بخشی از مقاله
چکیده
هدف این پژوهش رابطه بلوغ عاطفی و ویژگی های شخصیت با ملاکهای همسرگزینی در دانشجویان مجرد دانشگاه آزاد اسلامی مرودشت بودند که تعداد ًٌٍ نفر از آنها انتخاب شدند. روش پژوهش از نوع پژوهش توصیفی مبتنی بر همبستگی است. دادهها از طریق پرسشنامههای بلوغ عاطفی، ویژگیهای شخصیت وملاکهای همسرگزینی جمعآوری شدند. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل آماری نشان دادکه بین بلوغ عاطفی با ملاکهای همسرگزینی رابطه وجود دارد.بین ویژگی های شخصیت با ملاک های همسرگزینی رابطه وجود دارد. همچنین نتایج رگرسیون نشان دادکه بلوغ عاطفی قدرت پیش بینی کنندگی ملاک های همسرگزینی را دارند.
کلید واژگان : بلوغ عاطفی، ویژگی های شخصیت، ملاک های همسرگزینی
مقدمه
همسرگزینی از مراحل رشد روانی انسان و امری اجتناب ناپذیر است که به عنوان مهم ترین رفتار اجتماعی برای دستیابی به نیازهای عاطفی، همواره مورد توجه بوده است.انتخاب همسر و ازدواج امری ظریف و پویاست که توفیق آن مستلزم توجه به معیارهای مناسب است.تشکیل خانواده و تعاملات مناسب بین افراد نه تنها موجب رشد و پیشرفت انسان ها می شود بلکه با ایجاد آرامش روانی، تمرکز حواس و ایجاد انگیزه برای تلاش و کوشش و پیشرفت، به زندگی معنی و مفهوم درستی می بخشد و افراد را در راستای ابدی شدن هدایت کرده، او را از آلودگی وگناه بازمی دارد - حقیقی زاده و همکاران، - .وجود مجموعه ای از آگاهی ها و اطلاعات در جهت ارتقای کیفیت ازدواج الزامی می باشد؟ازدواج های موفق هستند که در آنهاملاک های انتخاب همسر به درستی رعایت شده باشد و طرفین از ملاک ها خود آگاهی وتعریف روشنی داشته باشند - رفاهی، ْ - .
یکی از مهم ترین انتخابهای انسان در زندگی، انتخاب همسر است؛ زیرا بدین وسیله، به تشکیل خانواده می پردازد و این امر در زندگی شخصی، اجتماعی و تربیت فرزندان تأثیر بسزایی دارد. اهمیت این انتخاب بهقدری است که میتوان سعادت و رضایت و نیز ناکامی وحسرت آدمی را در زندگی به چگونگی این انتخاب مربوط دانست - موسوی ، ٌ - .مسئله انتخاب همسر از مهم ترین پدیدههای فردی و اجتماعی است که در آن ترجیحات و ملاکهای مشترک انسانها برای انتخاب همسر، مورد قبول عموم مردم و همین طوربسیاری از رشته های علمی، از جمله جامعه شناسی، ژنتیک و زیست شناسی تکاملی است - نصیرزاده و رسول زاده طباطبایی، َ - .
از طرف دیگر، باتوجه به این نکته که جوانان، به ویژه دانشجویان، سرمایه اصلی وکارگزاران جامعه فردا می باشند و پیشرفت و تعالی کشور وابسته به همت وپشتکار این قشر ازجامعه است واکثر دانشجویان در سن ازدواج و انتخاب همسرند و طبق آمار به دست آمده درسالهای اخیر متوسط سن ازدواج و میزان طلاق درکشور و در بین جوانان افزایش قابل ملاحظهای داشته است؛ لذا توجه به امر ازدواج و بررسی دیدگاه دانشجویان در این رابطه،می تواند کمک شایانی در ارتباط با کاهش طلاق وگرایش بیشتر جوانان به ازدواج کردن وآشنایی آنان با اصول صحیح انتخاب همسر شود.دهههای گذشته رویکردهای متفاوتی در ارتباط با همسرگزینی شکل گرفته است.که هر یک از آنها، فرایند و چگونگی انتخاب زوجها توسط افراد متفاوت راازدیدگاه های متفاوت مورد تجزیه وتحلیل قرار میدهد.همچنین هر دیدگاه معیارهایی را که هرفرد در هنگام انتخاب همسرمدنظرقرارمیدهد،نیزبررسی میکند - دابویس - .
