بخشی از مقاله
چکیده
امروزه تکنولوژی، نقش اساسی در حوزه های گوناگون بازی می کند. یکی از حوزه هایی که با ورود تکنولوژی، دچار تحول شده، حوزه آموزش است. هدف تحقیق حاضربررسی تاثیر تکنولوژی بر یادگیری دانش آموزان وفرصتها وتهدیدهای ناشی از استفاده از آن است.تحقیق حاضر در زمره پژوهش های کتابخانه ای مروری می باشد که با مراجعه به مقالات و کتابها وپایان نامه ها تدوین شده . نتایج تحقیق نشان میدهدکه تکنولوژی در فرایند یادگیری باعث ایجاد فرصتها وتهدیدهایی می شود که لازم است که با فراهم آوردن تمهیدات کافی در این رابطه،زمینه بهره مندی نظام آموزشی کشورمان را از منافع تکنولوژی ایجاد نماییم.
.1مقدمه
امروزه وسایل کمک آموزشی ، اعم از ساده یا پیچیده ، به عنوان ابزاری برای ایجاد تسهیل در امر تدریس و یادگیری در نظامهای آموزشی به کار می روند . این وسایل از حیث اینکه تئوری و عمل را با هم ترکیب کرده ،باعث ماندگاری یادگیری و تنوع بخشی در کلاس شوند ، دارای اهمیت هستند . با توجه به پیشرفت های علمی و تکنولوژیکی در عصر حاضر ، وسایل کمک آموزشی به عنوان یک رابطه توانسته اند نقش خود را به خوبی ایفا کنند.[8]
امروزه با دراختیارداشتن فناوری اطلاعاتی و ارتباطی مختلف و پیشرفته، امکان برقراری سریع ارتباط و تبادل سریع اطلاعات بیش ازپیش میسرگردیده است. افراد درهرکجا که باشند می توانند آخرین اطلاعات مورد نیاز خودرا درهرزمینه ای دریافت کنند. اما بی شک- بیشترین تاثیر پدیدآمدن فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی برمحیط های آموزشی بوده است.[1] پیدایش فناوری اطلاعات، شتاب بیشتری به تحولات جهان در عصر اطلاعات و دانایی داده است . اگر چه این پدیده ابتدا از محیط های نظامی آغاز و سپس به مراکز دانشگاهی کشیده شد، اما امروزه عرصه های مختلف زندگی جوامع را تحت تأثیر قرار داده است و همان طور که بیان شد مهمترین واساسی ترین آن در بخش آموزشی است که این خود منجر به تحولات اجتماعی ،فرهنگی ،اقتصادی و سیاسی شده است.[13]
اینک قریب به دو دهه است که فناوری اطلاعات در عرصه ی تعلیم و تربیت پا نهاده و نظام های آموزشی و محیط های تحصیلی را نیز به چالش کشیده است . نظام آموزشی کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نیست . اکنون زمان آن رسیده است که ما نیز همپای دیگر کشور های جهان در سیستم های آموزشی خود تغییر اساسی ایجاد کنیم تا هم از این قافله شتابان عقب نمانیم و هم از مزایای عصر اطلاعات بهره گیریم.[12]
.2 تکنولوژی آموزشی وضرورت آن
در حال حاضر تکنولوژی جدیددر کلیه نهادهای اجتماعی به منظور افزایش بازده وکارایی وپاسخگویی به نیازها و مشکلات انسان به کار گرفته شده است.حدود این کار برد ومیزان کارایی آن به رشد وتوسعه فرهنگی هر جامعه بستگی دارد. بین کشور های در حال رشد و رشد یافته در کاربرد تکنولوژی جدید تفاوت وجود دارد.در کشور های رشد یافته تکنولوژی از درون و به ویژه نهادهای آموزشی آن جوامع بر خواسته است در حالی که مشکلات عینی ونیاز های آنی وحیاتی در کشور های در حال رشد،انها را وا می دارد که قبل از رسیدن فرهنگ جامعه به پذیرش ؛ تکنولوژی را به صورت یک کالای وارداتی بپذیرد.[8]
در واقع از شاخص های نظام های پیشرو تعلیم وتربیت می توان به استفاده از ظرفیت های تازه ای اشاره کرد که در سایه تحول های فن آوری ایجاد شده است [10]،به گونه ای که امروزه بزرگ ترین انتظار ها از کاربرد فن آوری اطلاعات وارتباطات را می توان در یاددهی و یادگیری یافت. مدل آموزشی که برای عصر صنعتی طراحی شده نمی تواند به طور اثر بخش موجب تقویت آموزشی در عصر اطلاعات باشد با استفاده از فن آوری باید بتوانیم اجزای مدل سنتی را به اجزایی که مطابق با مدل نوین طراحی شده تغییر دهیم . آموزش نه دیگریک موقعیت که یک فعالیت است،یک فعالیت یاددهی - یادگیری.این آخرین توجیه استفاده از فن آوری اطلاعات وارتباطات برای آموزش است.[11]
