بخشی از مقاله
چکیده
رشد روزافزون گردشگری و رقابتی شدن آن، لزوم توسعه و ارتقاء کمی و کیفی کارکردها و زیرساختهای مورد نیاز گردشگران را انکار ناپذیر نموده است. از این رو، شناسایی سطح واقعی کیفیت خدمات ارائه شده به گردشگران، نخستین گام برای افزایش رضایت آنها و در نتیجه توسعه پایداراقتصاد گردشگری خواهد بود گردشگرانی که به صورت تکراری از یک مقصد دیدار می کنند، معمولاً با آن مقصد آشنا هستند و دلیل تکرار دیدار از آن مقصد نیز رضایت حاصل از تجارب قبلی ایشان است. معمولاٌ این دسته از افراد درآمد با ثباتی برای مقصد گردشگری ایجاد می کنند.
هدف این پژوهش تحلیل سطح رضایتمندی گردشگران شهری که برای نخستین بار شهر خرم آباد سفر می کنند، در مقایسه با گردشگرانی که سفر را تکرار کرده اند، می باشد. روش پژوهش، روش ترکیبی - پیمایش و توصیفی - تحلیلی - می باشد. تعداد 100 نفر از این گردشگران که در سال 1391به خرم آباد سفر کرده بودند، به روش در دسترس انتخاب و پرسشنامهای نزد آنان توزیع و تکمیل گردیده است. برای تحلیل دادهها از آزمون t est؛T بهره گرفته شده است.
نتایج حاکی از آن است که میانگین رضایت گردشگرانی که به صورت تکراری به این شهر سفرکرده اند با کسانی که برای اولین بار سفر کرده اند تفاوت معنی داری داشته است و سطح معناداری از 0/05 کمترمی باشد. میانگین رضایت گردشگرانی که به صورت تکراری به خرم آباد سفر کرده اند با سطح اطمینان 95 درصد بیشتر از گردشگرانی می باشد که برای اولین بار به خرم آباد سفر کرده اند.
مقدمه
از مهم ترین مسائلی که طی دهه های اخیر باعث توسعه و پیشرفت شهرهای کوچک و بزرگ گشته، رشد و توسعه شهرنشینی می باشد. شهرها با امکانات و خدماتی که ارائه می دهند، همواره پذیرای افرادی بوده اند که بدان ها وارد می شوند. شهر با ارائه خدمات مطلوب و درخور، بستر مناسبی برای فعالیت های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی انسان ها فراهم می آورد. شهر همچنین با ارائه فعالیت های خدماتی مانند امکانات پذیرایی و فراغتی زمینه پیشرفت و توسعه گردشگری را فراهم می کند
در دهه های اخیر رشد و توسعه صنعت گردشگری و اتخاذ آن به عنوان یکی از فعالیت های عمده اقتصادی از طرف کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه و رقابت مقاصد عمده گردشگری در جهت جذب گردشگران، برنامه ریزان را بر آن داشته تا برای افزایش درآمدهای حاصله از فعالیت های گردشگری به دو مقوله مهم توجه نمایند: اول، افزایش رضایت گردشگران و ارتقای لذت و کیفیت تجربه گردشگری و دوم، تلاش در جهت حفظ منافع جوامع میزبان؛به همین دلیل است که اغلب کشورها به گردشگری به عنوان یک ضرورت نگاه می کنند
گردشگری شهری در کشورهای پیشرفته سودآورترین نوع گردشگری است و در زمینه های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، اکولوژیکی و غیره تاثیرات انکارناپذیری دارد. این نوع از گردشگری در محدوده ی فضاهای شهری انجام می شود
گردشگری شهری، کنش متقابل گردشگران - میزبان و تولید فضای گردشگری پیرامون سفر به مناطق شهری با انگیزه های متفاوت و بازدید از جاذبه ها و استفاده از تسهیلات و خدمات مربوط به گردشگری است که آثار متفاوتی را در فضای شهری بر جای می نهد
نواحی شهری به علت آنکه جاذبه های تاریخی و فرهنگی بسیار زیادی دارند غالباً مقاصد گردشگری مهمی محسوب می گردند.
علاوه بر این حتی در صورتی که جاذبه گردشگری در مناطق غیر شهری واقع باشند از آنجا که شهرها به پیرامون خود خدمات می دهند در رابطه با گردشگری قرار می گیرند. لذا حجم زیادی از امکانات گردشگری در شهرها متمرکز می شود. به عبارت دیگر محل سکونت، سرو غذا، ارتباطات، حمل ونقل و سایر خدمات گردشگری در شهرها واقع اند که بازدیدکنندگان از مناطق اطراف شهر و خود شهر از آنها استفاده می کنند
با توجه به این که هدف گردشگران از سفر به نواحی مختلف، استفاده از اوقات فراغت و دستیابی به آرامش روحی و روانی میباشد، کمبود و یا وجود مشکل در سطح و نحوه خدمات دهی به آنها باعث کم شدن از میزان گردشگران شده و مانع از پایداری گردشگری خواهد شد. زیرا یکی از عوامل مهم در جلب رضایت گردشگران، میزان تسهیلاتی است که در جهت گردش، بازدید و تفریح در همه نقاط کشور فراهم میآید تا گردشگران بتوانند آزادانه آنچه را که میخواهند به دست بیاورند
امروزه یکی از روش های سنجش کارایی خدمات و تسهیلات موجود در یک ناحیه، ارزیابی نظر بهره برداران و استفاده کنندگان از این خدمات است. در واقع با توجه به ارتباط مستقیم گردشگران با خدمات موجود و نیازهای متفاوت مردم به خدمات و امکانات ایجاد شده در شهرها و نواحی، میتوانند نقش مؤثری را در سنجش میزان کارایی و یا کمبودهای خدمات موجود داشته باشند
رضایت، وجود یک احساس مثبت است که در نهایت در مصرف کننده یا دریافت کننده ایجاد می شود. در اصل این احساس به واسطه برآورده شدن انتظارات مشتری و عملکرد عرضه کننده به وجود می آید. بر حسب اینکه انتظارات مشتری و کالا یا خدمت دریافت شده با یکدیگر هم سطح باشند، یا کالا بالاتر یا پایین تر از سطح انتظارات مشتری باشد در او احساس رضایت یا ذوق زدگی و یا نارضایتی پدید می آید.
