بخشی از مقاله
چکیده
گردشگری روستایی در دنیای امروز یکی از بخشهای مهم فعالیتهای اقتصادی محسوب میگردد.این فعالیت مهم اقتصادی از دیدگاههای مختلفی مورد توجه قرار گرفته است.بعضی آن را به عنوان بخشی از بازار گردشگری میشناسند و عدهای نیز آن را سیاستی برای توسعه روستایی و توسعه روستایی پایدار دارد؟در دهه پایانی قرن بیستم بسیاری از برنامه ریزان اجتماعی-اقتصادی در کشورهای اروپایی گردشگری را روشی مطمئن با چشم اندازی بسیار روشن برای توسعه روستاها بویژه محرومترین آنها معرفی کردهاند.
مطالعات انجام شده در کشورهای فرانسه، اتریش، سوییس، انگلستان، ایرلند، تایلند و ژاپن نشان میدهد که گردشگری روستایی بسرعت در اقتصاد روستایی رشد کرده و مکمل فعالیتهای کشاورزی شده است.ماهیت صنعت گردشگری ایجاد اشتغال و درامد، متنوع سازی اقتصاد، مشارکت اجتماعی و استفاده از منابع محلی است.از آنجا که بخش اعظم مشکلات عقب ماندگی و توسعه نیافتگی روستایی نیز به فقدان این صنعت بر میگردد، گردشگری روستایی با حل مسائل و مشکلات فوق میتواند به توسعه روستایی کمک نماید.
واژگان کلیدی: توانمند سازی ،گردشگری روستایی، ، توسعه روستایی، توسعه پایدار،
مقدمه
روستاها با وجود داشتن منابع طبیعی پایه کشاورزی، با مسائل و مشکلات فراوانی مثل فقر، بیکاری، پایین بودن نرخ بهره وری در بخش کشاورزی و بخش تولیدات روستایی از یک سو و تخریب منابع طبیعی از سوی دیگر رو به رو هستند، این مسئله توسعه روستاها و ایجاد اشتغال پایدار در روستاها را تا حدی ناممکن ساخته است. این مسائل لزوم توجه به راه حلها و گزیدارهای دیگر اقتصادی مثل گردشگری را برای کمک به توسعه روستاها با هزینه کم مطرح می سازد.
روستاها بنا به ماهیت خویش متناسب با ساختارهای فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی و به ویژه محیط جغرافیایی و چشم اندازها و جاذبه های طبیعی و گردشگری دارای سازماندهی درونی و کالبدی ویژه در نوع یا شیوه زندگی مادی و معنوی خود می باشد. طبیعتا وجود چنین ساختاری اثرات خویش را بر چهره زمین، چه در بخش ساکن و چه در بخش مزارع، باغها، بیشه زارها، چشمه سارها، رودخانه ها و مناظر طبیعی نشان می دهد که مرفولوژی در چشم اندازهای روستایی جلوه خاصی بر پیکره زمین نقش می بندد.
این ویژگیها؛ ظرفیتها و توانهای زیادی را در جذب گردشگران به وجود آورده اند. به همین دلیل امروزه در کشورهای توسعه یافته،گردشگری روستایی به عنوان عامل مهمی در توسعه محسوب می شود. از زمان گسترش این فعالیت در دهه 10 در کشورهایی مانندایتالیا، انگلیس و فرانسه رشدی صددرصد داشته و این کیفیت در اسپانیا و آلمان و هلند بسیار فراتر بوده استامروزه گردشگری بزرگ ترین صنعت جهان شناخته شده است و سالیانه میلیاردها دلار درآمد دارد. بر اساس پیش بینی های منتشر 8 میلیارد نفر و شمار گردشگران از رقم سالیانه 266 میلیون نفر در حال حاضر به شده از سوی سازمان جهانی گردشگری نیز درآمد صنعت گردشگری از 446 میلیارد دلار به بیش از 6 تریلیون در سال 6060 خواهد رسید.
به هر حال آمار منتشر شده حاکی از رشد اقتصادی بالای صنعت گردشگری در جهان است و می توان صنعت گردشگری را عمده ترین صنعت درآمدزا و اصلی ترین پشتوانه اقتصادی جهان آینده دانست. صنعت گردشگری می تواند زمینه مناسبی برای سرمایه گذاری به شمار آید و با اتکای کمتر به منابع طبیعی تولیدی، فرصتی را در اختیار کشورهای کمتر توسعه یافته برای تحریک رشد اقتصادی خویش در جهت تولید درآمد و اشتغال قرار دهد. در این میان گردشگری روستایی نیز به عنوان بخشی از مجموعه صنعت گردشگری در کشورهایی که جمعیت روستایی بالایی دارند، اهمیت فراوانی دارد.
پتانسیل گردشگری هر روستا، بیش از هر چیز به سرمایه های طبیعی -اکولوژیک، کیفیت مناظر طبیعی و آثار تاریخی، ابعاد اقتصادیمضافاً شادابی فرهنگ محلی آن بستگی دارد. لذا عمق بخشیدن و ارج نهادن به هر یک از این ابعاد و همچنین تبدیل آنها به عناصر قابل عرضه، ترویج سیاست حفظ و مراقبت از سنتها، تخصص ها، آداب و رسوم، چشم اندازها و محیط زیست روستا و جذابیت منطقه، ماندگاری پتانسیل های آن را تضمین می نماید و این عناصر و عوامل، روستا را به صورت یک محصول واقعی در صنعت گردشگری در می آورد.
ایران نیز با برخورداری از جاذبه های مختلف در نواحی روستایی، محیط های دل انگیزی را برای گرشگران فراهم کرده است. غنای جاذبه ها در ایران موجب شده است که آن را جهانی در یک مرز بنامند. جاذبه های ایران آن قدر متنوع است که تقریبا برای هر سلیقه ای انگیزه ی کافی برای سفر بدین کشور را به وجود می آورد و این توانمندی را دارد تا با شناسایی و ارزیابی جایگاه توریسم و شناسایی نقاط قوت و ضعف توسعه گردشگری روستایی، از دل تهدیدهای موجود، فرصت هایی را فراهم کند که موجب توسعه روستایی پایدار و برخورداری نسل های امروز و آینده از معیشت پایدار و پتانسیل های موجود در ساختار اقتصادی، اقلیمی و اجتماعی روستا گردد.
بنابراین پرداختن به صنعت گردشگری یکی از روش های مورد توجه کشورها در زمینه ایجاد فرصت های شغلی و رهایی از بیکاری ودر نتیجه، توسعه مناطق است. پدیده گردشگری وجوه مختلف فعالیت های اقتصادی و اجتماعی را دربر می گیرد؛ و حتی در پاره ای موارد، برای توسعه مناطق کمتر توسعه یافته و کاهش فقر و بیکاری در آنها، آخرین گزینه به شمار می رود.
