بخشی از مقاله
تولید و نقش ورمی کمپوست در کاهش آلودگی هاي زیست محیطی
چکیده
تبدیل ضایعات خانگی به کمپوست توسط کرم هاي خـاکی کـه یـک روش بـسیار کـار آمـد در تولیـد کمپوست در آپارتمان ها می باشد.تولید ورمی کمپوست ،تکنولوژي استفاده از انواع خاصی از کرم ها ي خاکی است که به دلیل توان رشد و تکثیر بسیار سریع و پتانسیل قابل توجه براي مـصرف انـواع مـواد آلی زائد مزاحم و آلوده کننده محیط را به یک کود آلـی بـا کیفیـت ممتـاز تبـدیل مـی کنـد. ورمـی کمپوست از لحاظ کیفی ماده اي الی با«PH» تنظیم شده ،سرشارازمواد هومیک و عناصر غذایی به فرم قابل جذب براي گیاه ،داراي انواع ویتامین ها، هورمون هاي محرك رشد گیاه و آنزیم هاي مختلف مـی باشد .از لحاظ ظاهري ،به صورت دانه اي شکل یا به رنگ تیره بـدون بـوي نـا مطبـوع و داراي قابلیـت عرضـــه تجـــاري اســـت. «verms» در لاتـــین بـــه معنـــاي کـــرم اســـت و ورمـــی کمپوســـت «vermicomposting» اساسا به معناي کود به وجود آمده از کرم ها می باشد. دو نـوع کـرم خـاکی وجود دارد که این دو نوع کرم می تواند موجب تغییرات زیست محیطی شود:
1ـ Red Wiggler کرم قرمز بارانی یا کرم کود (ایزونسیافوتید ) Eisensia Foetida، نـام هـاي دیگر ایزونیـا فتیـدا عبـارت اسـت از : Manur Worm – Compost Worm – Red Worm –
Tiger Worm
2ـ Red worm نوع دیگري کرم کود است (لومبریکاس ریبلوس) Lumbrecus Rebllus معروفترین گونه براي این منظور ،کرم هاي حلقوي قرمز Eisensia Foetida می باشد .این کـرم هـا اغلب در کود هاي دامی پوسیده یافت می شوند ..در یک ایکر خـاك زراعـی در حـدود 500هـزار کـرم خاکی زیست می کنند .که این تعداد قادر است 5تن و یـا بیـشتر خـاك را در طـول سـال از دسـتگاه گوارش خود عبور دهد . از این ماده مجموعه اي از فضولات کرم به همراه مواد آلی تجزیـه شـده و نیـز اجساد کرم هاي و مواد دفع شده توسط کرم ها( داراي ازت ،فسفر،پتاسیم به میزان 5-11 مرتبه بیشتر از خاك) می باشد. از ورمی کمپوست می توان در گیاهان گلدانی با نسبت مناسب(1/3 حجم گلدان ) و
جوانه زنی بذر و رشد گیاه استفتده نمود. به طور متوسط هر عدد کرم در روز به اندازه وزن بدنش مواد آلی را پس از بلع بـه صـورت فـضولات دفـع مـی کنـد. در اصـل مقالـه خـصوصیات فیزیـو لـوژیکی و مورفولوژیکی کرم، آماده سازي بستر پرورش کرم و ... ورمی کمپوست دامی و کود گیـاهی اشـاره شـده است.
کلمات کلیدي:
ورمی کمپوست ، آلودگی زیست محیطی، مواد زاید جامد
مقدمه :
تکنیک نظافت و جمع آوري و حمل و نقل و دفع زباله هاي شهري با توجه به قدمت تاریخی اهمیت بهداشتی اقتصادي و اجتماعی دارد .
ازدیاد جمعیت و توسعه شبکه شهري و صنایع و نیز رابطه مستقیم آنها با تولید و افزایش زباله هاي شهري و صنعتی همواره مشکل آفرین بوده و در حال حاضر در بیشتر شهر ها به صورت یک معضل بزرگ زیست محیطی مطرح میشود .از طرفی واگذاري مسئولیت خدمات شهري به شهرداري ها و مشکل در آمدي و صرف هزینه هاي قابل توجه همواره مسئولین شهرداري ها را به این امر واداشته که در این خصوص تصمیم جدي اتخاذ نموده و با صرف کمترین هزینه امور محوله را انجام دهند.