پیشینه پژوهش
تیلگان - 2003 - در پژوهشی تحت عنوان برنامه ریزی کیفیت خدمات در صنعت گردشگری به این نتیجه دست یافته است که بین انتظارات و رضایت گردشگران آلمانی و روسی از کیفیت خدمات گردشگری تفاوت وجود دارد. این عامل سبب شد، مدیران مراکز گردشگری را با این چالش اساسی مواجه سازد که در نهایت باید به انتظارات کدام دسته از گردشگران توجه بیشتری نمود.
کما - 2003 - در پژوهشی تحت عنوان اندازه گیری کیفیت خدمات در بخش های عملیاتی تور، نشان داد که بیش از 70 درصد از بازدیدکنندگان از وضعیت خدمات این مکان رضایت داشتهاند. بهرام رنجبریان - - 1386 نیز در تحقیقی، اثرات تکرار سفر به اصفهان بر میزان رضایت گردشگران خارجی را بررسی نموده و نتایج تحقیقات وی نشان داد که سطح رضایت خاطر گردشگرانی که سفر به اصفهان را تکرار نموده اند، پایین تر از آنهایی است که برای نخستین بار چنین سفری را تجربه می کنند.
صدر موسوی - - 1386 در تحقیقی با عنوان، ارزیابی وضعیت تسهیلات گردشگری استان آذربایجان شرقی از دید گردشگران، با شناسایی ویژگی های گردشگران، میزان رضایت آنان از امکانات و خدمات گردشگری استان آذربایجان شرقی بررسی شد.
روش تحقیق
در این تحقیق با توجه به هدف تحقیق، از روش تحلیلی، توصیفی و پیمایشی استفاده شده است. در زمینه ی رضایت گردشگران، فرهنگ گردشگر پذیر جامعه ی میزبان، فضای اجتماعی شهر برای گذران اوقات فراغت، راه های منتهی به جاذبه ها و تسهیلات، بهداشت شهر، امنیت و همکاری نیروی انتظامی، تسهیلات مراکز اقامتی، قیمت محصولات گردشگری، وضعیت آب آشامیدنی، فضاهای تفریحی شهر، جذابیت جاذبه های شهرمی باشند ،مورد پرسش قرار گرفته است. در خصوص قابلیت اعتماد پرسشنامه، از آلفای کرونباخ استفاده شده است؛ که بر این اساس قابلیت اعتماد پرسشنامه با ضریب 73 درصد بسیار مناسب بوده است. طبق قاعده ی تجربی، آلفا دست کم باید 0/7 باشد تا بتوان مقیاس را دارای پایایی به شمار آورد
جامعه آماری کلیه ی گردشگرانی بوده که در نوروز 13901 به خرم آباد سفر کرده اند. برای بیان معنا دار بودن تفاوت سطح رضایت گردشگران در دو گروه، گردشگرانی که بار اول سفر کرده اند و گردشگرانی که به صورت تکراری به این شهر آمده اند ، از آزمون Tمستقل استفاده شده است. در این پژوهش یک فرضیه مورد بررسی قرار گرفته است، بین تکرار سفر با میزان رضایت گردشگران شهری رابطه معناداری وجود دارد.
قلمر مکانی پژوهش
شهر خرم آباد با موقعیت هندسی به طول 48 درجه و 22 دقیقه و عرض جغرافیایی 33 در جه و 29 دقیقه در ارتفاع 1171 متری از سطح دریا قرار دارد. شهر در درون دره ای قرار گرفته که رودخانه خرم آباد با جهتی شمالی- جنوبی از خط القعر آن می گذرد. قسمت شمالی شهر منظرهای کوهستانی و ناهموار و جنوب آن چشم اندازی تقریباً جلگه ای دارد. شکل گیری کالبد شهر خرم آباد متأثر و تابع طبیعت آن است، هر کجا دره اندکی باز و شیبهای کناری ملایمتر شده و اجازه ی زیست به انسان داده، شهر به آن سو گسترش یافته و هر کجا دره تنگ شده، شهر باریک و کشیده شده است. بنابراین بهتر است بگوییم شهر شکل خطی باریک و کشیده، گاه پهن و متورم دارد.
شکل .1 موقعیت شهر خرم آباد
یافته های پژوهش
- در این مرحله فرضیه پژِوهش مورد بررسی قرار گرفته است.
- بین تکرار سفر با میزان رضایت گردشگران شهری رابطه معناداری وجود ندارد