متغیری که می تواند بر ملاک های همسر گزینی تاثیر گذا باشد بلوغ عاطفی است.بلوغ عاطفی به این معناست که فرد به حدی از پختگی می رسد که می تواند راه حلهای پیچیده تری برای مشکلات روزمره عاطفی خود پیدا کند و از احساس خود به صورت پیچیده تری برای حل این مشکلات استفاده کند و توانایی کنترل نوسانات شدید آن را دارد این مسئله مهم است که آیا افراد ابتدا به یک بلوغ نسبی عاطفی دستی می یابند و بعد سعی می کنند به زندگی مشترک قدم گذارند یا وقتی ازدواج کردند و زندگی مشترکی را با فرد دیگری آغاز کردند این بلوغ در آن ها رشد می کند بسیاری از افراد معتقدند که فرد ابتدا باید از لحاظ اقتصادی و اجتماعی به یک استقلال دست پیدا کنند و بعد به نیازهای عاطفی خود توجه داشته باشند.
مسئله بلوغ عاطفی مسئله ای است مهم که اگر افراد به آن توجه نکنند ممکن است در زندگی آینده و مشترکشان با فرد دیگری به مشکل برخورد کنند مسلماً کسی که از نظر عاطفی به سطحیاز رشد و بلوغ نرسیده است نمی تواند زندگی مسالمت آمیزی را با فرد دیگری داشته باشد زیرا که او هنوز تسلطی بر عواطف و احساسات خود ندارد و اینکه نمی داند چگونه آنها را کنترل کند؟ پس اگر ما بدانیم که فرد آینده شریک زندگیمان به بلوغ عاطفی رسیده و شرایط گرداندن یک زندگی را دارد می توانیم به او اطمینان کرده و در مشکلاتی که فراروی زوج قرار می گیرد را حل کنیم - قائمی، - .متغیر دیگری که می تواند بر روی ملاک های همسر گزینی تاثیر داشته ویژگی های شخصیت می باشد. بی تردید شخصیت یکی از مباحث عمده و محوری روانشناسی و هدف نهایی مربوط به انسان است چرا که شناخت انسان و نحوه تربیت وی را میتوان جزو مهمترین سئوالاتی دانست که در طی قرون کلیه رشته های علوم انسانی به دنبال پاسخگویی به آن بوده اند - ابراهیمی ،ٌََّ - .
گرچه اطلاع از درون انسان ها و شخصیت آنان کاری بس دشوار است. اما شناخت شخصیت ، روزنه ای بسیار گویا دارد و آن رفتارهای بارز افراد است - موسوی ده موردی ، ٌََْ - .با مروری بر نتایج پژوهش های گذشته مشخص می شود که درپژوهشی با عنوان رابطه ویژگیهای شخصیتی و ملاکهای همسرگزینی با رضایت زناشویی در زوجین فرهنگی صفری پور و همکاران - ٌََُ - به این نتیجه رسیدندکه ویژگیهای شخصیتی و شیوههای همسرگزینی با رضایت زناشویی درزوجین رابطه مثبت معناداری دارد.همچنین مولفه های ویژگی های شخصیتی - روان نژندی، برون گرایی، گشودگی، موافق بودن و با وجدان بودن - با رضایت زناشویی رابطه معنادار داشته به شکلی که بین عامل شخصیتی روان آزرده خویی و رضایتمندی زناشویی رابطه منفی وجود دارد ولی عوامل شخصیتی برونگرایی،وظیفه شناسی، مقبولیت و گشودگی با رضایتمندی زناشویی رابطه مثبت دارند.
