بخشی از مقاله
چکیده
شناخت عوامل مؤثر بر بازارهای مختلف در صنعت نفت فرصتهای کمنظیری را در عرصههای تجاری فراروی شرکتها و فعالان این صنعت قرار میدهد. بنابراین پرداختن به موضوع قراردادهای حوزه نفت و گاز-در این مطالعه صنعت حفاری- در چارچوب عناصر آمیختهبازاریابی میتواند برای فعالان این حوزه خصوصاً سرمایهگذاران، بازاریابان و دانشجویان رشتههای مرتبط با حوزههای بازاریابی، نفت و گاز بهویژه صنعت حفاری مفید و راهگشا باشد.
هدف این تحقیق، بررسی میزان تأثیر یکی از اصلیترین عناصر آمیخته بازاریابی یعنی "توزیع" بر رضایت مشتری در قراردادهای بینالمللی حفاری در شرکت حفاری شمال میباشد. تحقیق حاضر را برحسب هدف میتوان در دسته کاربردی قرار داد؛ و بر حسب نحوه گردآوری دادهها، توصیفی از نوع پیمایشی میباشد. از نظر روش تجزیه و تحلیل دادهها نیز، از نوع همبستگی و معادلات ساختاری محسوب میگردد.
به این منظور، براساس نمونهگیری به صورت تصادفی، نمونهای معادل 159 نفر انتخاب شده و با استفاده از پرسشنامه محققساخته 25 سؤالی اقدام به جمعآوری اطّلاعات گردید. نتایج حاصل نشان میدهند زیرمجموعههای عنصر توزیع تأثیر معناداری بر رضایت مشتری در قراردادهای بینالمللی حفاری در شرکت حفاری شمال داشتهاند، که بهترتیب شدت اهمیت عبارتند از: مکانهای عرضه، کانالهای توزیع،حمل و نقل، پوشش کالا و سطح موجودی.
کلمات کلیدی: صنعت حفاری- قرارداد بینالمللی- آمیخته بازاریابی- رضایت مشتری- توزیع
مقدمه
صنعت نفت از موثرترین و بزرگترین صنایع در جهان و به ویژه ایران است. نفت، علاوه بر اینکه منبع عمده تأمین انرژی در دنیای امروز است، نقش مهمی نیز در تعیین میزان قدرت ملی و اعتبار بینالمللی کشورها دارد. نفت در اقتصاد ایران سالهای زیادی است که عمده درآمد ملی کشور را تأمین و در واقع، این بخش در اقتصاد کشور نقش مسلط را ایفا میکند. امروزه به دست آمدن انرژی فسیلی نیازمند توسعه فعالیتهای حفاری در سرتاسر دنیا است.
در حقیقت در این وضعیت، تمام کارفرمایان علاوه بر آن که تلاش میکنند کیفیت محصولات خود را حفظ کنند تا کاهش نیابد، درصددند هزینههای خود را پایین آورند. به همین دلیل آنها به دنبال انواع جدیدی از قراردادهای حفاری هستند که بتوانند بین شرکتهای حفاری و پیمانکاران حفاری و شرکتهای خدمات دهنده، همکاری و هماهنگی بیشتری برقرار نمایند. بازاریابی، فرآیندی پاسخگو برای شناسایی، پیشبینی و برآورده ساختن سودآور نیازهای مشتریان است؛ که سازمان قادر خواهد بود محصولات یا خدمات خود را مطابق با نیازهای مشتریان قرار دهد و نه اینکه چیزی را تولید کند و انتظار رسیدن مشتریان را داشته باشد.
آمیخته بازاریابی نمایانگر فعالیت های اساسی مدیران بازاریابی است. پس از انتخاب یک بازار هدف، مدیران بازاریابی باید یک برنامه سیستماتیک برای فروش به مشتریان و ایجاد روابط بلند مدت تدوین کنند. برنامه بازاریابی از تصمیماتی راجع به محصول، قیمت، ترفیع تشکیل میشود. اینها مهمترین بخشهایی هستند که مدیران بازاریای برای رسیدن به اهداف فروش و سودآوری، منابع شرکتها را به آنها تخصیص میدهند.
بهدلیل ماهیت جداناپذیر خدمات از ارائهدهندگان آن، عامل توزیع در استراتژی بازاریابی خدمات اهمیت بسیاری دارد. با توجه به افزایش و شدت رقابت، ارائه خدمت در مکان مناسب و محلهای موردنظر مشتریان عاملی تعیینکننده در رضایت و نگهداری مشتریان است.رضایتمندی، احساس لذت یا ناامیدی فرد است که از مقایسه عملکرد یک محصول - یا نتیجه کار آن - با توجّه به انتظارات وی حاصل میگردد.
ازینرو، با توجّه به اهمیّت توزیع برای شرکتها جهت جلب رضایت مشتری و ایجاد درآمد، در این تحقیق به بررسی میزان تأثیر عنصر توزیع بر رضایت مشتریان در قراردادهای بینالمللی حفاریِ شرکت حفاری شمال میپردازیم.
