بخشی از مقاله
چکیده
ارزیابی را میهتوان فرآیند شناسایی، پیش بینی، ارزشهیابی واقدامات کاهش اثرات بیوفیزیکی،اجتماعی وتخریب زیست محیطی توسعه پیشنهادي قبل از تصمیم گیري اصلی وعملیات اجرایی نامیددردهه هاي اخیر، بسیاري از شاخصههاي مهم اقتصادي واجتماعی درایران با دگرگونی هاي مهمی رو به رو بوده اند این تغییرات الزًاما برروند مثبت یا مطلوب برنامه ریزي هاي توسعه استوار نبوده واکثراً باعث افزایش تقاضاي کل نسبت به کالاها وخدمات به دست آمده از محیط هاي طبیعی گردید اندبنابراین، تشدید تخریب عرصه هاي طبیعی انباشت پسماندهاي ناشی ازفعالیت هاي مختلف در محیط زیست افزایش سرعت تغییروتبدیل درکاربري اراضی و ازهبارزترین نشانه هاي گسترش فشار بر منابع طبیعی کشور به شمار می آیند.
تعقیب سیاست افزایش تولید در بخش کشاورزي بدون توجه به حجم ونوع مصرف کودها وسموم شیمیایی آلودگی منابع مهمی ازسفرههاي آب زیرزمینی و خاكهها رادر پی داشته است توسعه کشاورزي مدرن وهناسازگارهبا توان زیستهبومی، به بروزهنگرانیههایی درهترسیم چشم اندازهايهآتی تحولات سیاسی اجتماعی وهحتی اقتصادي منجرهشده استگهسرمایه گذاري اي هنگفت در توسعه برنامهههاي متنوع سازي محصولات افزایش تولید کوددهیاهبدون رعایت ملاحظات زیستهمحیطی نه تنها حرکت در راستاي فرآیند توسعه را با اشکالاتی مواجه ساخته بلکه در مواردي تحقق اهداف ظاهري وهکمی اعلام شده را نیز با دشواريههاي عملی متعددي روبههرو کرده است ازاین رو در این مقاله سعی شده است،هبا ارائه الگویی براي ارزیابی پروژههاي کشاورزي گامی در جهت جلوگیري ازتخریب محیط زیست به عمل آید.
کلمه هاي کلیدي:محیط زیست، کشاورزي، ارزیابی زیست محیطی
مقدمه
ارزیابی اثرات زیستهمحیطی براي اولین بارهدر سالطنؤگ درهایالات متحده آمریکا مطرح وهاثرات آن درهقانون محیط زیست دولتی آن کشور پدیدار شد سپس به سرعت درهتمام کشورهاي دنیا مطرح گشت استفاده از هارزیابی هاثرات زیستهمحیطی در هقوانین و همقررات دولتی هو هدر هبعضی موارد سیاستههایی که به وسیله سازمانهها و مؤسسات اجرایی وضع گردیده براي پروژههاي نیروگاه حرارتی، جادهها و اتوبانههاه، مدیریت موادهزائد جامد، آبهرسانی و تصفیه فاضلاب، آبیاري و هزهکشی و هکشاورزي مطرح شده است ارزیابی زیست محیطی راهی براي متخصصان زیست محیطی برايه"هوتو کردنه" پروژههاي توسعههاي نیست بلکه راهی براي حصول اطمینان ازهاین است که همه توسعهههاي فیزیکی پیشنهادي که انتظار میهرود موجب تخریب محیط زیست شوند پیش از کسب مجوزهوهاجرايه پروژه مورد ارزیابی قرارگیرند.
ملاحظات زیست محیطی ممکن است بدلیل ملاحظات دیگر منجمله ملاحظات اقتصادي وه اجتماعی وهسودمنديههاي دیگري که درهپیش است کنار گذاشته شودگهارزیابی زیستهمحیطی پروژههاي کشاورزي براي دستهیابی به کشاورزي پایدارهبا افزایش منافع اقتصادي اجتماعی بدون تخریب زیستهمحیطی استگ ارزیابی زیستهمحیطیه داراي اهداف متعددي است وهمیهتوان آن را نوعی کمک به تصمیمهگیريهها دانست که به عنوان یک ابزار براي دستهیابیه به توسعه پایدار به کار میهرود.
مهمهترین هدف انجام ارزیابی زیست محیطی پروژههاي کشاورزي اطمینان یافتن از رعایت سیاستهها وهاهداف تعیین شده در برنامههها وهفعالیتههاي یک طرح یا پروژه درهراستاي ضوابط، معیارها، قوانین و مقررات زیستهمحیطی دولتی میهباشدگ ازهاینهرو گزارش ارزیابی پروژههاي کشاورزي باید شامل کلیه مباحث مربوط به اثرات مهم وهبرجسته یک پروژه پیشنهادي بوده و با ارائه گزینهههاي منطقی وهمقبول که داراي حداقل اثرات اجتماعی وهمالی وه دربرگیرنده کلیه شرایط ارتقاي کیفیت محیط زیست انسانهها میهباشد حداکثرهاعتماد راهدرهسطوح تصمیم گیرندگان وه مردم ایجاد میهنماید.
•چرا ارزیابی زیسترمحیطی ضروري است ؟ارزیابی اثرات زیستهمحیطی اگرچه درهگذشته مدنظر نبوده است ولی امروزه ضروري می باشد.
•جوامع امروزي اثرات سریعهتر، گستردهتري برهمحیط زیست طبیعی دارند.
•تکهروي جوامع امروزي نیاز به کنترلههاي قانونی دارد تاهجايهگزین کنترل جوامع سنتی شود.
•الویتههاي سیاسی وهآگاهیههاي زیستهمحیطی تغییر کرده است.
موادرورروشرها
روشر اي ارزیابی زیسترمحیطی
روشههاي مختلف وهمتعددي براي ارزیابی اثرات زیستهمحیطیهپروژهها وجود دارد که هرهیک ازهآنهها باهتوجه به صلاحیت متخصصان، دستهرسی به اطلاعات مورد نیاز،هبودجه، زمان و فنهآوريههاي رایانههاي برهاساس قابلیت استفاده ازآنههاهدرهیک کشورهانتخاب میهشودگ روشههاي ارزیابی راهدرهایران میهتوان به گروه زیرهتقسیم نمود.
