بخشی از مقاله
چکیده
فضای شهری ایده آل فضایی است درآن عدالت شهروندی رعایت شده باشد وتمامی شهروندان،حتی اقشارآسیب پذیر، بتوانند ازاین فضا استفاده کنند.سالمندی دورانی است که کاهش توانایی های جسمی وازدست دادن برخی ارزش ها وامتیازها را به همراه دارد ودرموارد زیادی باضعف جسمانی و روانی همراه است. این تغییرات افرادسالمند را وادار میسازد تا محیط فیزیکی رابه گونه ای متفاوت ازجوانترها درک کرده وپاسخ های متفاوتی ازآن ارائه دهند.سالمندان ازجمله گروههای اجتماعی هستند که به دلیل شرایط سنی وکاهش نسبی فعالیت های کاری،اوقات فراغت بسیار دارند بنابراین با وجود تمایل به شرکت درتعاملات اجتماعی واستفاده ازفضای شهری،ازفضای شهری مناسبی که امکان زندگی مستقل را برای آنان فراهم سازد،برخوردارنیستند.این مقاله بااستفاده ازروش توصیفی -تحلیلی وجمع آوری اطلاعات وداده ها ازطریق مطالعات میدانی انجام شده است درصد ارائه راهکارهایی جهت ×ایجاد شرایط ومحیطی مناسب مختص سالمندان وکمک به حفظ آسایش ورفاه آنها درخیابان امام شهرارومیه می باشد.
کلیدواژه ها: فضای شهری،سالمندان،ارومیه
مقدمه
پیرشدن،یک تجربه شخصی واجتماعی است.این امرمی تواند برای عده ای خوشحال کننده وبرای عده ای دیگر غم انگیز وکسالت بارباشد،اما باید خاطر نشان کرد که هر یک ازاین احساس ها به صورت ریشه وجامعه ای به وسیله فرهنگ ای که فرد درآن زندگی می کند، شکل می گیرد - وزیرنیا ط. خانواده و سالمند. مجله علمی پژوهشی دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی مشهد 1378؛. - 14:1 سالمندی،یکی ازمراحل حساس وسرنوشت ساز رشد انسان است که برخلاف عقیده رایج،نه تنها پایان زندگی نیست،بلکه به عنوان یک روند طبیعی گذرعمر وزندگی مطرح می گردد.از اینروست که امروزه دربسیاری ازکشورهای توسعه یافته ودرحال توسعه،سازوکارهایی که موجبات پیوستن سالمندان به جامعه رافراهم می آوردند مورد حمایت سازمان های دولتی ونهادهای اجتماعی غیردولتی قرارمی گیرند . بنابراین رابطه بین انسان وفضای شهری ودرنتیجه تاثیر فضا برانسان نیزازسوی متفکران وصاحبنظران دوره های مختلف به اثبات رسیده است. وحتی این امر در مشاهدات تجربی نیز قابل دریافت است وبارزترین وجهی که می تواند تمام تاثیرات مادی ومعنوی محیط برانسان راشامل شود کیفیت محیط میباشد - جغتایی،. - 60:1385
اما انسان موجودی اجتماعی است که دارای ابعادجسمی وروحی بسیار متفاوت ومتنوع که ازتوانایی چندی درابعاد گوناگون برخوردار است ودرارتباط با فضای شهری ازهمه این توانایی ها بهره می جوید وفضایی که سالمند دران زندگی میکند بعد بسیار مهمی ازکیفیت زندگی ،راحتی، سلامت روانی اوراتشکیل میدهد. فضای شهری را میتوان به عنوان فضایی تعریف کرد که اجازه می دهد مردم به ان وفعالیت های درون آن دسترسی داشته باشند .فضایی است که یک کارگزارعمومی آن راکنترل میکند ودرواقع فضای شهری باید شرایطی را برای گروه های مختلف اجتماعی فراهم کند تا علاوه بر رابطه های با واسطه به طور بی واسطه نیزبا یکدیگر رابطه برقرارکنند - . - christinsin,1990,p55
