی جمعیت دنیا، تولید هر چه بیشتر پروتئین حیوانی از اهمیت زیادی برخوردار است و پرورش آبزیان بدلایل زیادی به عنوان عمومی ترین و موثرترین راهکار جهت تولید پروتئین درآینده دنیا شناخته شده است. بنابراین برای دستیابی به برابری تولید با تقاضا وبهره برداری مناسب از ذخایر، چاره ای جز روی آوردن به پرورش آبزیان در محیط های قابل کنترل وهمچنین تکثیر انواع ماهیان به منظور رهاسازی و بازسازی ذخایر نبوده و بدین منظور سازمان شیلات ایران طی سنوات گذشته و حال در صدد توسعه پایدار این مهم در کشور و بخصوص استان های مستعد از جمله مازندران برای پرورش ماهی قزال آلا بوده است. همچنین با توجه به اهمیت فوق العاده بخش کشاورزی در اقتصاد جهانی و کشورها و جایگاه ویژه ای آن در تامین امنیت غذایی - زمانی،1380، محمدی دنیانی و فولادی ، ;1380جعفر زاده، - 1378، درصد بالای اشتغال زایی - مهندسین مشاور،1380، کریمی، - 1373، درصد بالای بالقوه ای در ارز آوری - محمدی دنیانی و فولادی 1380 - و تولید ناخالص داخلی - مهندسین مشاور ، 1380 - ،از این رو ضرورت توجه به آن مورد تاکید می باشد.
از طرف دیگر در بین بخش های مختلف اقتصادی، کشاورزی به دلیل شرایط خاص حاکم بر آن که عمده فعالیت هایی آن در شرایط خطرزا و پر ریسک قرار گرفته به طوری که فعالیت تولید کنندگان محصولات کشاورزی و اتخاذ تصمیم در بیشتر دوره تولید، تحت تاثیر خطراتی مانند: آتش سوزی، صاعقه، تگرگ، یخ زدگی، برف، طوفان، باد و باران، تاثیرات جوی، گردباد، خسارات ناشی از حیوانان و پرندگان، عملیات خصمانه، زلزله، رانش زمین، آتشفشان، حشرات موذی و آفات نباتی، خطر خشکسالی قرار دارند. از این رو برنامه ریزان واحدهای تولیدی بخشکشاورزی معمولاً با لزوم برنامه ریزی در شرایط عدم قطعیت روبرو هستند - مهندسین مشاور، . - 1380متخصصان معتقدند صندوق بیمه کشاورزی در تئوری یک مکانیزم مشارکت در پذیرش ریسک است، اما در عمل یک ابزار هزینه بر جهت انتقال ریسک از کشاورزان و تولید کنندگان به بیمه گران دولتی و خصوصی می باشد. - مهندسین مشاور، . - 1380
مبانی نظری و پیشینه پژوهش
یکی از روش هایی که درتشویق روستاییان و کشاورزی به بیمه کردن محصولاتشان حائز اهمیت است رضایتمندی بیمه گذاران فعلی از برنامه های بیمه می باشد - فکور، - 1379 زیرا این افراد عامل بسیار مهمی در تشویق بقیه کشاورزان در خرید بیمه نامه خواهند بود - سجادی ، . - 1378 در این زمینه یک اصل مهم بازاریابی وجود دارد، هزینه اضافه کردن یک مشتری جدید پنج برابر راضی نگهداشتن یک مشتری فعلی می باشد 1992 - ، . - Warnock بنابراین مهمترین عامل جهت جذب آبزی پروران به سمت صندوق بیمه کشاورزی عملکرد مناسب و رضایت بخش صندوق صندوق بیمه کشاورزی است. بدین جهت سازمان های کنونی از جمله شرکت های بیمه جهت موفقیت و توسعه به سمت مشتری مداری گرایش دارندتا بدین جهت با راضی کردن مشتریان خود عاملی در جهت بهبود اقتصادی سازمان خود باشند. مطالعات - 1993 - Goodwin، چیذری و قلاوند، - - 1382، - 1996 - Smith and Baquet، جمشیدی - - 1379 ، مبشری - - 1379و قائد امینی - 1377 - اثر این متغیر را تایید می کنند. سیرا و همکاران - - 2003معتقدند افزایش حق بیمه موجب کاهش تمایل دامداران به شرکت در برنامه های بیمه می شود.عوامل مادی در برنامه های بیمه فقط به حق بیمه خلاصه نمی شود، بلکه میزان غرامت دریافتی کشاورزان، کمک های بلاعوض دولت و سازمان های مردم نهاد نیز در این محدوده قرار می گیرند. در تحقیقی که بر روی گندمکاران کانزاس انجام شد آشکار شد، کشاورزانی که خودشان را تحت حمایت برنامه های بلاعوض می دیدند احتمال کمتری وجود داشت که در برنامه های بیمه شرکت کنند - 1995، . - Goodwin & Smith در مطالعه ای که توسط تیرایی یاری - - 1380تحت عنوان " بررسی عوامل شخصیتی موثر بر نوگرایی در پذیرش طرح بیمه محصولات کشاورزی" در استان خوزستان انجام شد، بین متغیرهای سن، سواد و تعداد اعضای خانوار، در پذیرش صندوق بیمه کشاورزی رابطه مثبت و معنی داری وجود داشت. در مطالعه ای که توسط صدیقی - - 2003 بر روی 2000 برنج کار شمال ایران در مورد رضایتمندی آنها در ایجاد تعاونی های تولیدی انجام شد؛ متغیر سن، رابطه منفی با رضایتمندی کشاورزان داشت. از طرف دیگر میزان خطر پذیری کشاورزان عامل مهمی در میزان رضایتمندی از صندوق بیمه کشاورزی است. بعبارت دیگر کشاورزانی که در موقعیت ریسک و خطر پذیری بیشتری به کشاورزی می پردازند تمایل و رضایت بیشتری نسبت به بیمه دارند. چیذری و قلاوند - 1382 - عامل موثر در پذیرش صندوق بیمه کشاورزی را سابقه مواجهه با خطر می دانند. مطالعات - 2001 - Johnson et al.، و - 2001 - Nguyen, N. and Leblance نیز ، تاثیر ریسک و خطر پذیری بیشتر کشاورزان بر تمایل و رضایتمندی از بیمه را تایید می کنند. بعبارت دیگر دیدگاه مشتری نسبت به عملکرد موفقیت آمیز سازمان در گذشته را وجهه ظاهری سازمان در نزد مشتری گویند.