یکی از هدف هاي اصلی پژوهش حل مشکلات تولیدکنندگان کشاورزي است که دستیابی به این هدف مهم از طریق اجراي طرح هاي تحقیقاتی و تحقیقی_ترویجی به منظور پاسخگویی به نیازمندي هاي آنان امکان پذیر می گردد.
کاربرد کودهاي بیولوژیک واستفاده بهینه از کود و سم در کشاورزي توسعه خواهد یافت که ما حصل دستاورد ها و نتایج تحقیقات علمی نگارندگان با هدف بهینه کردن مصرف آن براي حصول به کشاورزي پایدار می باشد که نتیجه تولید مستمر با داشتن حد اکثر عملکرد کمی و بهبود کیفی، حفظ محیط زیست و کاهش هزینه هاي تولید و بالاخره پاسداري از منابع خاك و آب زمین تهیه شده است.
بیشتر مواد زاید جامد درمنازل شهري شامل ضایعات سبزي، میوه و برگ درختان می باشد این نوع ضایعات را براحتی میتوان در خارج ازمنزل توسط روش هاي علمی به کمپوست تبدیل نمود.ولی در آپارتمان ها بخصوص در طول زمستان از روش فوق نمی توان استفاده نمود.
تبدیل ضایعات خانگی به کمپوست توسط کرم هاي خاکی که یک روش بسیار کار آمد در تولید کمپوست در آپارتمان ها می باشد.
تولید ورمی کمپوست ،تکنولوژي استفاده از انواع خاصی از کرم ها ي خاکی است که به دلیل توان رشد و تکثیر بسیار سریع و پتانسیل قابل توجه براي مصرف انواع مواد آلی زائد مزاحم و آلوده کننده محیط را به یک کود آلی با کیفیت ممتاز تبدیل می کند.
عبور آرام و مکرر مواد آلی زائد از مسیر دستگاه گوارش کرم خاکی ، همواره با اعمال خرد کردن ، سائیدن بهم زدن و مخلوط کردن که در بخش هاي مختلف این مسیر انجام میشود آغشته کردن این مواد به انواع ترشحات سیستم گوارشی مانند کربنات کلسیم،آنزیم ها، مواد مخاطی ،متابولسیم هاي مختلف میکرو ارگانیسم هاي دستگاه گوارش و بالاخره ایجاد شرایط مناسب براي سنتز اسید هاي هومیک در مجموع موادي را تولید می کنند که خصوصیاتی کاملا متفاوت با مواد فرو برده شده پیدا میکند .
فراورده هایی که»ورمی کمپوست« خوانده می شود و از لحاظ کیفی ماده اي الی با«PH» تنظیم شده ،سرشارازمواد هومیک و عناصر غذایی به فرم قابل جذب براي گیاه ،داراي انواع ویتامین ها هورمون هاي محرك رشد گیاه و آنزیم هاي مختلف می باشد .
از لحاظ ظاهري ،به صورت دانه اي شکل یا به رنگ تیره بدون بوي نا مطبوع و داراي قابلیت عرضه تجاري است. ورمز1 در لاتین به معناي کرم است و ورمی کمپوست2 اساسا به معناي کود به وجود امده از کرم ها می باشد. در طبیعت همه موجودات زنده در نهایت از بین می روند و بدن آنها متلاشی می گردد . درورمی کمپوست این فرایند متلاشی و نابودي تسریع می یابد و محصول نهایی غنی تري را به دست خواهید اورد به نام ورم کستینگ3که مدفوع و ضایعات کرم می باشد .
ورمی کمپوست در تمام طول سال یعنی در تمام طول زمستان در داخل کارگاه و درتابستان در بیرون از کارگاه قادر است کود تولید کند
.مصرف ضایعات ارگانیکی توسط کرم هاي خاکی یک روش مثمرثمر اکولوژیکی است که بسیاري از ضایعات مواد را به یک محصول مفید از نظر زیست محیطی مبدل می سازد.
