بخشی از مقاله
توسعه فرهنگ اقامه نماز در بین نوجوانان وجوانان در نظام تعلیم و تربیت رسمی - تحلیل نارسائیها وکاستی هاوارائه راهکارها - فاطمه رحیمی کارشناس ارشد فقه و حقوق چکیده:
پژوهش حاضر با هدف شناسائی موانع اساسی در توسعه بخشیدن به فرهنگ نماز در جوانان و نوجوانان از طریق تحلیل نارسائیهاوکاستی های موجود در این رابطه و ارائه پیشنهادات کاربردی می باشد. این مطالعه یک نوع مطالعه توصیفی- تحلیلی است که داده های آن به روش کتابخانه ای جمع آوری گردیده است. یافته های حاصل از انجام این مطالعه نشان می دهد که توسعه فرهنگ نماز در بین نوجوانان و جوانان درنظام تعلیم وتربیت رسمی با دودسته نارسائی وکاستی مواجه است که یکی مربوط به محی بیرون از نظام تعلیم وتربیت رسمی و در راس آن نهاد خانواده و فضای مجازی و دیگری مرتب با ساختار فضای درونی نظام تعلیم وتربیت رسمی از جمله اهداف و روش های اجرایی آن می باشد که درادامه راهکارهایی نیز درراستای کاهش این نارسایی ها ارائه می گردد.
واژگان کلیدی: نظام تعلیم وتربیت رسمی ،فرهنگ اقامه نماز، نوجوانان وجوانان
مقدمه وبیان مسئله:
نماز میراث تمامی انبیاءاست.هرپیامبری که مبعوث به رسالت شد انسانها را به نماز دعوت کرد و به آن سفارش نمود. در آیین اسلامی،عقیده ومبانی نظری را اصول وپایه اساسی دین دانسته اند،اما عمل ، نشانه ایمان و ثمره عقیده می باشد.اقرارزبانی شهادتین نشانه اسلام است، اما فلاح ورستگاری با ایمان حاصل می شود ولازمه مومن بودن یک مسلمان عمل به ارکان است. لذا بحث احکام از مباحث مهم دینی است که پس از عقاید صحیح باید آن را درست شناخت ودرست عمل نمود تا به نتیجه آن نائل آمد. تلاش فقها درطول تاریخ اسلامی برهمین مبنا بوده است، در نگرش همه فقیهان اسلامی اعم از شیعه وسنی یکی از احکام مسلم و اجماعی مسلمین حکم نمازاست. - رحیمی. - 1394
در دین مبین اسلام ،نماز و اقامه آن از جایگاه ویژه و منحصر به فردی برخورداراست، شایداستناد به روایت ذیل شاهدی محکم وگواهی روشن بر این اهمیت وجایگاه باشد،از رسول مکرم اسلام منقول است که:"الصلوه عمود الدین ان قبلت،قبل ما سویها وان رد ت رد ماسویها - وسائل الشیعه - در قرآن کریم بیش از 90 آیه مستقیما" به موضوع صلاه - نماز - و حدود 900 آیه بطورغیرمستقیم به موضوعاتی مرتب با نمازمانند مسجد،سجده،رکوع وغیره اشاره دارد - آسیب شناسی فرهنگ نماز - 1394 مقام معظم رهبری یکی از دلائل پیروزی انقلاب اسلامی و یا سهولت این پیروزی را اقبال مردم وجوانان به نماز و مسجد معرفی می کنند. - پلنا - 1397
با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران وحاکمیت فرهنگ اسلامی، یکی از موضوعاتی که مورد توجه قرار گرفت اهمیت بخشیدن به نماز و توسعه فرهنگ اقامه نماز در سطح جامعه و به ویژه در مراکز آموزشی وتحصیلی دربین نوجوانان وجوانان بوده است، همچنین توسعه وتقویت نمازهای جمعه وجماعات در مساجد و مراکز مذهبی مورد توجه و تاکید بسیاری قرارگرفت، درهمین رابطه تلاش های گسترده وبرنامه ریزی های مفیدی برای تقویت بنیان نماز در جامعه صورت پذیرفت که سبب گردید در سالهای اول پیروزی انقلاب، اقامه نماز در سطح جامعه به ویژه درمراکز آموزشی و وتحصیلی - مدارس ودانشگاهها - از رونق قابل توجهی برخوردار گردد.
به موازات این تلاشها ،تمهیدات زیادی مانند تاسیس مساجد و نمازخانه ها درمراکز آموزشی حضورامامان جماعت درآنها،اختصاص مربی پرورشی در مدارس وکارشناسان فرهنگی در دانشگاهها، درنظرگرفته شد،که حاصل آن توجه جدی- ترخانواده هاو نوجوانان و جوانان به اقامه نماز و توسعه و تعمیق فرهنگ نماز بود. اما علی رغم اینکه دردهه اول انقلاب ، اقبال عمومی به نماز واقامه نماز در سطح جامعه بسیار قابل توجه بود، به تدریج وبا گذشت زمان این احساس در بین مسئولان تقویت گردید که حضور جوانان،دانش آموزان ودانشجویان در برگزاری نماز های جماعت در مراکز آموزشی و تحصیلی از رونق قبل برخوردار نیست در حالی که انتظارمی رفت که حضور دانش آموزان و دانشجویان در نمازهای جماعت هر سال نهادینه تر گردد، بعدها قرائتی - - 1374 چنین عنوان کرد که درمعرفی نماز کوتاهی شده ودر نتیجه نمازهنوز جایگاه خود را نه تنها در خانواده وحتی در نظام اسلامی ما بدست نیاورده است.
تحقیقات - سادئی - 1375،حسن بگلو - - 1372،قلی زاده - - 1387،نیز بعد ها نیز نشان داد که مشارکت دانش آموزان ودانشجویان در نماز های جماعت در حد مطلوب نمی باشد،در بیان علل وعوامل وضع موجود بعضی یافته های پژوهشی - مسجد جوانان1389،نعمتی - 1396 نشان میدهد که زمینه های خانوادگی ومحی اجتماعی در کاهش اقبال دانش آموزان ودانشجویان به شرکت در نماز جماعت تاثیر معنی داری دارند.اکرچه بعضی یافته های پژوهشی دیگر: ازجمله یعقوبی و دیگران - - 1393 بیانگر آن است که اقبال دانشجویان به نماز مناسب است و./.70 دانشجویان نمازهای یومیه را به جای آورده واقامه آن را جدی می گیرند دانشجویان نمازهای یومیه را به جای آورده واقامه آن را جدی می گیرند. با توجه به نتایج پژوهش ها این سئوال مطرح می شود،چه نارسایی هایی سبب کم رنگ شدن فرهنگ نماز وبی توجهی
