بخشی از مقاله
چکیده
پژوھش حاضر با ھدف تعیین میزان اثربخشی آموزش ھای جاری بخش حمل و نقل جاده ای سازمان راھداری استان آذربایجان شرقی - بررانندگان ومتصدیان - با رویکرد کاھش تخلفات آنان و ارائه پیشنهادھایی بر اساس نتایج تحقیق به مدیران ارشد سازمان و سایر افراد ذی نفع انجام گردید . برای دستیابی به این ھدف از مدل کرک پاتریک - سطح رفتار - استفاده شد .و فرضیه ھایی به شرح زیر تدوین گردید.
• آموزش ھای جاری بخش حمل ونقل جاده ای بر کاھش تخلفات رانندگان ومتصدیان بخش حمل ونقل بین جاده ای - کالا - سازمان راھداری استان آذربایجان شرقی موثر است .
• رشد فضایل اخلاقی - آموزش ضمن خدمت - در کاھش تخلفات رانندگان ومتصدیان بخش حمل ونقل جاده ای - کالا - سازمان راھداری آذربایجان شرقی موثر است .
• افزایش دانش شغلی - آموزش ضمن خدمت - در کاھش تخلفات رانندگان ومتصدیان بخش حمل ونقل جاده ای - کالا - سازمان راھداری آذربایجان شرقی موثر است .
• افزایش مهارتهای شغلی - آموزش ضمن خدمت - در کاھش تخلفات رانندگان ومتصدیان بخش حمل ونقل جاده ای - کالا - سازمان راھداری آذربایجان شرقی موثر است .
• افزایش مسوولیت پذیری - آموزش ضمن خدمت - در کاھش تخلفات رانندگان ومتصدیان بخش حمل ونقل جاده ای - کالا - سازمان راھداری آذربایجان شرقی موثر است .
ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه می باشد .که سوالات آن بر اساس طیف لیکرت - پنج گزینه ای - طراحی شده است.جامعه آماری پژوھش شامل رانندگان ومتصدیان سازمان حمل و نقل جاده ای استان آذربایجان شرقی می باشد که طی سالهای 1387و 1388آموزشهای عمومی وتخصصی را دیده اند .ضمنا "سرپرستان مستقیم آموزش دیدگان نیز به منظور ارزیابی تاثیر برنامه ھای آموزشی در کاھش تخلفات رانندگان ومتصدیان آموزش دیده مورد سوال قرار گرفتند .عمده ترین یافته تحقیق عبارت است از این که :
رانندگان ومتصدیانی که دوره ھای آموزشی سازمان راھداری وحمل ونقل جاده ای شرکت کرده اند
.از لحاظ ھریک از متغییر ھا وضعیت بهتری یافته اند .واین آموزشها ھم از نظر آموزش دیدگان و ھم از نظر سرپرستان مستقیم آنان ، در کاھش تخلفات رانندگان ومتصدیان آموزش دیده بسیار موثر بوده است
مقدمه
در جهان درحال تغییر کنونی ، ضرورت آموزش به دلایل معقول وھمه پسند پذیرفته شده است . تغییرات سریع و عمیق علمی سبب شده است که ھر از چندگاه مطالب و نظریه ھا ی جدیدی وارد میدان زندگی شود .که برای ادامه حیات ناگزیر از آموختن علوم ،فنون ومعارف جدید ھستیم .وبرخی از نظریه ھای قدیمی را که کارایی خودرا از دست داده اند کنار بگذاریم .
تغییرات باعث دگرگونی در سبکها وروشها ی سازمانها می شود .وھر تغییری کسب دانش ومهارت جدید وبه روز شدن را ضروری می نماید .میزان کمی وکیفی این تغییرات آنقدر زیاد است که گاھی مدیران ونیروی انسانی سازمانها را دچار وحشت می کنند و این احساس را در آنها بوجود می آورد که فرصت وتوان سازگاری با این تغییرات را ندارند .
با ھمه سختیها و مشکلات باید قبول کرد که بقاء سازمان تاحدود زیادی به مهارت ، دانش و آگاھی ھای گوناگون وجدید بستگی دارد و ھرچه دانش و مهارت نیروی انسانی سازمانها با نیازھای جامعه وپیشرفتهای علمی و تغییرات فن آوری ھماھنگی و انطباق بیشتری داشته باشد .درجه اطمینان از موفقیت فرد و سازمان بالاتر می رود .
