بخشی از مقاله
چکیده
امروزه محیط زیست، صرفه جویی در مصرف انرژی های فسیلی و توسعه پایدار به مباحث بسیار مهم و رایج در سطح بین المللی تبدیل شده اند. به طوری که حفظ منابع انرژی، جلوگیری از آلوده کردن زمین و محیط زیست، کاهش میزان مصرف انرژی های فسیلی و هم زیستی با شرایط طبیعی و اقلیمی مبدل به یکی از مهمترین تدابیر در معماری و شهرسازی شده است.
خورشید منبع عمده تولید انواع گوناگون انرژی در سطح زمین است. میزان سالیانه انرژی تابشی خورشید به زمین حدوداً 13000 برابر بیشتر از مصرف سالیانه انرژی سوخت های فسیلی و هسته ای و انرژی آب در دنیا است و این مقدار انرژی خورشید حدود 160 برابر ذخایر انرژی سوخت های فسیلی می باشد.
استفاده از انرژی خورشید در معماری نیازمند طراحی و اجرای خاص است و تمام جوانب طرح معماری را تحت تأثیر قرار می دهد. که از آن جمله می توان به دو تکنولوژی نیل های فتوولتاییک و بام سبز اشاره نمود. این دوتکنولوژی امروزه به صورت مجزا در نقاط مختلف جهان مورد استفاده قرار می گیرد که باعث توسعه ی ساختمان پایدار شده، همچنین بام سبز منجر به کاهش گازهای گلخانه ای می شود.
مقدمه
سوخت های فسیلی بیش از 95 درصد انرژی ایران و بیش از 81 درصد انرژی مصرفی دنیا را تأمین می کنند. مصرف گسترده و بی رویه سوخت های فسیلی باعث بالا رفتن دمای کره زمین، بارش باران های اسیدی، اثر گازهای گلخانه ای و کاهش لایه ازن می شود. انرژی خورشید از تمیزترین انرژی های غیر فسیلی است و استفاده از آن کمترین آلودگی را در محیط زیست به وجود می آورد. دانستن اطلاعات مربوط به تابش خورشید در بسیاری از کاربردهای صنعتی، سیستم های فتوولتاییک، کشاورزی و طراحی کلکتورهای خورشیدی کاربرد دارد.
ترکیب و استفاده از پنل های خورشیدی و پشت بام سبز موجب توسعه ساختمان پایدار و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای می شود.
کنار هم قرار گرفتن این دو تکنولوژی و یکپارچه سازی آنها باعث بهبود بهره وری هر دو شده به گونه ای که سایه ی ایجاد شده توسط پنل بر روی گیاه از تابش مستقیم نور خورشید جلوگیری کرده و تبخیر و تعرق گیاه را کاهش می دهد که این خود منجر به رشد بهتر گیاه می گردد
از طرفی گیاهان باعث خنک شدن و کاهش دمای محیط اطراف خود می شوند حال مستقر کردن پنل ها در کنار پشت بام سبز راندمان پنل های خورشیدی را بالا می برد چرا که هر چه دمای محیط پایین تر باشد خروجی پنل ها بالاتر خواهد بود
با توجه به بررسی های انجام شده بر روی شرایط اقلیمی استان یزد 32 روز آفتابی در طول سال خواهیم داشت از سویی در 8 ماه از سال دمای هوا بالاتر از میانگین استاندارد دمایی است لذا استفاده از بام سبز در کنار سیستم خورشیدی هم در تلطیف دمای پشت بام تأثیر قابل توجهی خواهد داشت و هم رازمان سیستم فتوولتاییک با توجه به کاهش دمای محیط به سطح مطلوبتری خواهد رسید.
موقعیت جغرافیایی
شهر یزد در مشرق اصفهان و جنوب کویر لوت و در محاصرهی این کویر و کویر مرکزی قرار گرفته است. یزد با طول جغرافیایی 54 درجه و 34 دقیقه، و عرض جغرافیایی 31 درجه و 25 دقیقه، در مرکز ایران قرار گرفته است. این شهر در درهای وسیع و خشک که به دشت یزد
بادهای مطبوع دو دسته است که از جانب اصفهان - شمال غربی - و در عمده روزهای فصول تابستان، پاییز و زمستان میوزد، با خود مقداری رطوبت به ارمغان میآورد که موجب تلطیف هوا میشود. بادها در 52 درصد از روزهای زمستان، و 41 درصد از روزهای تابستان و پاییز وجود دارد. بادهایی که از جانب غرب به شمال میوزد در مقام دوم اهمیت بوده و در 17/3 درصد از روزهای سال وزش دارد. شدت بادها به ندرت از 17 تا 28 گره در ساعت تجاوز میکند.