طبق نظر سازمان بهداشت جهانی کشورهای دارای 7تا14 درصدجمعیت بالای67سال رو به سالمندی،بین 14تا20 درصد سالمند، وبالاترازاین میزان سالخورده تلقی می شوند.به دنباله افزایش جمعیت مسن دراروپا وسایرنقاط جهان،درایران نیزمسئله سالخوردگان به تازگی به یک دغدغه مهم تبدیل شده است. پیش بینی ها حاکی ازاین است که تا سال 2020میلادی، تعداد سالمندان جهان به یک میلیارد نفربرسد.به طورمتوسط،16 درصد جمعیت کشورهای صنعتی راسالمندان تشکیل می دهند وپیش بینی می شود تا چند دهه اینده ،این میزان تا3 درصدافزایش یابد.طبق گزارش مرکز آمارایران درسرشماری 1385تعداد سالمندان بالای 60 سال ×درایران،1,5میلیون نفراست که این میزان درحدود 3,7 درصد جمعیت کشورراتشکیل می دهد. - جدیدی ودیگران . - 1390
بنابراین تعدادونسبت سالمندان 60 - سال وبالاتر - جهان درحال افزایش است.اگرچه تعداد ونسبت سالمندان درمناطق محتلف جهان متفاوت است،بااین حال،نسبت سالمندان ازجمعیت جهان از8/6 درسال 1980 به 12/3 درسال 2015 افزایش یافته است وپیش. بینی می شود که نسبت سالمندان درسال 2050به حدود21/5 خواهدرسید . - worldpopulation prospects,2015:27 - این مسئله هرچندامیدوارکننده است؛ امابه هرحال سالمندی وافزایش جمعیت سالمندان،پدیده ای است که نادیده گرفتن آن می تواند درآینده بسیاری ازجوامع رابامشکلات جدی مواجه کند، اگرچه درایران نسبت گروههای سنی جوان به کل جمعیت کشوردرصدبیشتری رانشان داده است وکشورما راازنظرساختارجمعیتی درشمارکشورهای جوان قرارمی دهد،بااین حال نتایج سرشماری عمومی سال 1390 نشان می دهد که حدود 8/19 جمعیت ایران راسالمندان تشکیل می دهند.
براین اساس سرشماری های عمومی نفوس ومسکن،جمعیت سالمندان کشورطی سالهای 1355تا1390 بیش از3برابر شده است.درطی این 35 سال،جمعیت سالمندان درنقاط شهری5/3برابر شده وازحدود800هزار درسال1355 به3/27میلیون درسال 1385 و4/23میلیون ×نفردرسال 1390 افزایش یافته است وپیش بینی می شود که نسبت سالمندان ایران درسال 2050به بیش از31 افزایش یابد .بایداضافه کرد که آمار سالمندان آذربایجان غربی تحت پوشش بهزیستی 287هزار و821نفر سالمند ومعلول می باشد.که باتوجه به تعداد جمعیت درهرشهر،ارومیه با درصد جمعیتی 8,22درصد بیشترین افراد سالمند رادرخود جای داده است به طوری که درارومیه سالمندان بالای 60سال 79هزار 258نفرهستند.همچنین سالمندان بالای 100سال درارومیه 236 نفرمی باشد - پرمقیاس، 1394×،خبرگزاری تسنیم،ازآدرس20 https://www.tasnimnews.comاردیبهشت، . - 11-24:1394 علی، واما محور اصلی این مقالهسالمندی وتعیین مولفه های موثر درطراحی فضای شهری ویژه سامندان می باشد که به دنبال شناخت ×وتعیین این عوامل می باشیم.
سوالات پژوهشی
-1×سالمندان چه انتظاراتی ازطراحی محیطی که ازآن استفاده می کنند دارند؟
-2×آیااستانداردها وعوامل موردنظرجهت طراحی فضاهای ویژه ی سالمندان درخیابان امام لحاظ شده است؟
اهداف پژوهش
-1×شناخت مولفه های تاثیرگذاردرطراحی فضا برای سالمندان درخیابان امام
-2×سنجش کیفیت طراحی مکان برای سالمندان درخیابان امام