بیان مسئله
صنعت نفت و گاز یکی از عمدهترین ارکان و بخش های اقتصاد جهانی است که از بدو آن تاکنون، چرخههای صعودی و کامیابی و در عین حال نزولی و کسادی متعددی را تجربه کردهاست. بدین لحاظ مؤسسات و شرکتهای تجاری فعال در این بخش از صنعت جهان و نیز کشورهای مالک این منابع خدادادی، سرمایه و زمان قابل توجهی را صرف برنامه ریزیهای راهبردی مستمر در این بخش کرده و می کنند. شرکتهای بزرگ و معتبر بین المللی فعال در حوزه نفت و گاز علیالخصوص شرکتهای حفاری بهمنظور ارتقای توان و برتری بر رقبای جهانی خود، حضور در حوزههای جدید را بهعنوان راهبردی بلندمدت و موفق دنبال میکنند که حفاری نیز، بهعنوان بخش مهمی از حوزه بالادستی، نقش عمدهای در این زمینه ایفا می کند.
هدف تمامی شرکتها ، افزایش فروش سودآور از طریق ارضاء نیازها و خواستههای بازار و مصرفکنندگان در بلند مدت است. تنها، محصولی به واقع یک محصول است که فروش داشته باشد، در غیراینصورت یک قطعه مناسب برای موزه هاست؛ بازاریابی یک فعالیت راهبردی و راه و روشی است متمرکز بر فرجام اقدامات مربوط به جذب مصرفکننده بیشتر برای خرید محصول شما در دفعات بیشتر، به نحوی که شرکت شما پول بیشتری به دست آورد.تمام سازمانها به دنبال جذب مشتری و افزایش رضایتمندی او هستند و جلب رضایت مشتری از ارکان اساسی هرگونه فعالیت در سازمان میباشد. با توجّه به مطالب پیشگفتهشده، مسئله اصلی در تحقیق پیشرو این است که عنصر توزیع تا چه میزان بر رضایت مشتریان در قراردادهای بینالمللی در شرکت حفاری شمال اثرگذار میباشد.
اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
نفت بهعنوان ماده اصلی تأمین انرژی در جهان کنونی از اهمیت ویژهای برخوردار است، و بدون تردید الگوی شناخته شدهی فعلی زندگی در قسمت اعظم دنیای امروز بدون تولید و مصرف انبوه نفت غیرممکن خواهد بود. از طرف دیگر قسمت عمده و اساسی ذخایر شناختهشده نفت در نقاط مشخصی از جهان قرار گرفته، و در این میان ایران از جمله کشورهای نفتخیز جهان میباشد که دارای ذخایر نفتی فراوان میباشد؛ و از این نظر همواره مورد توجه قرار گرفته است.
به دلیل اهمیت نفت که یک منبع حیاتی است، قراردادهای منعقده نفتی نیز از اهمیت خاصی برخوردارند؛ اکثر قراردادهای نفتی جنبه بینالمللی دارند و بویژه با توجه به تحولات سیاسی و اقتصادی در جهان، درخور تغییرات و دگرگونی هایی بودهاست که هر کدام از جنبههای خاصی حائز اهمیت و مطالعه میباشند. مسیر اهمیت نفت در اقتصاد ایران از زمان گذشته تا بهحال دارای نوسانات فراوانی بودهاست. در طول زمان گذشته دورانی را میشناسیم که نفت در اقتصاد ایران نقش اساسی را بهعهده داشته و زمانی هم بوده که به مقتضای شرایط سیاسی و اقتصادی و بهخاطر روابط با کمپانی های بهرهبردار از این موقعیت نبستاً کاسته شدهاست، که در این بین قراردادها نقش مهمی را ایفا نموده اند.
شناخت بازیگران و عوامل مؤثر بر بازارهای مختلف در صنعت نفت و اطّلاع از تحولات بازار و اجرای برنامههای مدون بازاریابی در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی فرصتهای کم نظیری را در عرصههای تجاری فراروی شرکتها و فعالان صنعت قرار میدهد؛ از طرفی، بررسی عوامل مؤثر بر رضایت مشتری، برای سازمانهای انتفاعی بهخصوص خدماتی مانند شرکت حفاری شمال که ارایهکننده خدمات حفاری در عرصه داخلی و بینالمللی میباشد بسیار مهم و اساسی محسوب شده و یک امر حیاتی و ضرورتی انکار ناپذیر می باشد و از سوی دیگر، اغلب از توجه و درک این نکته اساسی و بنیادی غافل بودهایم که اصولاً ارایه تمامی خدمات، در جهت جذب و جلب رضایت مشتریان می باشد و هر عاملی که به افزایش آن منجر شود میتواند به سودآوری هرچه بیشتر این سازمانها منتهی گردد.
بنابراین پرداختن به موضوع قراردادهای حوزه نفت و گاز در این مطالعه صنعت حفاری میتواند برای فعالان این حوزه خصوصاً تصمیم سازان، مدیران، سرمایهگذاران، بازاریابان و دانشجویان رشتههای مرتبط با حوزههای بازاریابی، نفت و گاز بهویژه صنعت حفاری- راه گشا باشد.
