بخشی از مقاله
چکیده :
گسل غرب اسفراین - WEF - یک گسل تراستی دارای امتداد NW-SE میباشد، این گسل باعث ایجاد پرتگاه گسلی شده که در امتدارآن آهک و شیلهای ژوراسیک بر روی دشت اسفراین رانده شدهاند. در این پژوهش با استفاده از نقشههای زمینشناسی، تصاویر ماهوارهای و DEM تکتونیک فعال شمال غرب اسفراین بررسی گردید. بررسی تکتونیک فعال در شمال غرب اسفراین نشاندهندهی مهاجرت گسلهای تراستی و پرتگاه گسلی منطقهی مورد مطالعه به سمت SW میباشد.
مقدمه :
رشته کوه البرز در قسمت شمالی ایران دارای شکل سینوسی بوده و دارای بالغ بر 1200 کیلومتر طول در بین طولهای 48 در غرب تا 61 در شرق میباشد. رشته کوه البرز فلات ایران مرکزی را در قسمت جنوبی از حوضهی خزر جنوبی و کپهداغ- اوراسیا در قسمت شمالی ایران جدا میکند
رشتهکوههای البرز شرقی- بینالود در جنوب غربی کپهداغ و به موازات آن قرار دارند. از لحاظ سنگشناسی رشته کوه البرز شرقی اغلب شامل نهشتههای دریایی ژوراسیک میباشد و از لحاظ زمینشناسی کوههای بینالود ادامهی رشته کوه البرزمیباشند رشتهکوههای البرز خود مرز جنوبی دریای خزر میباشند
بینالود بخش کوچکی از البرز شرقی - شمال نیشابور - میباشد که سنگهای دگرگونی پالئوزوئیک در آن رخنمون یافته است. درهی اترک- کشفرود که البرز و کپهداغ را از یکدیگر جدا میکند یک مرز سوچور بین ایران مرکزی و اوراسیا را تشکیل میدهد و به عنوان سوچور پالئوتتیس شناخته می-شودکه در ابتدای کوهزایی آلپ- هیمالیا شکل گرفته است
دو رشته کوه بینالود و کپهداغ از لحاظ اندازه قابل مقایسه میباشند، بالاترین ارتفاع - ~3,000 - m در بینالود دقیقا در قسمت جنوبی بالاترین ارتفاع - ~3,000 m - در کپهداغ و در نزدیکی طول 59 قرار دارد
گسلهای تراستی اصلی در قسمت جنوبی رشته کوههای البرز شرقی- بینالود در قسمت شرقی 57 درجه مرز جنوبی البرز شرقی را مشخص میکنند این گسلها مسبب زمینلرزههای بزرگ تاریخی بودهاند. نقش گسلهای تراستی جنوب رشته کوههای البرز شرقی در کوتاهشدگی ناحیهای کم و در حد 1 - میلیمتر - است
تکتونیک فعال مربوط به تغییر شکل پوسته پوستهی زمین در مقیاسی از زمان است که برای انسان و فعالیتهایش دارای اهمیت میباشد
در این پژوهش با استفاده از نقشهی زمینشناسی، تصاویر ماهوارهای و دادهی رقومی ارتفاع - DEM - تکتونیک فعال منطقهی شمال غرب اسفراین بررسی گردید.
در سالهای اخیر مطالعات زیادی در ارتباط با تکتونیک فعال صورت گرفته است در نقاط مختلف دنیا و ایران صورت گرفته است که در اینجا به چند مورد اشاره میشود: تکتونیک فعال شمال شرق ایران را مورد بررسی قرار داد.
توزیع حرکت گسلهای امتدادلغز راستگرد از گسل MRF تا سیستم گسلی کازرون در زاگرس را با استفاده از دادههای GPS انجام دادند. توسعه ی گسلهای فعال، زمین-لرزهها و خمهای ترافشارشی در نزدیکی شهر کرمان را انجام دادند.
تغییرات محیطی هولوسن و پلیستوسن پسین مربوط به شرق ایران را با استفاده از سنسنجی مخروط افکنهها، تراسهای رودخانهای و نهشتههای دریاچهای انجام دادند. با استفاده از دادههای لرزهای، ژئومورفولوژی و زمینشناسی رشد چین مربوط به گسل زمینلرزهای 1978 طبس- گلشن در شرق ایران را مورد بررسی قرار دادند.
روش تحقیق:
در این پژوهش برای شناسایی ساختارهای جوان شمال غرب اسفراین از نقشهی زمینشناسی، تصاویر ماهوارهای ASTER محدودهی امواج VNIR شامل باندهای سبز، قرمز و مادون قرمز نزدیک با قدرت تفکیک 15 متر، تصویر سه بعدی از دادهی رقومی ارتفاع - DEM - و تحقیقات پیشین در منطقهی مورد مطالعه برای شناسایی گسلهای فعال و بررسی تکتونیک فعال منطقه استفاده گردید.