دو نوع کرم خاکی وجود دارد که براي سود تجاري مورد استفاده قرار گرفته اند که این دو نوع کرم می تواند موجب تغییرات زیست محیطی شود:
1ـ Red Wiggler کرم قرمز بارانی یا کرم کود (ایزونسیافوتید( 4 2ـ Red worm نوع دیگري کرم کود است (لومبریکاس ریبلوس(5
نوع کرم مورد نیاز:
معروفترین گونه براي این منظور ،کرم هاي حلقوي قرمز Eisensia Foetida می باشد .این کرم ها اغلب در کود هاي دامی پوسیده یافت می شوند .این کرم ها را نبایستی با کرم هاي خاکی موجود در باغات و مزارع (آلولو بوفورا کالی جینوزا) اشتباه نمود . گر چه کرم هاي خاکی باغات گهگاهی از قسمت هاي زیرین توده کمپوست تغذیه میکنند،ولی بیشتر خاك را براي تغذیه ترجیح می دهند
.در یک ایکر خاك زراعی در حدود 500هزار کرم خاکی زیست می کنند .که این تعداد قادر است 5تن و یا بیشتر خاك را در طول سال از دستگاه گوارش خود عبور دهد . کرم هاي قرمز حلقوي از مواد آلی و کود هاي دامی تغذیه تغذیه می کنند. این کرم ها با بلع مواد آلی
و دفع آنها از طریق سیستم گوارش خود موجب تولید کودي می گردند که از لحاظ میزان عناصر غذایی غنی بوده و ازدانه بندي مناسبی
نیز بر خوردار می باشند .
نام هاي دیگر ایزونیا فتیدا عبارت است از Manur Worm – Compost Worm – Red Worm – Tiger Worm:
ورمی کمپوست چیست؟
کلمه verm از لغت لاتین vermus گرفته شده است که به معناي کرم می باشد. ورمی کمپوسـت حاصـل یک فرایند نیمه هوازي است (حدود %80 رطوبت)که توسط گونه اي خاص از کرم ها ، قارچ ها ، بـاکتري هـا و اکتینـو میست ها انجام می پذیرد . ورمی کمپوست مواد حاصل از بستر رشد کرم بوده که پس از دفع شدن ازسیستم گـوارش کرم در محیط باقی می ماند، از این ماده مجموعه اي از فضولات کرم به همراه مواد آلی تجزیه شده و نیز اجـساد کـرم هاي که براي گیاه ارزش غذایی فراوانی دارد . مواد دفع شده توسط کرم ها ،اغلب داراي ازت ،فـسفر،پتاسیم بـه میـزان
5-11 مرتبه بیشتر از خاکهاي بدون کرم می باشد .در اثر عبور مواد آلی از دستگاه گوارش کرم ، میـزان عناصـر قابـل استفاده گیاه از جمله عناصر میکرو(ریز مغذي) افزایش چشمگیري می یابد. (جدول 1 )مقایسه خـصوصیات شـیمیایی
ورمی کمپوست نسبت به کمپوست را نشان می دهد.
جدول :1 مقایسه خصوصیات شیمیایی ورمی کمپوست نسبت به کمپوست
ورمی کمپوست به عمل آمده فاقد بو و سایر عوامل بیماریزا می باشد. از ورمی کمپوست مـی تـوان در گیاهـان گلدانی با نسبت مناسب(1/3 حجم گلدان ) استفاده به عمل آورد. مخلوط کردن ورمی کمپوست با خاك، جوانـه زنـی بذر و رشد گیاه را تسریع می کند. ظرفیت تبادل کاتیونی ورمی کمپوست بیش از 50میلی اکی والانت در یکـصد گـرم می باشد. در اثر عبور مواد آلی از دستگاه گوارش کرم ، میزان عناصر قابل استفاده گیـاه از جملـه عناصـر ریـز مغـذي افزایش قابل توجهی می یابد. به طور متوسط هر عدد کرم در روز به اندازه وزن بدنش مواد آلی را پس از بلع به صورت فضولات دفع می کند. جدول2 مقایسه خصوصیات شیمیایی ورمی کمپوست دامی و کود گیاهی را نشان می دهد.
جدول:2مقایسه خصوصیات شیمیایی ورمی کمپوست دامی و کود گیاهی
