بخشی از مقاله
چکیده
این پژوهش با هدف توصیف رابطه کهن الگوها با ملاک های همسرگزینی در بین دانشجویان مجرد کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد مرودشت انجام گرفت. روش تحقیق این پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی بود .جامعه آماری این پژوهش، کلیه دانشجویان کارشناسی ارشد رشته مشاوره و روانشناسی دانشگاه مرودشت که با روش نمونه گیری ساده تعداد 250 نفر از آنان انتخاب شدند.
در این پژوهش از دو پرسشنامه کهن الگوها پیرسون مار - 2006 - ، ملاک ها همسریابی رفاهی و همکاران - 1387 - استفاده شد. تحلیل یافته ها با استفاده از نرم افزارspss صورت گرفت و نشان داد که کهن الگوهای حاکم، جادوگر، فرزانه، دلقک، آفرینش گر، عاشق وحامی در سطح - P<.05 - و جستجوگر در سطح - P< .01 - با ملاک های محتوایی انتخاب همسر همبستگی دارند. کهن الگوهای حاکم، جادوگر، آفرینشگر، جستجوگر، فرزانه، و دلقک در سطح - P< .05 - و نابودگر، عاشق، حامی در سطح - P<.01 - با ملاک های فرایندی همبستگی دارند.
مقدمه
با توجه به حساسیت و جایگاه خانواده؛ به عنوان مهمترین نهاد اجتماعی و نقش بسیار حیاتی آن در کارکرد مثبت اعضای خود تشکیل خانواده و نحوه ایجاد آن از اهمیت به سزایی برخوردار است. در تشکیل خانواده مهمترین مرحله انتخاب همسر است.
این یک انتخاب ساده نیست بلکه انتخاب همسفری است برای رسیدن به کمال و رستگاری، همچنین این انتخاب یکی از مراحل و و فرایند های رشد محسوب می شودکه در تکامل ابعاد روانی و شخصیتی انسان بسیار مهم است. تفاوت عمده این مرحله از رشد با مراحل دیگر اهمیت و نقش تصمیم گیری و انتخاب خود فرد می باشد این مرحله بر خلاف مراحل دیگر باید با شناخت و آگاهی خود فرد پیش برود.
ازدواج موفق پایه و بنیانی عالی برای ایجاد خانواده ای شاد و مستحکم است این نهاد دیرینه در زمره پیچیده ترین روابط انسانی است و یک چالش بزرگ است.
ازدواج در دوران های مختلف دلایل متفاوتی داشته است. در قرون18 هدف ازدواج دلایل اقتصادی،اجتماعی و سیاسی بوده است. - کمپبل8،رایت - 2010 9 بعد از انقلاب صنعتی اهدافی مانند عشق جایگزین آنها شد اما این دلیلی ناکافی برای ازدواج است چرا که با کمرنگ شدن عشق زوجین به سمت طلاق کشیده می شوند.
اگر با شناخت خود و ناخود آگاهمان دست به انتخاب همسر بزنیم یک انتخاب واقعی را انجام داده ایم و دیگر صرفا یک فرافکنی نیست. بلکه انتخابی است که فرد معشوق را به عنوان عشق واقعی انتخاب نموده ایم.
عشق واقعی میان زن و شوهر موجب رشد روانی آنها می شود. و این یعنی همان رسیدن به کمال و یکپارچگی که یکی از مهمترین دلایل ازدواج است - واردل - 2011 10 لکن باید در نظر داشته باشیم که رسیدن به و رستگاری که غایت نهایی ازدواج است بدون رویارویی با رنج و سختی امکان پذیر نخواهد بود.
در این راه پرفراز و نشیب آنچه که می تواند ما را یاری رساند شناخت نیاز های واقعی روحمان وشناخت حقیقت وجودی مان است و این یک عمل متعالی است عملی که از انرژی کهن الگویی12 بهره مند است.
کارل گوستاو یونگ14، روان ناخودآگاه را به کهن الگوها اختصاص داده است و آن را الگوهای درونی تصمیم گیری شده وجود،رفتار،درک و پاسخ می دانست .هم چنین انتخاب های ما در فرایند زندگی و نیز احساسات و تجاربی که ناشی از عشق میباشند را تحت تاثیر قرار می دهند و ما تنها از تاثیری که بجای می گذارند میتوانیم نسبت به آنها آگاه شویم.
شناخت کهن الگوها مارا در درک بهتر از یکدیگر یاری می کند میتوانیم روابط مثبت تری ایجاد کنیم با ارزشها و اهداف درونی یکدیگر آشنا میشویم و با ایجاد این آگاهی ها و بیداری درونی می توان راه شادکامی و موفقیت زندگی را پیمود.
با وجود کاربرد زیادی که کهن الگوها در حیطه های مختلف زندگی دارد اما تا کنون در کشور ما در حیطه روان شناسی پژوهشی صورت نگرفته است. از سویی دیگر روند رو به رشد آمار طلاق3 بخصوص در سالهای اول زندگی نشانگر این امر است که داوطلبان ازدواج دچار دچار نقصان بینش بخصوص در مورد ملاکهای انتخاب های همسر می باشند. از اینرو آگاهی زن ومرد از یکدیگر و شناخت عمیق از خودشان آنها را ازاشتباهات بسیاری که در روند انتخاب همسر و همچنین رفتارهایی که به روابط بینشان آسیب میزند دور می کند.
شناخت این کهن الگوها ما را از ازدواج هایی که رشد روانی طرفین به علت تضاد اهداف و ارزشهای درونی بخوبی صورت نمی گیرد، دور می سازد. از اینرو این شناخت عمیق طرفین از یکدیگر میتواند راهی برای کاهش آمار طلاق و افزایش ازدواج های موفق در جامعه باشد. پژوهش حاضر نیز به توصیف رابطه کهن الگوها با ملاک های همسر گزینی می پردازد.
روش
جامعه آماری، نمونه و روش پژوهش: طرح پژوهش حاضر توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری در این پژوهش کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد رشته های مشاوره و روانشناسی دانشگاه آزاد مرودشت بودند 480 - نفر - که با استفاده از جدول مورگان تعداد 250 نفر از دانشجویان مجرد با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. پرسشنامه ها بعد از ارائه توضیحات لازم توسط پژوهشگر در اختیار دانشجویان قرار گرفت.
ابزار پژوهش
پرسشنامه پی ام ای آی4 توسط کارل پیرسون و هیو.کی. مار - 2006 - ابداع شد. این پرسشنامه حاوی 72 سوال است که دوازده کهن الگو را در مقیاس 5 لیکراتی مورد بررسی قرار می دهد. میزان روایی این آزمون با روش بازآزمون 0/72 بدست آمده و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ 0/68 بدست آمده است. - پیک - 2007 به منظور بدست آوردن پایایی این مقیاس در این پژوهش از آلفای کرونباخ استفاده شده است که میزان آلفا برابر0/872 بدست آمد.
پرسشنامه اولویت بخشی ملاک های همسر یابی توسط رفاهی، ثنایی، پاشا شریفی - 1387 - ابداع شد. یک پرسشنامه 66 عبارتی که دو دسته . ملاک های محتوایی و فرایندی را در همسر گزینی مورد بررسی قرار می دهد. با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ اعتبار کل آزمون0/88و روایی آزمون 0/75 است. آلفای کرونباخ این مقیاس در این پژوهش 0/837بدست آمد.
یافته های پژوهش
جدول 1 ماتریس همبستگی کهن الگوها با ملاک های همسریابی
