بخشی از مقاله
چکیده
در عصر حاضر گردشگری و اقتصاد توریسم در حال تبدیل شدن به یکی از اصلی ترین ارکان اقتصادی جهان، نخستین صنعت پردرآمد دنیا و یکی از ارکان توسعه پایدار می باشد.توریسم اشکال مختلفی دارد که اکنون شکلی نوین از توریسم با عنوان توریسم روستایی، با هدف توسعه پایدار جوامع محلی در نواحی روستایی، بعنوان ابزاری جهت توسعه اقتصادی و اجتماعی ویکی از مهمترین مشاغل مدرن در مناطق روستایی تجسم یافته است که با تاثیر گذاری در سه بعد پایداری اقتصادی، اجتماعی و محیطی، ضمن جلب مشارکت جوامع محلی در توسعه اقتصاد ملی با پتانسیل حفظ و حمایت از منابع طبیعی و محیط زیست باعث پایداری محیطی می شود.
در بعد اقتصادی،گامی جهت کاهش فقر، با توسعه مراکز اشتغال کوچک، افزایش و تغییر شکل منابع در معرض خطر به سمت منابع پربازده و همراه با سودمندی و توزیع درآمد برمی داردو در بعد اجتماعی نیزباعث کارآفرینی و جلوگیری از مهاجرت، ارتباطات بیشتر روستاییان با سایر جوامع و فرهنگ های متنوع و شناساندن هویت محلی و رفاه و نهایتا، ایجاد توسعه پایدار روستایی می گردد.امروزه، نه تنها کشورهای پیشرفته ای چون امریکا،اتریش، ایتالیا، انگلیس ، آلمان، فرانسه، سوئد، دانمارک و اسپانیا منافع زیادی را از این راه کسب نموده اند بلکه تجربه کشورهایی چون تایلند، تایوان، چین، مکزیک، نپال، سنگال، مالزی و غیره نشان می دهد که این شکل از توریسم منافع زیادی را بهمراه داشته و باعث توسعه جوامع روستایی گردیده است زیرا جریان سرمایه شهری به سادگی به روستا صورت می گیرد.اکنون با افزایش مدرنیته، بسیاری از کلان شهرها و مراکز جمعیتی به سمت یکسانی و شبیه هم شدن پیش می روند.
این همانندی، یکنواختی را با خود به همراه دارد.لذا افراد در پی تنوع و تغییر محیط با سفراز سمت شهرها به روستاها و استفاده از زیست بوم های طبیعی و چشم اندازهای زیبا می باشند. از طرف دیگر، روستاها با دارا بودن تنوعات طبیعی فراوان، پتانسیل جذب این توریست ها رادارند.ایران نیز به لحاظ برخورداری از مواهب طبیعی، تنوع اقلیمی و پتانسیل های لازم، طبیعت بکر و متنوع روستایی و وجود آثار باستانی، میراث فرهنگی و جاذبه های قابل عرضه فراوان در روستاها، از موقعیت خوبی برای ایجاد توریسم داخلی و خارجی روستایی برخوردار است در حالیکه سهم نا چیزی در این صنعت را داراست. دراین مقاله با بهره گیری از تجربیات سایر کشورها در جذب توریسم،پتانسیل های موجود بصورت تحلیلی- توصیفی مورد بررسی قرار گرفته است و در نهایت راهکارهایی اجرایی جهت چگونگی بهره برداری و استفاده بهینه از این پتانسیل ها، ضمن درگیر کردن سازمانها و دستگاههای سرمایه گذار و مداخله آنان در برنامه های توسعه روستایی وایجادجاذبه های توریستی به منظور توسعه هرچه بیشتر و پایدارتر جوامع روستایی ارائه گردیده است.
واژگان کلیدی: توریسم روستایی، جوامع روستایی، توسعه پایدار روستایی،اشتغال روستایی،جاذبه های توریستی
مقدمه
جهان ما پوشیده از زیباییهای نامشهودی است که یکی از آنها زیبایی پنهان و مسحور کنندهمتنوعی است که پیرامون ما وجود دارد . تنوعی که علاوه بر جنبه زیبایی چشمگیر دارای جنبه کارکردی نیز هست. جنبه کارکردی زیباییهای طبیعی و همچنین میراث ماندگار تاریخی در دهههای اخیر در تولید ثروت و درآمد و با اسم توریسم، جایگاه ممتازی را در اقتصاد جهانی یافته است - رستمعلی زاده، . - 1386در عصر حاضر گردشگری و اقتصاد توریسم در حال تبدیل شدن به یکی ازسریعترین صنایع رو به رشد جهان،ابزاری برای ایجاد درآمد ملی، از اصلی ترین ارکان اقتصادی جهان و نیز از مفاهیم، اشکال و ارکان توسعه پایداراست . - Rattanasuwongchai, 1998 -
این صنعت،در دهههای اخیر به شکل گستردهای در حال رشد است بطوری که تبدیل به نخستین صنعت پردرآمد دنیا گشته است و هنوز نیز با افزایش شدیدی در روند گردشگری مواجه هستیم.فرانسه با جذب سالانه 76 میلیون نفر در مقام نخست و آمریکا با گردشگرانی در حدود 60 میلیون نفرگردشگر، درمقام دوم و کشورهای ایتالیا، انگلیس و آلمان نیز در مقامهای بعدی قرار دارند - رستمعلی زاده، . - 1386توریسم اشکال مختلفی دارد؛ که اکنون شکلی نوین و گزیداری از توریسم با عنوان توریسم روستایی، با هدف توسعه پایدار جوامع محلی در نواحی روستایی، بعنوان ابزاری جهت توسعه اقتصادی و اجتماعی ویکی از مهمترین مشاغل مدرن در مناطق روستایی ارتقاء یافته است.
از انواع مهم و در حال رشد توریسم، توریسمی است که مربوط به روستا و مناطق روستایی میباشد. توریسم وابسته به روستا در کشورهایی که دارای صنعت توریسم رشد یافته ای هستند به شدت در حال گسترش و رشد میباشد.کشورهایی نظیر آمریکا، اطریش و ... از زمره این کشورها میباشند - . - Walpole& Goodwin, 2000 برنامه ریزی ها، فعالیت ها و اقدامات کشورهای مختلف جهان در راستای توسعه صنعت توریسم می تواند حاوی آموزه های مفیدی برای فعال نمودن ظرفیت های گردشگری در ایران باشد.دراین مقاله با بهره گیری از تجربیات سایر کشورها در جذب توریسم،پتانسیل های موجود با روش تحلیلی- توصیفی و کتابخانه ای مورد بررسی قرار گرفته و سعی گردیده است که با مروری بر پیشینه نگاشته ها، علل موفقیت کشورهای در حال توسعه در زمینه توسعه توریسم روستایی، بررسی گردد و سپس با توجه به پتانسیل های موجود در ایران و اقدامات انجام شده یا در دست اجرا، راهکارهای جدیدی جهت پیش رفتن به سمت توسعه پایدار روستایی ارائه گردد.
مفاهیم توریسم روستایی در مقایسه با سایر مفاهیم مشابه
بر اساس تعریف ارائه شده توسط سازمان ملل1و سازمان جهانی گردشگری2،" گردشگر کسی است که مسافرتی بین دو یا چند ناحیه داشته، به نحویکه از محل زندگی خود به مدت بیش از 24