نیروی انسانی به عنوان مهمترین و با ارزش ترین سرمایه سازمان ، عوامل متفکری ھستند که می توانند با بهینه کردن استفاده از سایر منابع ، سازمانی قدرتمند و پویا ایجاد نمایند .به ھمین منظور اغلب کشورھای توسعه یافته برای بقاءرشد وتداوم توسعه ، بخش قابل توجهی از درآمد ناخالص ملی خودرا به طرق مختلف صرف آموزش و تربیت نیروی انسانی خود می نمایند وبا تعلیم مهارتهای ضروری به کارکنان ، میزان بهره وری کاررا افزایش می دھند
آموزش و بهسازی باعث بینش وبصیرت ، دانش عمیق تر ، توانایی ومهارت بیشتر انسانهای شاغل در سازمان برای اجرای وظایف محوله شده ، در نتیجه موجب نیل به ھدف ھای سازمانی ، کارایی و ثمربخشی بهتر وبیشتر است .امروزه کمتر سازمانی قادر است بدون آموزش کارکنان خود بهبود و توسعه یابد و ھم سازمانهای بزرگ و ھم سازمانهای کوچک منابع مهم خود را به بهبود آموزش و بهبود منابع انسانی تخصیص می دھند .و برای بعضی شرکتها آموزش یک فعالیت مداوم است .که تمام کارکنان علاقمند به این تلاشها ھستند .و تمام کارکنان از اشکال آموزشی مختلف در دوران تصدی خود بهره منداند
آموزش نیروی انسانی با کاھش تخلفات ھمبستگی مستقیم دارد و مهمترین و موثرترین وسیله برای ھمسازی وانطباق کارکنان با شرایط متغیرزمان ومکان می باشد .زیرا با تغییرات تند وسریعی که در ابزار و وسایل و روشهای انجام کار بوجود می آید .آموزش پرسنل ضرورت می یابد .آموزش مستخدمین می باید مداوم ، منظم ، واصولی باشد .و بیشتر نیروھای ظرفیت ساز واقعی را ھدف قراردھد .
آموزش ، بهبود در نحوه انجام وظیفه نیروی انسانی را در پی داشته و علاوه بر اینکه موجب کاھش تخلفات و ظایعات شغلی می گردد .امکان استفاده کامل از منابع واقعی وکاھش ھزینه ھارا فراھم می سازد .ھر قدر نظام آموزشی بتواند بهتر و بیشتر توانائیهای بالقوه را به فعل در آورد . نه تنها در خود اعتبار و ارزش بالاتری می بیند .بلکه جامعه نیز به او ارج بیشتری می نهد .
آموزش ضمن خدمت یکی از موثرترین ابزارھای مدیران برای مقابله با تغییرات محیطی بوده و ضامن ارائه مناسب خدمات ، بخصوص در سازمانهای دولتی و خدماتی می باشد که چنانکه منظم و ھدفمند و در راستای نیازھای واقعی کارکنان تدوین و اجرا شود ، نه تنها عملکرد کارکنان در سا زمان را بالا می برد ، بلکه بهبود مهارتهای مدیران و افزایش رضایت کارکنان و ارباب رجوع را نیز در پی خواھد داشت
مقوله آموزش ضمن خدمت در ایران اگرچه قدمتی قریب به یک قرن دارد ، عملا از انسجام و پویایی لازم برخوردار نبوده و فقط در چند دھه اخیر مورد توجه ویژه قرار گرفته است .با این ھمه امید می رود با توسعه بینش لازم در خصوص اھمیت و ضرورت آموزش کارکنان و رفع موانع دیدگاھی و ساختاری موجود ، شاھد تحولات بنیادی در این حوزه از معرفت بشری باشیم .
.مفهوم آموزش این واژه در لغت نامه دھخدا به معنی بیاموختن ، بیاگاھانیدن ، آموختن ، آگاھانیدن ، کسی یا چیزی را آموختن آموزانیدن و ...آمده است
علیرغم اھمیت وافر آموزش و توافق ھمگانی بر لزوم وجود آن ، برداشت یکسانی درباره آن وجود ندارند متخصصین آموزش با توجه به دیدگاه و نقطه نظری که به آموزش دارند تعریفی را ارائه داده اند .
