بخشی از مقاله
چکیده
مهم ترین اهداف مراکز علمی پژوهشی ترویج فرهنگ پژوهش و تحقیق فردی و گروهی در بین دانش آموزان و رشد و توسعه آنها می باشد . در این بررسی که بر روی گروهی از دانش آموزان دختر آموزش و پرورش ناحیه 1 اردبیل صورت گرفته است با ایجاد تعامل بین پژوهشسرا و مدرسه در پی یافتن راهکارهای ارتباط بین مراکز علمی پژوهشی با نظام تعلیم و تربیت بودیم تا در راستای اهداف متعالی آموزش و پرورش برای ارتقاء سطح علمی دانش آموزان و تأکید بر کاربردی شدن مفاهیم یادگیری از این مراکز استفاده شود. نتایج حاصل از این بررسی نشان می دهد که برقراری ارتباط سازمان یافته پژوهشسرا و مراکز علمی باعث برانگیختن هوش هیجانی دانش آموزان شده و در نتیجه به تغییر رویکرد دیدگاه دانش آموز نسبت به علم و واردکردن دانش در عرصه زندگی می شود و همچنین باعث فعال شدن بیشتر دانش آموزان و افزایش میزان علاقمندی آنها به تحقیق و پژوهش می شود.
مقدمه
مراکز علمی پژوهشی یکی از پایه های مهم در امر آموزش می باشد. مهم ترین اهداف پژوهشسرا را می توان ترویج فرهنگ پژوهش و تحقیق فردی و گروهی در بین دانش آموزان، رشد و توسعه بنیه علمی و پژوهشی دانش آموزان و ایجاد زمینه برای بروز خلاقیت های فردی آنان، تشویق وترغیب دانش آموزان به تلفیق دانش نظری و فعالیت های علمی و کاربردی جهت حل مسائل پیش روی دانش آموزان و در موقعیت های درسی و زندگی، هدایت و راهنمایی دانش آموزان در جهت رشد و تقویت علایق و استعدادهایشان، فراهم نمودن امکان دستیابی دانش آموزان به یافته های جدید علمی به ویژه در مورد علوم نوین مانند نانو تکنولوزی و هوا فضا و فن آوری اطلاعات و ... و ایجاد زمینه مشارکت دانش آموزان مستعد در انجام پژوهش های ملی و منطقه ای با هدف حل مشکل دانست.
با توجه به اهمیت پژوهش و نقش کلیدی آن در رشد و توسعه جوامع ، گسترش و تقویت نهاد های علمی و پژوهشی و اهتمام در جهت اشاعه فرهنگ پژوهش و ارتقاء جایگاه تحقیقات در کشور ، برای سرعت بخشیدن به روند توسعه یکی از لوازم و ضرورت های بنیادین جامعه است.علیرغم تلاش هایی که در جهت اشاعه فرهنگ پژوهش در آموزش و پرورش انجام می گیرد متاسفانه فعالیت های فرهنگی لازم برای شناسایی اهمیت پژوهش بخوبی انجام نشده و در مدارس ما امر پژوهش چندان جدی گرفته نمی شود.
به همین علت دانش آموزان پس از گذراندن دوران دبیرستان و ورود به دانشگاه به علت عدم آشنایی با این مقوله حتی علاقه ای به کارهای تحقیقی و عملی نشان نمی دهند .در اینجاست که مراکز علمی ، پژوهشی همانند پژوهشسرا ها می تواند رسالت خطیر خود را در برابر انبوه دانش آموزان مشتاق و مستعد در مقاطع مختلف به درستی ایفا کندو ارتباط و همکاری درست و سازمان یافته بین مراکز علمی و پژوهشی و نظام تعلیم و تربیت برقرار شود - ایجادی، - 1391
اهمیت ارتباط با مراکز علمی - پژوهشی درآموزش و پرورش
نظام آموزش و پرورش از بزرگ ترین و گسترده ترین سیستم های درون هر جامعه ای است که سرنوشت آن جامعه را در بلندمدت تعیین می کند. چنانچه آموزش و پرورش از نظر اهداف و ساختار و منابع، درست طراحی شود، در درازمدت توسعه جامعه را تضمین خواهد کرد و به اثربخشی نزدیک می شود. مدرسه بهترین سرمایه مولد را که کودکان و نوجوانان می باشند را در اختیار دارد. بنابراین لازم است که معلمان مدرسه بدانند که چه می کنند و چه باید بکنند .
هر چند دست یابی به اهداف آموزشی صرف، منوط به استفاده بهینه از منابع انسانی، مالی و تجهیزاتی است اما پویایی نظام آموزش و پرورش وابسته به عوامل مختلف از جمله داشتن کارمندانی توانمند، خلاق، برخوردار از تعهد و وفاداری بالا نسبت به سازمان و دلبسته به کار خود است تا در محیطی پویا و سالم با به کار بستن تمام توان خویش برای کارایی بیش تر و بهتر این سازمان فرهنگی گام بردارند. توانمندسازی کارکنان یک ضرورت است. مبنای رویکرد توانمندسازی این است که کارکنان سازمان ها از مهارت و ظرفیت بالایی برخوردار باشند و موفقیت سازمان ها در گرو آن است که از طریق حمایت، آموزش، ارائه بازخورد، مربی گری تفویض اختیار، تیم سازی و مشارکت، این مهارت و ظرفیت را مورد استفاده قرار داده و از قوه به فعل در آورند.