پوشش گیاهی در نقاط مختلف کویر نسبت به شوری و جنس خاک تغییر میکند. در این نواحی چنانچه آب زیرزمینی عمیق نباشد، درختهای بده، سنجد و بعضی از گونهای گز، خصوصاً درخت گز شاهی به علت مقاوم بودن در برابر خشکی و بیآبی، با محیط سازگار میشود.
مفهوم پایداری
پایداری به مفهوم برآوردن نیازهای فعلی بدون از بین بردن قابلیت های نسل های آینده در تأمین نیازهای خود است. امروزه واژه »پایدار « به طور گسترده برای توصیف جهانی به کار گرفته می شود که در آن نظام های انسانی و طبیعیتواماً تا آینده دور ادامه حیات دهند.
ایده پایداری هنوزکاملاً نو بوده و درک معنایی و چگونگی به کارگیری آن همچنان در حال شکل گیری است. تنها در این چند دهه ی اخیر است که واژه پایداری با معنای کنونی یعنی آنچه که می تواند در آینده تداوم یابد کاربرد پیدا کرده است. پایداری مفهومی پویا است و تأکید بر بهره گیری از منایع در حالتی ماندگار دارد.
مفموم پایداری در معماری این نیست که بناهایی خلق کنیم کهصرفاً عمر زیادی را سپری کنند چون یک بنا با عمر چندین صدساله با نیازهای زمان حال هماهنگی ندارند.
معماری هایی را می توان پایدار نامید که به نیازهای زمان حال خود پاسخگو باشد.
با کمی تأمل و مطالعه در بناهای سنتی در می یابیم که در خیلی از این بناها، شرایط فرهنگی، اقلیمی، اصالت و مصالحکاملاً رعایت شده است. اما با نیازهای معماری این زمان و نوع زندگی شهرنشینی و محدودیت های موجود هماهنگ نمی باشد. شرایط و شاخص هایی که امروزه نوعی از معماری را به عنوان »معماری پایدار« تعریف می کند در زمان های آینده ممکن است با مفهوم امروزی کاربردی نباشد.
توسعه پایدار آن نوع توسعه است که سلامت انسان و نظام های اکولوژیکی را در بلند مدت بهبود بخشد. هدف اصلی توسعه پایدار، تأمین نیازهای اساسی، بهبود ارتقاء سطح زندگی برای همه حفظ و اداره بهتر اکوسیستم ها و آینده ای امن تر و سعادتمندتر می باشد. اعتقاد عمومی بر این است که ابعاد اجتماعی توسعه پایدار باید دارای همان وزن و اهمیت باشد که اهداف زیست محیطی آن دارد. توسعه پایدار نمی تواند بدون تفکر دقیق و احتساب امکانات انسانی اتفاق بیافتد. سیاست هایی که بدون در نظر گرفتن سیستم سکونت گاه های انسانی که توسعه در آن اتفاق می افتد نمی تواند با موفقیت به اجرا در آیند. انسان، اجتماع و محیط زیست به عنوان ارکان اصلی در فرآیند توسعه پایدار حضور داشته و در ارتباط با یکدیگر قرار دارند.
بام سبز و معماری پایدار
نقش بام های سبز در رسیدن به طراحی پایدار بام های سبز پایدار و سالم و ایجادکننده ی منظر بام هستند که یکی از عناصر طراحی پایدار در طراحی اکولوژی امروز می باشند.
بنابراین با بهره گیری راهکارهایی چون بام های سبز می توان با طراحی در کنار طبیعت به جای مقابله با آن به پایداری هر چه بیشتر معماری و شهرسازی معاصر و رشد و توسعه با اطمینان در حفاظت از محیط زیست آسیب نرساند بلکه با گونه ی مثبتی در اکوسیستم مشارکت نمودو حتی ممکن است با درمان اثرات ناشی از منظرهای آسیب رسان کمک نمود. احداث بام های سبز اکنون در برنامه ریزی شهری بیشتر کشورهای جهان به صورت یک دستورالعمل اجرایی در ساختمان سازی درآمده است.
