بخشی از مقاله
چکیده
همزیستی میکوریزایی دراکوسیستمهای طبیعی و کشاورزی به طورگستردهای وجود دارد. پاسخ رشدی گیاه میزبان به همزیستی میکوریزایی ممکن است بسیار قابل توجه باشد. بدین منظور آزمایشی در سال زراعی 1394برای ارقام توتون تیپ غربی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تیمار 3 - گونه قارچ از خانواده گلوموس G11 - Glomusgosporum 11 - وGlomusGlaviodum 14 - - G14و Glomusversiform 47 - - G47و عدم مصرف قارچ بعنوان شاهد{در 4 تکرار در مرکز تحقیقات وآموزش تیرتاشاجرا شد.
کاربرد سه گونه قارچ G11,G14,G47 - - برای توتون تیپ غربی برای هر سینی 220 خانهای 60 گرم در نظر گرفته شد.نتایج تجزیه واریانس دادههای توتون تیپ غربی - ویرجینیا رقم - K326 نشان داد قارچ میکوریزا بر عرض،طول برگ، وزن سبز،عملکرد بر این صفات از یک تا پنج درصد معنیدار است. مقایسه میانگین اطلاعات حاصل از اثر قارج میکوریزا نتایج مشابهی را نشان دادند. بیشترین وکمترین درصد تلقیح ریشه به تر تیبG47وG11مشاهده شد.
مقدمه
قارچهای میکوریزایی از نظر اکولوژیک اهمیت بسیاری دارند، زیرا این موجودات در داخل و روی ریشههای گیاهان میزبان روابط هم زیستی ایجاد مینمایند. قارچهای آربوسکولار میکوریزا متعلق به سلسله زیگومیست، راسته گلومالز میباشند. همزیستی در تمام اکوسیستمهای طبیعی حتی در شرایط نامناسب محیطی وجود دارد و میتوان آن را بهعنوان یک سیستم اختصاصی برای جذب و انتقال مواد غذایی با بازدهی بیش از ریشه تعریف کرد - رنادیان ،ح.. - 1390یکی از اثرات مهم قارچهای میکوریزایی تعدیل اثرات تنش خشکی است
در اسید و سیتوکینین ، جذب مستقیم آب توسط هیفهای قارچ در خاک و انتقال آن به گیاه میزان، افزایش تبادلات گازی برگ و میزان فتوسنتز ، اسیمیلاسیون نیترات و فسفر ، افزایش جذب آب از طریق افزایش هدایت هیدرولیکی برگ و فعالیت فتوسنتزی، تنظیم اسمزی و تغییر در انعطاف پذیری غشا سلولی
با توجه به بررسی تأثیر قارچ میکوریزا بر جذب عناصر غذایی و نقش آن بر عملکرد توتون و معرفی عامل بیولوژیک به عنوان یک راهکار جهت تأمین نیاز غذایی این گیاه برای مقاوم کردن توتونهای شرقی در مقابل تنشهای محیطی مورد ارزیابی قرار گرفته است. جهت کاهش اثرات نامطلوب بر گیاه راهکارهای گوناگون پیشنهاد شده است
بخشی از سیستمهای حفاظتی طبیعی گیاهان در برابر عوامل نامساعد ،مشارکت با تعدادی از میکروارگانیسمها میباشد. قارچهای میکوریزا آربوسکولار و باکتریهای تثبیت کنندهی نیتروژن، بهویژه همزیستهای متقابل مهمی هستند. همانطور که عموماً پذیرفته شده است، کارکردهای عمدهی میکوریزا شامل بهبود استقرار گیاه، ارتقا جذب عناصر غذایی، محافظت در برابر تنشهای زراعی و محیطی و بهبود ساختمان خاک میباشد
موادوروشها
این پژوهش در زمستان سال1394 به صورت کشت در سینی های فلوت سیستم و در نهایت در فضای مزرعه ای مرکز تحقیقات وآموزش تیرتاشنشاکاری صورت گرفت. آزمایش یه صورتطرح در قالب بلوک های کامل تصادفی با 4 تیمار 3 - گونه قارچ از خانواده گلو موس وعدم مصرف قارچ بعنوان شاهد - در 4 تکرار بر روی توتونهای تیپ غربیانجام شد. بطوری که برای هر سینی 220 خانهای 60 گرم قارچ با 2/5 کیلو خاک پیت مخلوط شده و بذر ها پلیت شده در حفرهها قرار گرفته شد. عمل بذر گذاری و شناور کردن سینی داخل آب همزمان انجام شد. قارچ میکوریزا از موسسه خاک و آب تهیه شد. به منظور فعالیت اسپورهای موجود و ایجاد کلنی و هم زیستی با ریشه گیاه توتون و جهت اندازهگیری درصد کلو نیزاسیون ریشه، رنگآمیزی صورت گرفت ودرصد کلونیزاسیون به روش شبکه خطوط محاسبه گردید
قارچ میکوریزا در سه سطح شامل:کاربرد قارچ میکوریزاگونه گلوموس G11 - Glomusgosporum 11 - و GlomusGlaviodum 14 - - وGlomusversiform47 - - G47می باشد.