.3تعریف از تکنولوژی آموزشی وفناوری اطلاعات وارتباطات
بهترین تعریفی که توسط کمیسیون آموزشی در سال 1970 پذیرفته شد تعریفی است که »گانیه« در سال 1968 در مقاله ای تحت عنوان تکنولوژی اموزشی به عنوان یک فن ارائه داده است. بر اساس این تعریف تکنولوژی اموزشی عبارت از: مجموعه اطلاعات فنی در مورد طراحی و اجرای سیستماتیک امر اموزش که بر مبنای پژوهش های علمی استوار باشد.[8] فن آوری اطلاعات و ارتباطات - ICT - وسیله ای برای ذخیره سازی، پردازش و ارائه اطلاعات است که به صورت الکترونیکی و مبتنی بر تعدادی رسانه می باشد [4]
.4تعریف عملیاتی تکنولوژی آموزشی
کاربرد تکنولوژی درتعلیم وتربیت اساسا همان مفهوم عامیانه تکنولوژی اموزش یعنی استفاده از وسایل سمعی وبصری، مانیتور ها وصفحه کلیدی رایانه است. حوزه عمومی وسایل سمعی وبصری خود شامل دو قسمت قابل تفکیک است یکی سخت افزار ودیگری نرم افزار. قسمت سخت افزار با تجهیزات فیزیکی و واقعی سرو کار دارد. از قبیل پروژکتور ها، پروژکتور اسلاید،ضبط صوت،دستگاه ویدئو ها،تلویزیون،میکرو رایانه و...در. قسمت نرم افزار شامل اقلام متعدٌدی است که در رابطه با تجهیزات و دستگاههای مذکورمورد استفاده قرار میگیرد،مانند اسلاید،نوارهای شنیداری،نوارهای ویدئویی،برنامه های رایانه ای،زبان های نوشتاری و.... [2]
.5جایگاه کاربست فن آوری اطلاعات وارتباطات در فرایند یاددهی ویادگیری
به عقیده صاحب نظران ،تغییر دیدگاه یادگیری از رفتارگرایی به ساخت گرایی موجب آن شده که دانش آموزان درفرایندیاددهی-یادگیری درگیرباشند. عقاید سنتی یادگیری مبین ارایه محدودی از مفاهیم ،سپس از برکردن آن مفاهیم، توسط دانش آموزان هستند.[7@درحالی که در رویکردهای معاصر یاددهی ویادگیری ،تاکیدی خاص به طرز ساختن وپدید آوری دانش بر مبنای تجارت شخصی،ساخت های ذهنی وباورها می شود.یادگیری در عرصه ی جدید دانش آموز محور است،که بابهره مندی از فناوری های اطلاعاتی وارتباطاتی به ویژه رایانه،اهداف این عرصه ی جدید درفرایند آموزشی را تحقق می بخشد.[11]
.6معلم وتکنولوژی آموزشی
آموزش یکی از چالش بر انگیز ترین ومهمترین شغلهای جهان است معلمان در تسهیل یادگیری کارا و اثر بخش تر کردن آن نقش موثری دارند وآینده نیز این نقش را حفظ خواهند کرد. پیشرفت های عصر حاضر مشکلات آموزشی را تاحدودی کاهش داده است ولی مطمئنا موجبات رفاه وآسایش را در معلمان فراهم نیاورده است.زیرا،اهداف آموزش وپرورش پیچیده تر شده است ودیگر آموزش دادن بخشی از مهارتهاکافی نمی باشد از معلمان انتظار میرود به دانش آموزان کمک کنند تا به سطوح بالایی از حیطه شناختی از جمله خلاقیت ،یادگیری مشارکتی وبرقراری ارتباط میان یافته هاومهمتر از همه چگونگی یادگیری دانش جدید و کاربردآن در موقعیت های نوین برسند دانش به سرعت در حال گسترش است وبخش عظیمی از آن همزمان برای معلمان ودانش آموزان در دسترس است ،این واقعیت مسئولیت گریز ناپذیری را برای معلمان قرار می دهد وآن اینکه دانش خودرا به روز کنند و خود رادر معرض کانالهای ارتباطی مدرن قرار دهند [14].
.7تاثیر رسانه بر یادگیری دانش آموزان
الف - تأثیر رسانه بر شیوه های یادگیری دانش آموزان :این واقعیت نیز وجود دارد که بیش از 87 درصد از یادگیرندگان ترجیح می دهند که به صورت دیداری و دست ورزی ابزاری یاد بگیرند .
ب - تأثیر رسانه بر کنترل رفتار دانش آموزان : . امروزه کودکان سه ساله قادرند ویدئوها دی وی دی را در داخل دستگاه های مربوطه قرار دهند و تماشا کنند ، یا اگر می خواهند از چیزی مطلع شوند ، قادرند از طریق جستجوی اینترنتی این کار را انجام دهند بنابراین نباید تعجب آور باشد که انان نتوانند در طول کلاسهای درسی که دارای امکانات فناوری پایینی است آرام بنشینند و مشکلات انضباطی نداشته باشند رسانه می تواند دراین زمینه به ما کمک کند.