آموزش فرایندی است که طی آن «فرد مهارتهای مورد نیاز برای انجام دادن یک عمل یا وظیفه شغلی را کسب نموده یا این مهارت ھا در او بیشتر می گردد .در طی فرآیند آموزش موجباتی فراھم می آید که تجربه ھای یادگیری به وقوع می پیوندد - و به این ترتیب می توان گفت در ارتباط با آموزش کارکنان اینطور نتیجه گیری می شود که بتوانند وظایف شغلی خویش را با کارایی بیشتر انجام دھند
ازجمله جان اف .می در تعریف آموزش ضمن خدمت می گوید :
آموزش ضمن خدمت عبارت است از بهبود نظامدار و مداوم مستخدمین از نظر دانش ، مهارتها و رفتارھایی که به رفاه آنان و سازمان محل خدمتشان کمک نماید .
پی یروگاتر آموزش ضمن خدمت را نوعی کوشش نظامدار تلقی می کنند که ھدف اصلی آن عبارت است از ھماھنگ و ھمسو کردن آرزوھا ، علایق و نیازھای آتی افراد با نیازھا ، اھداف سازمان در قالب کارھایی که از ا فراد انتظار می رود .آموزش چیزی نیست جز یک روش منظم که بوسیله آن افراد یک اجتماع مهارت و کاردانی را فقط به دلیل مخصوصی می آموزند .
ھدف از آموزش ضمن خدمت ایجاد توانایی بیشتر تولید ، افزایش کارایی در شغل فعلی و سبب شرایط بهتر برای احراز مقامات بالاتر می باشد
استمرار و بقای ھر جامعه مستلزم آن است که مجموعه باورھا ، ارزش ھا ، رفتارھا ، گرایش ھا ، دانش ھا و مهارتهای خود را به نسل بعدی منتقل نماید و مکانیزم یا وسیله این انتقال آموزش می باشد .آموزش و پرورش به معنای ا عم آن جامعه پذیری یعنی فرایندی که افراد از طریق آن به یادگیری نقش ھا ، قواعد ، روابط و کلا فرھنگ جامعه خود پردازند معنی شده است بطور اخص قرار گرفتن افراد در موقعیت ھای اجتماعی سازمان یافته و در معرض یادگیر یمنظم دانش ھا مهارت ھا ، رفتارھا و گرایش ھا معینی را شامل میگردد
اھمیت و ضرورت آموزش کارکنان
امروزه رشد نیروی انسانی از طریق آموزش و پرورش بیش از پیش مورد توجه و تأکید سازمانها قرار گرفته است تأکیدی که در کوشش ھای مدیریت نوین ، تحولی چشمگیر به شمار می آید
.با توجه به تحولات سریع علوم و تکنولوژی ، دانش و اطلاعات افراد برای پاسخگویی به این پیشرفت سریع ناتوان و ناقص است .از این رو در دنیای متحول امروز ھیچ کس نمی تواند با تکیه بر آموخته ھای خود در نظام آموزش رسمی سازگاری مناسب با محیط خود داشته باشد - بنابراین بر اساس فلسفه آموزش مستمر ، اطلاعات و دانش انسان باید ھمواره پویا و در حال تکامل باشد و در ھر مرحله ای از زندگی باید در جدیدترین یافته ھا و اطلاعات مربوط به حرفه و زندگی اش قرار گیرد .
آموزش ابزاری است که بوسیله فنون و روشهای مختلف ، مدیران را در اداره سازمانها یاری می دھد ایجاد یک نظام اداری مطلوب و مناسب تا اندازه زیادی به کمک آموزش و ارتقاء توانمندیهای نیروی انسانی امکان پذیر است و آنان را برای ایفای وظایف مشخص خود و قبول مسئولیت ھای جدیدتر و بالاتر در سازمان بیش از پیش آماده تر و مجهز تر می سازد .
امروزه اغلب کشورھای توسعه یافته برای بقائ ، رشد و تداوم توسعه ، بخش قابل توجهی از درآمد ناخالص ملی خود را به طرق مختلف «صرف آموزش - - و تربیت نیروی انسانی می نمایند آموزش صحیح نیروھای انساین ، ضمن اینکه در سطح سازمانهای دولتی باعث ارتقاء عملکرد کارکنان و سازمان می گردد زمینه ھای برخورد مناسبتر کارکنان با مراجعان را نیز فراھم می نماید رابطه ای که متأسفانه ھنوز از جایگاه مطلوبی برخوردار نیست
در تمام سازمانها ، دو نکته مورد توجه قراردارد .حفظ بقاء و افزایش کارایی و اثربخشی ، حیات سازمانهاتاحدود زیادی بستگی به دانشها و مهارتهای مختلف نیروی انسانی دارد .لذا آموزش منابع انسانی نه تنها در جهت ایجاد دانش ومهارت ویژه کارکنان نقش بسزایی دارد .بلکه باعث می شود
