بخشی از مقاله
چکیده
ویروس ایرانی پیچیدگی برگ چغندرقند1 قبلا به عنوان یک ویروس از ایران گزارش شده است.در این مطالعه تنوع ژنتیکی ویروس فوق با استفاده ازترادف نوکلئوتیدي واسیدهاي آمینه ژن پروتعین پوششی2 موردمطالعه قرارگرفت. بدین منظور دهجدایه IBCTV از مناطق ﳐتلف ایران ازگیاهان چغندرقند،گوجه فرنگی، اسفناج وشلغم ﲨع آوري و بعد از تکثﲑ، ﳘسانه سازي وتعیﲔ ترادف ژن CP، ترادف نوکلئوتیدي و اسیدآمینه ي آن ها با یکدیگرمقایسه گردید.
جدایه هاي این ویروس براساس ترادف نوکلئوتیدي واسیدهاي آمینه ژن CP به ترتیب 87 /1-99/9 و 88-99 درصد به هم شباهت داشته و به دو زیرشاخه تقسیم میشوند. زیر شاخه اول شامل جدایه هاي چغندرقندیزد - IBCTV-Y - ، چغندرقندشﲑاز1 - IBCTV-Sh1 - ، چغندرقنداصفهان - IBCTV-I - ، چغندرقندکرمان - IBCTV-K - ، جدایه گوجه فرنگی - IBCTV-T - وجدایه اسفناج - IBCTV-S - با درصد ﳘولوژي 86/9-99 می باشدوجدایه هاي شلغم - IBCTV-Tu - ، چغندرقندخراسان - IBCTV-Kh - ، چغندرقندشﲑاز - IBCTV-Sh2 - 2 وچغندرقندکرج - IBCTV-Kj - با درصد ﳘولوژي 98/2-99 /9 درزیرشاخه دوم قرارمی گﲑند. نتایج این ﲢقیق نشان داد که IBCTV کورتوویروس غالب در ایران بوده وداراي تنوع ژنتیکی بالایی است.
کلمات کلیدي: ویروس ایرانی پیچیدگی برگ چغندرقند، کورتوویروس، پروتئﲔ پوششی
مقدمه
خانواده ﲨیﲏ ویریده شامل تعداد زیادي ویروس است که برخی از آهنا باعث اﳚاد خسارات شدید درگیاهان مهم زراعی میگردند. پیکره ا ین ویروس ها چندوجهی 3 ودوقلوبوده و ژنوم آهنا دي . ان. اي تک رشته اي4 است . - 4 - اعضاي این خانواده براساس ویژگی هاي بیولوژیکی ومولکوﱄ به چهار جنس تقسیم می شوند. ﳎموعه ویروس هاي عامل پیچیدگی برگ درچغندرقندوچندگیاه دیگر، درجنس کورتوویروس5 طبقه بندي شده اند.
اعضاي این جنس شامل گونه هاي -1 ویروس پیچیدگی برگ چغندرقند 6، -2 ویروس پیچیدگی شدیدبرگ چغندرقند 7، -3 ویروس پیچیدگی خفیف برگ چغندرقند 8، -4 ویروس پیچیدگی برگ ترب کوهی9 و -5 ویروس پیچیدگی برگ اسفناج10 می باشند. بیماري پیچیدگی برگ چغندرقندبراي اولﲔ بار توسط گیبسون ازایران گزارش گردیده است . - 3 - تاچندسال قبل تصوربراین بودکه عامل بیماري فوق درایران جدایه ویروس پیچی دگی شد ید برگ چغندرقند می باشد .
اما اخﲑا ویروس دیگري بنام ویروس ایرانی پیچیدگی برگ چغندرقنددرمناطق مرکزي وجنوبی ایران گزارش شده - 5 - که توسط گونه اي11 اززﳒرک هاي سیکادلیده انتقال می یابد . - 6 - مقایسه ترادف نوکلئوتیدي ژن CP این ویروس نشان دادکهIBCTV ازسایرکورتوویروس هاي گزارش شده متفاوت می باشد - . - 5 هدف از این ﲢقیق مطالعه تنوع ژنتیکی این ویروس درایران ازطریق مقایسه ترادف نوکلئوتیدي ژن CP می باشد.
