بخشی از مقاله
چکیده
هدف بررسی اهداف و مبانی تربیت فرهنگی به عنوان رکن توسعه پایدار وروش تحقیق اسنادي - تحلیلی براساس قرآن معتبرترین منبع فکري وفرهنگی مکتب اسلام است.فرهنگ با واژه عربی "الثقافت "در قرآن وارد نشده وبا واژه هاي صبغه االله و تعلیم وتربیت بکار رفته است. یافته ها نشان داد: اولا هدف تربیت فرهنگی پرستش االله وقرب الهی است وثانیا درآیات زیادي بر تربیت فرهنگی در ابعاد فردي - کسب معرفت ، تزکیه نفس ، دستیابی به یقین ، وفاي به عهد ،احسان ، ادب وخوش لحنی ، ایثار در راه خدا ، اخلاص، خوب شنیدن ،دقت در کسب اطلاع، رعایت تقوي و.. - ،اجتماعی - برادري با مومنان ، ،مشورت در کارها ،مواظبت از اموال یتیمان ،سعی وتلاش ،حفظ حریم اولیائ دین ،حفظ حریم دیگران ،سبقت در امورخیر، سخاوت وبزرگواري ،برخورداري از روحیه جمعی ، برخورد نیکو ،صله رحم ،رفق ومدارا ،امانت داري ،حکمت ودانش ،دلسوزي ،راستی وصداقت ،عفو وگذشت ،عفت وحیا - و سیاسی - حفظ اتحاد مسلمین ، فروخوردن خشم ، قضاوت عادلانه ، پایداري در برابر مشکلات ، اعتدال ، فداکاري - تاکید شده است
واژه هاي کلیدي: توسعه فرهنگی ، قرآن ، مبانی تربیتی،
مقدمه
توسعه به معنی بهبود زندگی براي همگان ، نیاز اساسی آحادملت هاست وبهترین رکن توسعه و سرمایه آن توسعه فرهنگی1، و محور پایدار آن انسان هاي سالم و کار بلد است - سلطانی،1378 ،ص. - 285 فرهنگ2 ، عصاره زندگی اجتماعی است که تمامی افکار، اهداف، معیارها، ارزش ها، فعالیت ها ي انسان و ضوابط فردي و اجتماعی در آن منعکس می شود - منصوري، 1374، ص - 1 و به منزله خون در رگ هاي جامعه است که شرایط طبیعی را فراهم ساخته و آن را از آفات پراکنده شدن مصون نگه می دارد و امکان فعالیت را براي تمامی قسمت ها مهیا می کند - بابایی،1384،ص. - 8 فرهنگ از جمله واژه ها و مفاهیم علوم تجربی و انسانی است که با وجود کاربرد فراوان، اتفاق نظر چندانی بر سرتعریف آن وجود ندارد.علت این مسئله، تنوع وگستردگی دیدگاه ها، برداشت هاي متفاوت پژوهشگران و پیچیدگی و سیالیت درزندگی اجتماعی است - بخشی و بهاري، 1387، ص. - 92
فرهنگ در وسیع ترین شکل، به دو شیوه تفسیر می شود که به عنوان کردارها و آدابی که تشکیل دهنده خود واقعیت اجتماعی هستند و دیگري به عنوان چیزي که درگذشته، حوزه مجزایی از جامعه بوده واکنون وارد همه جنبه هاي زندگی اجتماعی گردیده است - نش، 1384، ص. - 50 از دیدگاه جامعه شناختی فرهنگ به عنوان یک نظام ارز شی براي جامعه عمل می کند بعبارت دیگرنوعی سیمان است که با ارائه معانی مشترك، انسجام جمع را حفظ و از طریق تجسم بخشیدن به واقعیت یک گذشته خاص، وارائه نمودي از آن، درونی ها را از بیرونی ها متمایز می سازد. از این حیث مردم هرجامعه اي پیش ازآنکه در زندگی روزمره به عقل خود مراجعه نمایند از فرهنگ جامعه فرمان می گیرند - دژاکام، 1381، ص. - 51
در واقع فرهنگ همچون جعبه ابزاري است که به ما کمک می کند تا جهان را درك کرده و بر آن عمل کنیم و یک منبع نهادهاي احساسی و ارزشی که به واسطه آن کسب هویت کرده به اعمال خود جهت داده و آنهارا توجیه می کنیم - گل محمدي، 1381، ص. - 124 امروزه از فرهنگ به مثابه قدرت نرم یاد می شود؛ قدرت نرم، توجه ویژه به اشغال فضاي ذهنی دیگران از طریق ایجاد جاذبه است. بعبارت دوم زمانی یک جامعه به قدرت نرم دست می یابد که بتواند اطلاعات یا دانایی را براي پایان دادن اختلافات به کار گیرد.که اهمیت قابل نشدن به فرهنگ در مقام توسعه اقتصادي باعث گسست اجتماعی درون ملت ها و گسستگی جهانی میان کشور هاي ثروتمند و فقیر شده است - غلیون، ترجمه خلج، 1377، ص . - 293شریعتمداري - - 1370
معتقد است فرهنگ یک جامعه عبارت است از افکار، عقاید، آرزو ها، مهارت ها، ابزار و وسایل، امور مربوط به زیبایی، کارهاي هنري، آداب و رسوم و مؤسسات که افراد این اجتماع در میان آنها تولد یافته و رشد می کنند - ص. - 29فرهنگ را از جهتی به فرهنگ مادي و فرهنگ معنوي تقسیم کرده اند - آشوري، 1381، ص. - 114 فرهنگ مادي شامل همه وسایل و ابزار هاي مادي و آنچه به دست بشر از ماده طبیعی ساخته می شود و شیوه ها و فرایند هاي ساخت و ساز آنها را می دانند. و فرهنگ معنوي را شامل ارزش ها، ایده ها و باورها، اندیشه ها و فن ها، دین، آداب و سنت ها، علوم و فلسفه و ادبیات و هنر و همه فراوردهاي ذهنی انسان می دانند.فرهنگ شامل سه قسمت مهم است - تام ونبل به نقل ازشریعتمداري،1371، ص. - 30
