بخشی از مقاله
چکیده
هدف از پژوهش حاضر توصیف عوامل انگیزشی گرایش دختران جوان شهر کرمان به رشته بسکتبال بود. روش تحقیق حاضر از نوع پیمایشی و از نظر هدف کاربردی بود. جامعه آماری این تحقیق شامل دختران جوان شهر کرمان که در رشته بسکتبال فعالیت داشتند، به تعداد 300 نفر بود. نمونه آماری به صورت سر شماری بود. ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته ای بود که روایی آن از طریق نظرات خبرگان دانشگاهی مورد بررسی قرار گرفت و پایایی آن از طریق محاسبه آلفای کرونباخ 0/78 بدست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از آزمون t تک نمونه ای و برای مشخص کردن محل اختلاف ها از آزمون تعقیبی بونفرونی استفاده شد؛ همچنین تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزاری آماری spss20 انجام شد. نتایج t تک نمونه ای نشان داد بین همه عوامل انگیزشی گرایش به رشته بسکتبال بجز عوامل آگاهی و هویت با نمره ملاک اختلاف معناداری وجود داشت.
.1 مقدمه
تحقیقات انجام شده در مورد اثر فعالیت های ورزشی بر سلامتی جسمی و روانی، طول عمر، شادابی، گسترش روابط اجتماعی، غنی سازی اوقات فراغت باعث شده تا مشارکت مردم در ورزش ها و به ویژه شرکت آنها در انواع ورزش ها در جهان افزایش یابد و به همین دلیل است که امروز اغلب کشورهای پیشرفته جهان در برنامه ریزی و سازماندهی ورزش کشور خود با دیگر کشورها رقابت می کنند و مرتباً در حال ارائه ی برنامه های خلاق برای رشد ورزش هستند.
بدیهی است هر کشوری از این موج فزاینده عقب بیافتد، به هیچ وجه نمی تواند خلاء ایجاد شده را پر نماید و نهایتاً تفاوت ها در بهره وری از تأثیرات ورزش و فعالیت های حرکتی روشن و واضح خواهند بود - خلیل آبادی،. - 1373 ورزش یکی از مهم ترین فعالیت های زندگی بشر امروز است و از جمله رشته هایی که نه تنها باعث رشد جسم بلکه موجب اعتلای فعالیت های ذهنی و روانی افراد می گردد ورزش بسکتبال است - هادوی ٬ . - 1379 نوجوانان وجوانانی که بسکتبال بازی میکنند ممکن است از این ورزش به فواید بسیار دست یابند هرچند این امکان نیز وجود دارد که با مشکلاتی روبه رو شوند که برای آنان زیان آور باشد بسکتبال مانند هر ورزش رقابتی دیگر در فرایند آموزشی دخترها و پسرها ابزار هوشمند است اما در این راه نیازهایی نیز وجود دارد که مورد توجه قرار دادن و براورده ساختن آنهااز وظایف سازمان دهندگان والدین و مربیان است.
- بوستا٬موندونی.1 - 2000 بسکتبال میتواند مدرسه ای عالی برای بازیکنان جوان باشد که در آن مدارا، پشتکار و پایداری در شرایط بسیار سخت را بیاموزند.کودکان و نوجوانان می توانند با پذیرفتن مسئولیت های فردی به خاطر منافع گروه، کار گروهی و احترام به دیگران را یاد گیرند؛ علاوه بر این باید بیاموزند که پیروزی ها و شکست ها، بدون آنکه اجازه دهند مانع پیگیری اهدافی شوند که انتخاب کرده اند، به عنوان بخشی از فرایند رشد بپذیرند - کمالیان٬ . - 1386
اصطلاح انگیزش - motive - در زبان انگلیسی از کلمه لاتین - mover - به معنای - to move - یا حرکت کردن آمده است - گودرزی . - 1390 می توان گفت انگیزش موجب ایجاد انرژی و جهت دادن به رفتار می شود که سبب می شود توجه افراد حفظ شود و تداوم یابد از آنجا که رفتار آدمی دارای هدف است پس انگیزش تعیین کننده تقویت ها و توجیه کننده جهت گیری هاست به زبان ساده چیزی است که شما را به پیش رفتن وا می دارد، در حال پیش رفتن نگه میدارد و تعیین می کند که به کجا سعی دارید - مختاری،. - 1387 با وجود تفاوت های بسیار زیاد بین افراد در نوع انگیزه هایشان و تنوع انگیزها فصل مشترک بین آنها این است که همه انسان ها برای دست زدن به هر کاری به یک یا چند انگیزه نیاز دارند در واقع انگیزه موتور محرک همه رفتار ها به شمار میرود چرا که دکتر نایسمیت میگوید: در سالهای گذشته هزاران بار از من پرسیده شد آیا از بسکتبال چیزی بدست آورده ام برای پاسخ به این سوال فقط میتوانم لبخند بزنم.