موادوروش ها
طی سال هاي 1385-1386ﳕونه هاي چغندرقند، گوجه فرنگی، اسفناج وشلغم مشکوک به IBCTV باعلائم مشخص بیماري شامل پیچیدگی شدیدبرگ وتورم رگﱪگ ازمناطق ﳐتلف ایران ﲨع آوري گردید - جدول - 1 و دي. ان. اي ﲤامی ﳕونه هاي فوق بااستفاده از روش Zhang وﳘکاران ستخراج شد - . - 8 ژن
پروتئﲔ پوششی این جدایه هاطی آزمون PCR بااستفاده ازآغازگرهاي اختصاصی IBCTV-F/CTV-R تکثﲑ وسپس ﳘسانه سازي شد . - 5 - بدین منظور ابتدا ﳏصول PCR بااستفاده از کیت Ins T/A Clone PCR Product Cloning Kit - Fermentas, Lithuania - درون پلاﲰید قرارداده شد. درمرحله بعد پلاﲰید نوترکیب به داخل باکﱰي E. coli نژاد XL-blue ترانسفرم گردید. باکﱰي هاي حاوي پلاﲰید نوترکیب ابتدا با استفاده از رنگ و سپس توسط آزمون PCR شناسایی شده وپلاﲰید آهنا استخراج گردید.
جهت اطمینان ازعمل ﳘسانه سازي، پلاﲰیدهاي استخراج شده با آنزﱘ هاي برشی EcoRI وPstI بریده شده وبا ﳏصول PCR اولیه مقایسه گردید. درهنایت ژن موردنظر از دوطرف وبااستفاده ازآغازگرهاي مناسب تعیﲔ ترادف شد. ترادف نوکلئوتیدي واسیدآمینه ژن CP هرکدام از ده جدایه موردنظربااستفاده ازنرم افزار DNAMAN باهم مقایسه شدندو درخت تکاملی مربوطه رسم گردید . - 2 - دراین مقایسه ازویروس پیچیدگی زردبرگ گوجه فرنگی1، ویروس پیچیدگی دروغﲔ برگ گوجه فرنگی2 وویروس ﳐطط ذرت3 به عنوان outgroup استفاده شد.
نتایج وﲝث
ﳕونه هاي ﲨع آوري شده ازگیاهان ومناطق ﳐتلف باعلائم مشخص بیماري بااستفاده ازآزمون PCR وآغازگرهاي اختصاصی موردبررسی قرارگرفتند. نتایج حاصل از این آزمون نشان دادکه ﲤامی ﳕونه ها به IBCTV آلوده هستند . الکﱰوفورز ﳏصول PCR در ژل آگاروز یک درصد منجر به تشکیل باند 681 جفت باز گردید. مقایسه ترادف نوکلئوتیدي واسیدهاي آمینه ژن CP نشان دادکه جدایه هاي ﳐتلف ازنظرترادف نوکلئوتیدي87/6-99/9 درصدوازﳊاظ اسیدهاي آمینه88 - 99 درصدبه هم شباهت دارند.
رسم درخت فیلوژنتیکی نیزنشان دادکه جدایه هاي IBCTV دردوشاخه ﳐتلف قرار می گﲑند. ازنظردرجه یکسان بودن ترادف نوکلئوتیدي، جدایه هاي IBCTV-Kh، IBCTV-Kj، IBCTV-Sh2 وIBCTV-Tu با درصد ﳘولوژي نوکلئوتیدي با98/2-99/9 دریک شاخه وبقیه جدایه هابا درصد ﳘولوژي 86/9-99 درشاخه دیگر جاي گرفته اند - شکل. - 1 ﲝث: نتایج حاصل ازاین ﲢقیق باردیگر مشخص کردکه IBCTV ازسایر کورتوویروس هاي گزارش شده درجهان متفاوت بوده وداراي میزبانان زیادي در ایران است.
جایگاه فیلوژنتیکی IBCTV نشان می دهد که ویروس فوق ازسایر گونه هاي جنس Curtovirus فاصله زیادي دارد وﲤامی جدایه هاي آن دریک شاخه مستقل قرار میگﲑند. علاوه براین، باوجودیکه ردیابی آن در غرب ایران - استان خوزستان - میسر نگردید، اما IBCTV درایران داراي تنوع ژنتیکی زیادي بوده وبراساس ترادف ژن CP به دو زیرشاخه تقسیم می گردد.
طبق گزارش Padidam وﳘکاران ترادف ژن CP نشان دهنده اختلافات وشباهت هاي کورتوویروس ها است . - 7 - نتایج این مطالعه نشان می دهدکه IBCTV کورتوویروس غالب درچغندرقندوبرخی دیگرازگیاهان زراعی درایران است. دراین مطالعه BSCTV-I که قبلا ازایران گزارش شده است - - 1، شناسایی نگردید، وﱄ با این وجود ﳕی توان وجودکورتوویروس هاي دیگررادرایران ردﳕود.