نوع طرح آزمایشی واعمال تیمارها
این پژوهش در زمستان سال1394 به صورت کشت در سینی فلوت سیستم و در نهایت در فضای مزرعه ای مرکز تحقیقات وآموزش تیرتاش صورت گرفت. آزمایش یه صورتطرح در قالب بلوک های کامل تصادفی با 4تیمار 3 - گونه قارچ از خانواده گلو موس وعدم مصرف قارچ بعنوان شاهد - در 4 تکرار بر روی توتون های تیپ غربی انجام شد.
زمینی که در آن طرح اجرا شد، در مهرماه سال قبل شخم و جهت خرد کردن کلوخهها قبل از اعمال تیمارها دو مرحله دیسک در خلاف جهت هم زده شد و علفکش ارادیکان به میزان 4 لیتر در هکتار قبل از کشت مصرف و توسط دیسک با خاک مخلوط گردید. در طول دوره رشد مراقبتهای زراعی انجام شد مراحل فنولوژی گیاه از کاشت تا زمان برداشت یاداشت برداری شد.
صفات طول و عرض برگ، کلروفیل، ارتفاع، وزن سبز، عملکرد برگ خشک، متوسط قیمتیک کیلوگرم توتون، درآمد ناخالص در هکتار، درصد قند، نیکوتین، ازت، پتاسیم، فسفر، کلر، درصد کلونیزاسیون ریشه با قارچ و جهت ارزیابی درنظر گرفته شده بودن محاسبه گردید. تجزیه آماری دادهها با استفاده از نرم افزار SAS انجام گردید. در پایان تجزیه واریانس برروی دادهها انجام و میانگینها توسط آزمون چند دامنهای LSd مقایسه گردیدند.
نتایج و بحث
تأثیر قارچ میکوریزا بر صفات کمی توتون
نتایج تجزیه مرکب نشان داد که اثر قارچ میکوریزا بر عرض ، طول برگ، در سطح احتمال یک تا پنج درصد معنیدار است. - جدول - 1 ومقایسه میانگین داده ها حاکی از آن است که بیشترین طول ،عرض برگ ، به گونه - - Glomusversiform 47و کمترین طول به ترتیب به شاهد و - GlomusGlaviodum 14 - ، - - Glomusgosporum 11 وکمترین عرض برگ به شاهد، - Glomusgosporum 11 - ، - - GlomusGlaviodum 14 بدست آمد.
جدول -1 تجزیه واریانس مرکب صفات مورد مطالعه تحت تأثیر تیمارهای مختلف در دو سال 1394 و 1395در K326
جدول -2 تجزیه واریانس مرکب صفات شیمیایی مورد مطالعه تحت تأثیر تیمارهای مختلف در دو سال 1394 و 1395در K326
وزن سبز و عملکرد توتون
ویرجینیا رقم K326
نتایج تجزیه مرکب نشان داد اثر قارچ میکوریزا بر وزن تر وخشک توتون ویرجینیا در سطح احتمال یک در صد معنی دار است. - جدول. - 1 مقایسه میانگین اطلاعات حاصل از اثر قارج میکوریزا بر این صفات نتایج نشان دادند. بیشترین وکمترین وزن تر وخشک به ترتیب - Glomusversiform47 - وشاهد که ویرجینیا رقم K 326 بدست آمد.