برایم غیر ممکن است که احساساتم را برای گروه زیادی از مردم که پرسشگر این سوال هستند شرح دهم چرا که دستمزد من در قبال پول نبوده است بلکه رضایت از ارائه چیزی به جهانیان است که به نفع همه مردم باشد - مختاری، . - 1387 برای تحقق این امر ایجاد انگیزه2 در اقشار مختلف مردم برای شرکت در رشته های ورزشی را طلب می کند و در صورتی که این علاقه در بین جامعه ایجاد شود وگرایش آن ها به فعالیتهای ورزشی افزایش یابد نسل های آینده از نظر قوای ذهنی و استعدادهای بدنی در سطح بالاتری قرارخواهندگرفت وتوانایی مبارزه با مشکلات اجتماعی و تحمل در مقابل سختی ها در نزد افراد افزایش خواهد یافت - کوزه چیان،. - 1380 با پایان دوران نوجوانی و آغاز مرحله جوانی، بسیاری از مشکلاتی که با آغاز بلوغ برای فرد بوجود آمده بود، فروکش کرده و تا حدودی فرد توانسته است به ثباتی نسبی قدم بگذارد.
جایگاه ها، نقش و هویت جوان تا حدودی برایش روشن شده و از این پس می رود تا شرایط و موقعیت خود را مستحکم تر و باثبات تر سازد، هرچند آثار مربوط به بحران های مرحله قبل ممکن است هنوز وجود داشته باشد و برخی جوانان هنوز با مسائلی چون سردرگمی هویت روبه رو باشند. عوامل مختلفی می تواند گذر از مرحله نوجوانی به جوانی را متأثر سازد. برخی عوامل به صورت عوامل تأخیردهنده و برخی عوامل به عنوان تسهیل کننده گذر از این مرحله می باشند.
به هر حال جوانی آغاز می شود و فرد وارد دورانی می شود که هرچند پخته تر و تواناتر از مراحل قبلی است، اما هنوز با مشکلاتی گریبانگیر است که با سرنوشت او در مراحل بعدی زندگی ارتباط مستقیم دارند. دختران وقتی به دوران جوانی می رسند با علم به اینکه به بهار عمر خود رسیده اند و توان و قدرت برای انجام بسیاری از کارها را دارند، می خواهند بزرگ ترین و بهترین کارهایی را که در خاطرشان داشته اند، انجام دهند و در اوج سربلندی باشند، اما هنوز خیلی از مسائل را نمی دانند و بعضی امور را درک نکرده اند بخاطر همین شاید در مسیر زندگی اش به انحراف کشانده شوند و با مشکلات و خطرهای زیادی برخورد کنند.
بنابراین جوان باید با دقت و احتیاط حرکت کند تا بتواند در این دوره حساس از سردرگمی ها رهایی یابد زیرا عمر آدمی به سرعت می گذرد و اگر مرحله به مرحله آن را درک نکند و با غفلت و بی توجهی فرصت ها را از دست بدهد، باید بداند که دیگر عمر سپری شده، به عقب باز نمی گردد تا جبران گذشته را بکند، پس جوان باید مسائل ویژه روحی و فردی خود را بشناسد تا بتواند فرصت های عمر خود را دریابد و به گونه ای شایسته از آن استفاده کند.