ابعاد شیوه های همسر گزینی - محتوایی و فرآیندی - با رضایت زناشویی رابطه مثبت معنی داری به نمایش گذاشتند. پژوهش دیگری با عنوان مقایسه ی ملاکهای همسر گزینی و بلوغ عاطفی در مردان و زنان کارمند متاهل دانشگاه آزاد اسلامی مساوات جهرمی و همکاران - ٌٍَُ - به این نتیجه رسیدندکه بین متغیر ملاک های همسر گزینی - محتوایی- فرآیندی - و بلوغ عاطفی در بین مردان و زنان کارمند متاهل تفاوت معناداری وجود ندارد.نتایج پژوهش پارسائی و همکاران - ٌٍَُ - با عنوان پیشبینی مﻻکهای همسرگزینی بر اساس ویژگیهای شخصیتی و سبکهای دلبستگی بیان می کنندکه ویژگیهای شخصیتی و سبک های دلبستگی توانایی پیش بینی ملاک های همسرگزینی را دارا می باشند.
در پژوهشی با عنوان رابطه صفات شخصیتی و نگرش مذهبی با مﻻکهای انتخاب همسر در دانشجویان فریدی و همکاران - ٌٍَُ - به این نتیجه رسیدند که ویژگیهای شخصیتی و ملا ک های انتخاب همسر به جزء یک مورد - مقبولیت اجتماعی یادروغ سنجی با پیشرفت گرایی - رابطه معناداروجود ندارد.خادمی و صادقیان - ٌٌَُ - در پژوهش دیگری با عنوان بررسی معیارهای همسرگزینی برحسب ویژگی های شخصیت در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی به این نتیجه رسیدند که افراد روان رنجور از میان معیارها، شخصیتی، خانوادگی و اقتصادی بر ایشان مهم است، معیارهای ظاهری و اقتصادی برای افراد برونگرا اهمیت دارد معیارهای سلامتی و اقتصادی برای افراد انعطاف پذیر مهم است، بررسی افراد موافق معیارهای سلامتی و اقتصادی و افراد با وجدان معیارهای شخصیتی، سلامتی و ظاهری موفق اهمیت دارد.
پلگ و یتزیک - ًٌٌٍ - رابطه بین تمایز خود و اضطراب جدایی و شباهت بین زوج ها در این متغیرها را مورد بررسی قرار دادند. یافته ها نشان داد که زوج ها در دو خرده مقیاس تمایز خود شباهت داشتند، گسلش عاطفی و موقعیت من در حالی که زنان سطوح بالاتری از واکنش پذیری و آمیختگی با دیگران را گزارش نمودند. گلید - ًًٍِ - در مطالعه خود نشان داد که تمایز خود و ابعاد آن با رضایت زناشویی رابطه دارد . به ویژه نمرات گسلش عاطفی و موقعیت من در مردان و واکنش عاطفی و گسلش عاطفی در زنان بر رضایت زناشویی در طول زمان اثر می گذارد. کملمیر، دنیلسون و باتن - ًًٍِ - در پژوهش خود بر این نکته تاکید کرده اند که هر فردی برای اجتماعی شدن و رویارویی با افراد وموقعیت های گوناگون به ساختارهای روان شناختی و ویژگیهای خاصی مجهز است که در موقعیت های مختلف زندگی مانند روابط میان فردی تاثیر دارند.برای بررسی رابطه بلوغ عاطفی و ویژگی های شخصیت با ملاک های همسرگزینی در دانشجویان مجرد دانشگاه آزاد اسلامی مرودشت در این پژوهش سه فرضیه طرح شده است که فرضیه های مورد پژوهش عبارتند از :
فرضیه بین بلوغ عاطفی با ملاک های همسرگزینی رابطه وجود دارد.
فرضیه بین ویژگی های شخصیت با ملاک های همسرگزینی رابطه وجود دارد.
فرضیه بلوغ عاطفی و ویژگی های شخصیت پیش بینی کننده ملاک های همسرگزینی می باشند .
روش
این پژوهش، یک پژوهش توصیفی مبتنی بر همبستگی است که جامعه ی آماری آن شامل کلیه دانشجویان مجرد دانشگاه آزاد مرودشت می باشد. از این جامعه، به روش نمونه گیری در دسترس تعداد ًٌٍ نفر انتخاب شدند. در این پژوهش از سه پرسشنامه استفاده شده است.