درک اهمیت و ضرورت آموزش نیروی انسانی هنگامی آشکار می شود که به این حقیقت توجه داشته باشیم که تحقق توسعه مستلزم پرورش نیروی انسانی کیفی و با صلاحیت می باشد و توسعه بدون داشتن انسان های توسعه یافته امری غیر ممکن است. به همین دلیل بررسی اجمالی وضعیت کشورهای توسعه یافته نشان می دهد که کشورهای صنعتی و فراصنعتی، آموزش و پرورش نیرویانسانی را سرلوحه اقدامات زیر بنایی خود قرار داده اند و این مهم را بر یک فلسفه اساسی توسعه و پرورش منابع انسانی بنیان نهاده اند. - پیروانی نیا، - 1392
بیان مساله
در راستای اهداف متعالی آموزش و پرورش برای ارتقاء سطح علمی دانش آموزان وتأکید بر کاربردی شدن یادگیری همواره در صدد نهادینه کردن مفاهیم بوده ایم. آموزش به معنی تغییرات پایدار در حوزه شناختی، عاطفی، روانی و حرکتی است. با آموزش رسمی که آموزش آکادمیک در فضای مدرسه است، تغییرات در حیطه شناختی صورت می گیرد اما باآموزش غیر رسمی که در هر محیطی غیر از مدرسه و نه به صورت آکادمیک صورت می گیرد تغییر در حیطه عاطفی ، روانی و حرکتی اتفاق می افتد. بنابراین اولین اهداف مراکز علمی و فناوری و پژوهشی آموزش غیر رسمی است .
در دنیا مقطع دبستان 70 درصد آموزش را بر عهده دارد و 30 درصد بقیه به صورت غیر رسمی آموزش داده می شود، اما متأسفانه آموزش دانش آموزان در ایران صد درصد به صورت آموزش رسمی است و باید به پرورش دانش آموزان در کنار آموزش توجه شود. - بهارلویی، . - 1394 مناسبت های علمی فرصت مناسبی برای برقراری ارتباط بین مراکز علمی پژوهشی و مدرسه می باشدمقارن شدن سال 94-95 با سال جهانی نور فرصتی مناسب بود تا مدرسه با همکاری پژوهشسرا اقدام به شناسایی استعداد و توانایی دانش آموزان با برگزاری مسابقات دست سازه دانش آموزی و تحقیق و پژوهش در مورد نور نماید. جامعه آماری این بررسی کلیه دانش آموزان دختر ناحیه 1 اردبیل است که با روش نمونه گیری تصادفی ساده از بین آنها 2 کلاس سوم ریاضی و دوم ریاضی انتخاب شد . اولین قدم برگزاری جلسه مشترک بین مسئولان پژوهشسرا و مسئولان مدارس و برنامه ریزی یکساله برای همکاری پژوهشسرا مدرسه بود.
روش تحقیق
در انجام این تحقیق از روشهای جمع آوری اطلاعات از طریق مصاحبه و مطالعه کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است . عوامل موثر در علاقه مندی دانش آموزان به ارتباط با مراکز علمی ایجاد انجمن های علمی دانش آموزی و شناسایی دانش آموزان علاقمند به پژوهش و تحقیق در مدارس از قدم های مهم در ایجاد ارتباط موثر می باشد . بازدید مستمر دانش آموزان از پژوهشسراها و مراکز علمی معتبر ، همراهی مسئولان و دبیران باعث کاهش اضطراب و نگرانی دانش آموزان می گردد چون کار عملی وپژوهشی همواره برای دانش آموزان امری سخت و زمان بر است .
متأسفانه از نظر دانش آموزان، امروزه دانش و فناوری با توجه به اینکه متأسفانه دانش و فناری جایگاهی در زندگی ندارد و دانشجویان و دانش آموزان با هدف کسب شغل از دانش استفاده می کنند و با توجه به اینکه یکی از ضعف های نظام آموزشی کشور نظری بودن مطالب آموزشی است - دادار، - 1389 از مشکلات ما این است که جامعه ما تفکر علمی ندارد و علم را در سطوح مختلف آن نمی شناسد بنابراین تفکر علمی در جامعه ما کم پرورش پیدا کرده است چون گمان می کنیم که علم مجموعه ای از محفوظات و اطلاعات است در حالی که علم تفکر و روش علمی است.
- دشتی، - 1392 .برگزاری جلسات توجیهی با اولیای دانش آموزان درباره تأثیر مثبت ارتباط دانش آموزان با مراکز باعث میشود که تفکر علمی از راه درگیر شدن با پدیده های علمی و انجام کار و آزمایش در خانواده ها نهادینه شده اضطراب و نگرانی ناشی از آن در روند پیشرفت تحصیلی کاسته شود. کار پژوهشی در پژوهشسرا مرتبط با درس دانش آموزان باعث نهادینه شدن یادگیری آنها شده موجب ارتباط بین مفاهیمی که یاد می گیرند و آنچه پیرامون آنها اتفاق می افتد، می شود.