- کریمیان،. - 1387 گذشته از این انگیزه های درونی، انگیزه های بیرونی برخاسته از نیروهایی اند که ورزشکار از بیرون نهاد خود از آن ها تاثیر میگرد مثلا" ورزشکارانی که گاهی برای تأیید اجتماعی پاداش و غیره به ورزش روی می آورند - گودرزی، . - 1378 نتایج تحقیق کاشف، نشان می دهد که حفظ سلامتی مهم ترین هدف افراد شرکت کننده در ورزش همگانی بوده - شیری،. - 1376 رمضانی خلیل، دریافت که 88 درصد با هدف کسب نشاط و احساس لذت در ورزش همگانی شرکت می کنند. شیری، با مقایسه انگیزه های درونی و بیرونی شرکت در ورزش همگانی نشان داد که انگیزه های درونی بر انگیزه های بیرونی مانند نتایج تحقیق کیلپا تریک، هربرت و پارتولومیو اولویت دارد - سروستانی، . - 1373 برخی از این تحقیقات انگیزه های زنان بررسی شده است برای مثال یاوری نشان داد که زنان بیشتر با انگیزه کسب تناسب اندام در فعالیت های ورزشی همگانی شرکت می کنند.
نتایج دیگر تحقیقات روی دانش آموزان و دانشجویان مانند تحقیق نوابی نژاد، تندنویس، بهرام فر، صباغ و لنگرودی نشان می دهد که بطور کلی انگیزه های حفظ سلامتی، تندرستی و تناسب اندام، شادابی و لذت در بودن با گروه دوستان به ترتیب در اولویت قرار دارند - تندنویس، . - 1375 برخی محققان پیشنهاد کردند مشارکت در فعالیت های ورزشی نتیجه چانه زنی یا تلاش غلبه بر موانع می باشد و انگیزه یک مفهوم مهم در چانه زنی برای مشارکت است، چانه زنی و نتیجه آن به قدرت نسبی و تعامل بین موانع مشارکت در یک فعالیت و انگیزه های چنین مشارکتی وابسته است - کرادفورد،. - 1993 اسمیت با بررسی انگیزه تمرین دانشجویان دختر نشان داد که کسب سلامتی و حفظ ویژگی های ظاهری دو انگیزه اصلی این گروه است. البته تحقیقات دیگری نیز بالاترین انگیزه آنان را کسب تناسب اندام حفظ سلامتی تغییر روحیه کاهش وزن گزارش داده اند.
برای برنامه ریزی اصولی ورزش بسکتبال درمیان اقشار مختلف جامعه، بررسی علل گرایش افراد به این ورزش به عنوان یکی از راهکارهای ممکن در این مقطع زمانی به حساب میاید. زیرا ارتقای فرهنگ مشارکت ورزشی مستلزم نگرش علمی افراد نسبت به ورزش و بهره مفید و مؤثر از آن می باشد. سعی محقق نیزدر این تحقیق بر آن است تا عوامل انگیزشی، گرایش جوانان به رشته بسکتبال را مورد بررسی قرار دهد همچنین می توان گفت امروزه داشتن مهارت های اجتماعی و ارتباطی شرط لازم برای موفقیت شغلی و تحصیلی است. با نگاهی دقیق تر به تحقیقات پیش مشخص می شود که بیشتر تحقیقات صورت گرفته در راستای تبیین انگیزه شرکت در فعالیت های ورزشی یا فعالیت های همگانی یا اوقات فراغت است و به رشته ی ورزشی خاص اشاره ای نشده است.
در بحث ورزش بسکتبال سعی محقق نیز بر اینست که انگیزه های درونی و بیرونی را مورد بررسی قرار دهد که در مورد انگیزه های شرکت در ورزش بسکتبال در داخل کشور تحقیقات زیادی انجام نگرفته و بیشتر تحقیقات مشابه در زمینه سایر رشته ها می باشد. برنامه ریزی اصولی ورزش بسکتبال در میان قشر جوان، بررسی علل گرایش آنها به این ورزش، به عنوان یکی از راهکارهای ممکن در این مقطع زمانی به حساب می آید. به منظور جبران این کاستی ها تحقیق حاضر به دنبال پاسخگویی به این سئوالات اساسی است که:
1. عوامل انگیزشی تاثیر گذار بر گرایش به رشته بسکتبال چه می باشد ؟
2. رتبه بندی عوامل انگیزش تاثیر گذار بر گرایش به رشته بسکتبال چگونه می باشد ؟