علیهذا هدف از انجام این تحقیق بررسی تاثیر متغیرهای"مراجعه بموقع کارشناسان بیمه برای تعیین و درصد خسارت به مزارع خسارت دیده"،"فاصله بین خسارت وارده به مزارع تولیدکنندگان با زمان تعیین خسارت"،"زمان پرداخت غرامت توسط صندوق بیمه"، "میزان نرخ حق بیمه - تعرفه ها - صندوق بیمه، "میزان پرداخت غرامت به نسبت میزان حق بیمه"،"نحوه تشخیص و برآورد خسارت توسط بیمه"،"روال پرداخت غرامت"،"شکایات و نحوه برخورد عوامل صندوق بیمه"،"نحوه برخورد مدیران و کارکنان بیمه"،تاثیر آگهی های تبلیغاتی صندوق بیمه" بر متغیر "رضایتمندی از بیمه" بعنوان متغیر وابسته بود.
روش شناسی
جامعه آماری این پژوهش،متشکل از 93 پرورش دهنده ماهیان سردآبی استان مازندران بودندکه طی سال های 88 تا 92 مزارع پرورشی خود را نزد صندوق بیمه کشاورزی بیمه نموده و بصورت تصادفی ساده مورد تحقیق قرار گرفته اند.به منظور شناخت عوامل موثر بر رضایتمندی،پرسشنامه ای طراحی و از طریق مصاحبه حضوری با آبزی پروران وبا استفاده از فن پیمایش تکمیل که در طراحی ابزار سنجش، سعی گردیدمقیاس های سنجش میزان رضایتمندی و سازه های موثر بر آن مورد مطالعه و بررسی قرار گیرند و برای تامین سایر داده های بومی و محلی سوالات مترتب نیز طراحی و در پرسشنامه گنجانده شد. . - Warnock, 1992 - برای روایی پرسشنامه از نظرات متخصصین وبرای پایایی پرسشنامه از آلفای کرونباخ استفاده شد که مقدار آن برابر 0.88محاسبه گردید. متغیر وابسته این تحقیق"رضایتمندی از بیمه کشاورزی" و متغیرهای مستقل پژوهش عبارت بودند از:"مدت زمان فاصله بین خسارت با تعیین خسارت از سوی صندوق بیمه کشاورزی"، "نحوه تشخیص و تعیین خسارت از سوی کارشناسان صندوق بیمه کشاورزی"، "نحوه رسیدگی به شکایات آبزی پروران" و "نحوه برخورد مدیران و کارکنان صندوق بیمه کشاورزی"که برای سنجش این متغیرها از سنجه های مختلفی که با طیف لیکرت نمره گذاری شده بودند استفاده گردید و برای متغیرهای تحقیق از یک طیف 5 امتیازی شامل"کاملا موافقم"، "موافقم "، "تا حدودی موافقم "، "مخالفم"، "کاملا مخالفم"،استفاده شده است.همچنین برای بررسی و سنجش" میزان رضایتمندی از صندوق بیمه کشاورزی" بعنوان متغیر وابسته از آبزی پروران خواسته شد که به سوالات مربوطه پاسخ دهند که این متغیر شامل 20 قسمت امتیاز دهی شده از 1 تا 20 و مترادف با کمترین تا بیشترین امتیازو از کاملاً ناراضی تا کاملاً راضی تعریف گردید. روش آماری به منظور سنجش میزان رضایتمندی آبزی پروران از کیفیت خدمات صندوق بیمه کشاورزی بین متغیر وابسته - رضایتمندی - و متغیرهای مستقل،از آزمون های رگرسیون خطی گام به گام و ضریب همبستگی پیرسون استفاده گردید و در این روش متغیرهای که در افزایش یا تقویت رضایتمندی موثر و سهیم بوده اند در مدل باقی مانده و دیگر متغیرها که تاثیری در افزایش واریانس متغیر وابسته نداشتند ازمدل حذف شده اند - محمدی و همکاران . - 1385
